Rehabilitacja po mastektomii - ćwiczenia po operacji amputacji piersi
Rehabilitacja po mastektomii jest jedynym sposobem na odzyskanie pełnej sprawności fizycznej i równowagi psychicznej. Celem rehabilitacji jest poprawa kondycji i ogólnego samopoczucia pacjentki. Jednak tylko świadoma i poprawna fizjoterapia pozwoli powrócić pacjentce do zdrowia. Sprawdź, na czym polega rehabilitacja po mastektomii i jak żyć po usunięciu piersi.
Rehabilitacja po mastektomii może się odbywać zarówno w szpitalu, jak
i w domu. W obu przypadkach podstawową zasadą jest umiarkowanie. Podczas ćwiczeń należy stopniowo i delikatnie obciążać ciało oraz wysoko układać kończyny, by przeciwdziałać powstawaniu obrzęków oraz wspomagać ruchomość rąk.
Celem rehabilitacji po mastektomii
· zwiększenie zakresu ruchów w stawach kończyn,
· zwiększenie siły mięśni rąk,
· zapobieganie lub usuwanie obrzęku w obrębie kończyny,
· zapobieganie stanom zapalnym, będących skutkiem
obrzęku tkanek (tzw. obrzęku limfatycznego),
· zapobieganie wadom postawy i ich ewentualna korekta,
· poprawa wydolności organizmu.
Jednak najważniejszym celem rehabilitacji jest przywrócenie równowagi psychicznej pacjentki, tak, aby zaakceptowała ona swoje ciało i przystosowała się
do nowego stylu życia.
Ćwiczenia do 3 dni po zabiegu mastektomii
Ćwiczenia, które są zalecane przez 3 dni po mastektomii, należy powtarzać 3 razy dziennie. Jedno ćwiczenie wykonuj ok. 15 razy. Pamiętaj, aby po zakończeniu każdego ćwiczenia zrobić 5 sekundową przerwę i lekko wstrząsnąć kończyną.
· ćwiczenie 1: zaciśnij dłoń w piąstkę, wytrzymaj 3 sekundy, rozluźnij dłonie;
· ćwiczenie 2: weź piłeczkę do rąk, zaciśnij ją w dłoniach, wytrzymaj 3 sekundy,
rozluźnij;
· ćwiczenie 3: zegnij i następnie wyprostuj kończynę w łokciu (dłoń kieruj do
barku);
· ćwiczenie 4: połóż się na łóżku lub na materacu, wyprostuj obie ręce, następnie
przesuwaj je w bok i do góry.
Ćwiczenia po 4 dniach po zabiegu mastektomii
Tego typu ćwiczenia wykonujemy od 4 do 6 doby po zabiegu. Każde ćwiczenie należy wykonać ok. 15 razy, pamiętając o 5 sekundach przerwy po zakończeniu każdego ćwiczenia.
Pozycja wyjściowaa do wykonania każdego ćwiczenia:
usiądź na krześle z nogami stabilnie opartymi na podłożu.
• ćwiczenie 1: krążenie ramion do tyłu;
• ćwiczenie 2: ułóż obie dłonie na łokciach i unoś je do góry;
• ćwiczenie 3: wyciągnij ręce przed siebie, przesuń je w bok i unoś w górę;
Ćwiczenia po 7 dniach po zabiegu mastektomii
Po tygodniu od mastektomii ćwiczenia można wykonywać z laską, która pozwoli nam regulować napięcie mięśni.
Każde z ćwiczeń wykonujemy 10 razy.
• Ćwiczenie 1: pozycja wyjściowa: chwyć dwiema rękami laskę i usiądź na krześle
tak, aby plecy przylegały do jego oparcia. unieś wyprostowane ręce do góry.
Wytrzymaj w takiej pozycji przez 3 sekundy. Wróć do pozycji wyjściowej.
• ćwiczenie 2: pozycja wyjściowa jest taka sama jak w ćwiczeniu 1. Podczas tego ćwiczenia staraj się zataczać laską jak największe koła od siebie i do wewnątrz.
• ćwiczenie 3: pozycja wyjściowa: usiądź okrakiem na krześle przodem do jego oparcia. Wyprostuj plecy i ściągnij łopatki. Ręce opuść luźno do tyłu, jednocześnie trzymając laskę. Następnie staraj się przysuwać laskę do wyprostowanych pleców. Delikatnie odrzuć łokcie do tyłu. Wróć do pozycji wyjściowej.
• ćwiczenie 4: połóż się na plecach. Wyciągaj ręce do góry tak, jakbyś się z kimś boksowała. Utrzymuj kończyny w górze przez 5 sekund.
• ćwiczenie 5: stań prosto i wyciągnij ręce w bok tak, by były pod kątem 90 stopni. Następnie zegnij łokcie i skrzyżuj dłonie na plecach na wysokości łopatek.
Masarz rehabilitacyjny po mastektomii
Podczas operacji amputacji piersi zostają usunięte węzły chłonne, co może utrudnić prawidłowy odpływ chłonki (limfy) z kończyny. Aby zapobiec ewentualnym obrzękom czy stanom zapalnym, należny wykonywać specjalne masaże, które ułatwią odpływ chłonki. Tego typu masaże należy wykonywać 2 razy dziennie przez 10 minut. Pamiętaj, że masaż zawsze wykonujemy do siebie, w związku z tym na początku delikatnie uciskamy palce i powoli przechodzimy do barku.
• oprzyj rękę na ścianie tak, aby była wyprostowana;
• chwyć uniesioną rękę za nadgarstek chwytem obręczowym i przesuwaj
w dół lekko, przyciskając i ugniatając skórę;
• masaż zakończ oklepaniem ręki.
Rehabilitacja podczas snu
Rehabilitacja po mastektomii nie może się ograniczać jedynie do domowej czy szpitalnej fizjoterapii. Ważne jest także, w jaki sposób układamy kończyny podczas snu. Najlepiej, aby kończyna była uniesiona w górze, co ułatwi odpływ chłonki,
która może się przyczynić do stanu zapalnego. W tym celu możesz kupić specjalne kliny, podkładki czy bloczki. Nasze ręce powinny być położone na wysokości także, kiedy siedzimy. Wtedy układamy ją na oparciu krzesła lub na biurku.
Automasaż limfatyczny
Kobiety po mastektomii w sposób szczególny powinny dbać o siebie i o miejsce,
w którym została usunięta pierś. Dobrym sposobem na poprawienie przepływu krążenia krwi w ręce po stronie której została wykonana mastektomia - jest automasaż limfatyczny, który po dłuższym stosowaniu potrafi zdziałać cuda.
Automasaż limfatyczny nazywany inaczej autodrenażem limfatycznym polega na poprawieniu przepływu krwi żylnej oraz chłonki, czyli płynu tkankowego spływającego do naczyń chłonnych w ręce po stronie po której usunięto pierś.
Po mastektomii w wyniku usunięcia węzłów chłonnych dołu pachowego i jego okolic mogą wystąpić trudności z prawidłowym odpływem chłonki z kończyny górnej. Dodatkowo radioterapia zwiększa ryzyko wystąpienia obrzęku limfatycznego, któremu
można zapobiec wykonując automasaż.
Technika wykonania automasażu limfatycznego jest niezwykle prosta, jednak ważne jest prawidłowe ułożenie ręki, które ułatwia odpływ chłonki w czasie zabiegu. Ręka powinna być umieszczona na wałku bądź klinie, tak aby znajdowała się
powyżej stawu barkowego. W warunkach domowych można również oprzeć rękę
o ścianę.
Automasaż jest to masaż kończyny górnej i klatki piersiowej wykonywany przez samą pacjentkę. Łączy on w sobie techniki masażu klasycznego i limfatycznego. Wykonanie jego należy rozpocząć około 10-14 doby po zabiegu, po wygojeniu się rany operacyjnej. Powinno się go wykonywać 1- 2 razy w ciągu dnia. Czas trwania automasażu wynosi około 10 min. Każdy ruch należy powtórzyć 5 -10 razy i Uwaga! wykonuje się go w kierunku do serca (zgodnie z przepływem chłonki i krwi żylnej ). Przy masażu nie należy się śpieszyć, należy go wykonywać powoli, gdyż powodem tego jest wolny przepływ chłonki. Wykonując auto drenaż limfatyczny pamiętajcie o omijaniu blizny pooperacyjnej oraz okolic, które były poddane radioterapii. Warto wiedzieć, że automasaż nie powinien wywoływać bólu.
Wykonanie
Przed przystąpieniem do automasażu należy wykonać kilka ruchów barkami: krążenie do przodu i do tyłu. Dodatkowo zaleca się 1-2 ćwiczenia oddechowe. W domu automasaż wykonuje się po zdjęciu biustonosza. Następnie powinno się usiąść
z podniesioną ręką ku górze, tak aby znajdowała się powyżej stawu barkowego.
1. N a początku należy rozprowadzić oliwkę na całą powierzchnię ręki, która będzie masowana. W tym celu należy ją głaskać dłonią drugiej ręki. Następnie nieoperowaną
rękę połóżcie na staw barkowy ręki operowanej i wykonajcie kilka głaszczeń, sięgając daleko aż na łopatkę. Ten ruch powtórzcie 5 razy. Masujcie rękę tym samych ruchem
w kierunku od stawu łokciowego do barku z każdej strony.
2. W kolejnym etapie rozluźnijcie staw łokciowy ruchem głaszczącym i skupcie się teraz na stronie przyśrodkowej, a także na nadgarstku na całej jego szerokości i długości. Masujcie stronę wewnętrzną dłoni, zaciśniętą piąstką oraz zewnętrzną całą dłonią, a każdy palec masujcie z osobna nie zapominając o kciuku i małym palcu.
3. Następnie przyłóżcie całą dłoń przy kciuku i długim ruchem głaszczcie całą rękę, schodząc na klatkę piersiową przez mostek w kierunku drugiego barku. Ruchy powin-
ny być spokojne i powolne. Później głaszczcie stronę wewnętrzną od nadgarstka, delikatnie przez pachę schodząc do pachwiny. Z kolei potem ułóżcie rękę przy małym palcu i masujcie stronę zewnętrzną kończyny i schodźcie na łopatkę bokiem w kierunku stawu biodrowego.
Ważne, aby ręka była ułożona luźno!
4. Po przegłaskaniu całej ręki przeprowadźcie "wyciskanie" z każdej strony.
Z medycznego punktu widzenia wyciskanie rozumiane jest w następujący sposób: chwytem obrączkowym chwytacie rękę tak, aby kciuk obejmował okolicę
nadgarstka z jednej strony, a pozostałe palce rozstawione były po stronie przeciwnej. Dłoń masująca przesuwa się ruchem ciągłym wzdłuż całej kończyny ze wszystkich
stron lekko przyciskając.
5. Następnie ugniatanie, czyli ponownie chwytem obrączkwym (czy nadgarstkowym) prowadzicie ruch pulsacyjny lekko naciskając i przesuwając się wzdłuż kończyny od nadgarstka aż do barku również z każdej strony starając
się nie odrywać dłoni.
6. Kolejnym etapem jest oklepywanie, co określane jest "ruchem miotełkowym", który wykonywany jest boczną stroną palców, wykonuje się go wyprowadzaj ruchy z nadgarstka (porównywany jest do strzepywania okruchów ze stołu) odbywa się grzbietami palców. Oklepywanie za pomocą miotełki należy wykonywać od nadgarstka w kierunku pachy.
7. Końcowym etapem jest ponowne głaskanie całej ręki. Głaskania nigdy dość! Ręka lubi być głaskana. Po przegłaskaniu całej powierzchni ręki należy wykonać ruchy rozluźniając, strzepujące np. wkręcanie żarówek, każdy palec po kolei dotyka kciuka czy ściskanie piłeczki.
Masaż limfatyczny przede wszystkim poprawia przepływ krążenia krwi w ręce, a także ją uprawni. To czy zastosujecie go na co dzień zależy od Was, ale pamiętajcie, że tego typu ćwiczenia z pewnością nie zaszkodzą, a mogą pomóc w codziennej
pielęgnacji ciała po mastektomii.