Jak rozumieć podstawowe wyrazy ?
Zapraszamy do lektury słownika pojęć medycznych związanych z rakiem piersi. • BADANIE HISTOPATOLOGICZNE - badanie mikroskopowe materiału cytologicznego ( komórkowego) lub histologicznego ( tkankowego), dwuetapowe: pobranie materiału różnymi metodami (biopsja lub fragmenty podczas operacji tkanek)
oraz laboratoryjne techniki przygotowania oceny pobranego materiału.
• BIOPSJA - pobranie tkanki narządu lub guza żywego organizmu do badania mikroskopowego,
w celu ustalenia rodzaju zmian chorobowych. Biopsję wykonuje się za pomocą nakłucia
narządów (biopsja aspiracyjna) lub w trakcie zabiegu operacyjnego, w przypadku stwierdzenia
podejrzanego rozrostu tkanek (biopsja chirurgiczna otwarta).
• CHEMIOTERAPIA - leczenie za pomocą preparatów chemicznych, hamujących rozwój
komórek nowotworowych.
• GUZ - dająca się wykryć klinicznie zmiana, będąca wynikiem nadmiernego rozrostu tkankowego.
• NOWOTWÓR- może być łagodny, niezłośliwy (guz powoli rosnący, nieniszczący otaczających
tkanek i nie powodujący przerzutów) oraz złośliwy (szybko rosnący, niszczący otaczające tkanki
i powodujący przerzuty).
• IHC (BADANIE IMMUNOHISTOCHEMICZNE) - badania immunohistochemiczne znacznie
rozszerzają możliwości precyzyjnego określenia typu nowotworu, co wielokrotnie ma wpływ na
stosowane metody leczenia. Umożliwia wykrywanie w materiale tkankowym /cytologicznym
antygenów przy zastosowaniu wiążących się z nimi przeciwciał (reakcja antygen - przeciwciało)
celem np. uzyskania informacji o wrażliwości ogniska nowotworowego na niektóre leki.
• NACZYNIA CHŁONNE, LIMFATYCZNE - naczynia podobne do żył, odprowadzające z tkanek
limfę.
• RADIOTERAPIA - leczenie za pomocą promieniowania jonizującego, polegające na
wykorzystaniu zdolności promieniowania jonizującego (promieniowanie rentgenowskie, gamma,
strumień elektronów, neutronów) do niszczenia żywych komórek.
• RAK BRODAWCZAKOWATY CARCINOMA PAPILLARE – niezłośliwy nowotwór
nabłonkowy, rosnący na powierzchni błon śluzowych.
• RAK CEWKOWY CARCINOMA TUBULARE - rak inwazyjny, dobrze zróżnicowany,
o dobrym rokowaniu, występujący u kobiet młodszych obustronnie lub wieloogniskowo w jednym
sutku.
• STAN PRZEDRAKOWY - zmiana w komórkach, na podłożu której częściej niż w przypadku
innych chorób rozwija się nowotwór.
• RAK INWAZYJNY CARCINOMA INVASIVUM - stadium raka wrastającego w głąb błony
śluzowej i następnie przedostającego się do tkanki gruczołu piersiowego.
• RAK KOLOIDOWY - typ raka przewodowego inwazyjnego, nazywany także rakiem śluzowym.
• RAK PRZEDINWAZYJNY CARCINOMA PRAEINVASIVUM (IN SITU) - rak, którego
komórki pozostają w obrębie przewodów pokarmowych albo gruczołów mlecznych, nie przenikają
ściany przewodów do tkanki tłuszczowej. Z reguły nie przerzuca się na inne organy.
• RAK PRZEWODOWY NACIEKAJĄCY (INWAZYJNY) CARCINOMA DUCTALE
INFILTRANS (INVASIVUM) - nowotwór powstały w przewodach mlekowych, przenika przez ich
ściany do tkanki tłuszczowej, naczyń krwionośnych oraz przenosi się na inne organy.
• RAK RDZENIASTY CARCINOMA MEDULLARE - rodzaj raka inwazyjnego, który rozwija się,
atakując zdrowe tkanki.
• RAK SITOWATY CARCINOMA CRIBRIFORME - nowotwór nieinwazyjny, rozwijający się
bardzo powoli, nie przenosi się na inne organy.
• RAK ŚLUZOWY CARCINOMA MUCINOSUM - postać raka inwazyjnego, rozrastającego się
i tworzącego przerzuty.
• RAK TYPU „COMEDO"- nieinwazyjna, czopiasta postać raka wewnątrzprzewodowego,
szybko rosnąca, ale nie tworząca przerzutów.
• RAK WEWNATRZPRZEWODOWY CARCINOMA DUCTALE IN SITU – rak przedinwazyjny,
rozwijający się z przewodów mlekowych, zazwyczaj nie powoduje przerzutów.
• RAK ZRAZIKOWY IN SITU CARCINOMA LOBUŁARE IN SITU – nieprawidłowe komórki
rosnące wewnątrz gruczołów mlekowych - dość często w obu piersiach. Ich obecność może
zwiększać ryzyko wystąpienia raka inwazyjnego.
• RAK ZRAZIKOWY NACIEKAJĄCY (INWAZYJNY) CARCINOMA LOBUŁARE
INFILTRANS (INVASIVUM) - nowotwór inwazyjny, powstający w zrazikach mlekowych.
• RECEPTORY HORMONALNE - specjalne białko związane z wnętrzem komórki, występujące
w komórkach docelowych, wrażliwe na działanie danego hormonu. Pod ich wpływem komórki
nowotworowe mogą się rozmnażać. Na receptory hormonalne można oddziaływać terapiami
hormonalnymi, hamując rozwój nowotworu.
• RECEPTORY ESTROGENOWE (ER) - receptory wrażliwe na działanie estrogenu.
• RECEPTORY PROGESTERONOWE (PGR) - receptory wrażliwe na działanie progesteronu.
• RECEPTOR HER2 - białko zanurzone w błonie komórkowej, które w zdrowej komórce spełnia
wiele funkcji, m. in. umożliwia kontaktowanie się z otaczającym środowiskiem, reagowanie na
odbierane bodźce, regulowanie procesu wzrostu podziału prawidłowej komórki. W komórce
nowotworowej dochodzi do zwiększenia liczby cząstek receptora na powierzchni komórki
( tzw. nadekspresja ), co powoduje utratę kontroli i niepohamowany wzrost nowotworu.
• ZRAZIKI (GRUCZOŁY) MLEKOWE - jednostka budująca gruczołową część piersi, miejsce
wytwarzania mleko.
Przedruk z magazynu , Razem - w trosce o pacjenta" wydawanego
przez Stowarzyszenia „Amazonki' Warszawa Centrum i firmę
„Novartis Oncology"