81. rocznica likwidacji łomżyńskiego getta
Przed wojną około 10 tys mieszkańców Łomży było wyznania mojżeszowego. 12 sierpnia 1941 roku utworzono getto, pewien rodzaj więzienia. 2 listopada 1942 roku Niemcy je zlikwidowali. Części ludności ginęła w Lesie Giełczyńskim, innych wywieziono.
Łomżyńskie getto mieściło się w obrębie ulic: Zatylnej, Senatorskiej, Woziwodzkej, Rybaki, Zielonej. Powołano Judenrat i policję żydowską, a brama do getta znajdowała się w pobliżu Wielkiej Synagogi, przy wejściu na ulicę Senatorskiej z ulicy Giełczyńskiej. Raz na jakiś czas do getta wjeżdżała niemiecka ciężarówka, na którą ładowano kilkadziesiąt osób, które już nigdy nie wracały. Prawdopodobnie we wrześniu ogrodzono getto drutem kolczastym. Jeszcze przed nadejściem zimy 1941/42 roku przystąpiono do wykonywania pierwszych masowych mordów w lesie k/Giełczyna.
2 listopada 1942 roku zlikwidowano getto, a ludność przeniesiono do obozu przejściowego w Zambrowie. Operacja likwidacji getta w Łomży, była częścią szeroko zakrojonej akcji likwidacyjnej prawie wszystkich 65 gett w tzw. prowincji białostockiej – zaplanowanej na nocno-ranne godziny. W styczniu 1943 roku Żydzi z Zambrowa ze stacji kolejowej w Czyżewie wywieziono do obozów zagłady – wedle najliczniejszych relacji zawartych w Księdze pamięci - do Auschwitz.
Współcześnie o tej historii miasta przypomina tablica, wmurowana w kamienicę przy ul. Senatorskiej. Tu też odbywają się jubileuszowe uroczystości, którym zwykle towarzyszy widok reklamy umieszczonej tuż nad tablicą. Budynek jest prywatną własnością i przez te lata nie udało się władzom samorządowym wypracować jakiegoś modelu koegzystencji.
-
Hołd Żydom z getta: zabitym, powieszonym i zagazowanym
-
78. rocznica likwidacji getta łomżyńskiego
-
Czy i gdzie warto przenieść tablicę pamięci Żydów...?
-
Żydzi łomżyńscy wystawą przypomniani
-
Pamięć o Szymonie Goldluście w 78 rocznicę likwidacji getta w Łomży
-
75. rocznica likwidacji getta w Łomży
-
80. rocznica likwidacji łomżyńskiego getta