Gdzie pochowano bolszewików?
Zastanawiam się dlaczego nie ma nigdzie (no, prawie nigdzie) mogił z czasów wojny bolszewickiej – żołnierzy bolszewickich. Nawet w czasie PRL nikt (co dziwne) nie zajmował się tym. Pozwalam sobie przytoczyć fragment książki Izabeli Wolikowskiej z Lutosławskich „Bolszewicy w polskim dworze” (Łomża, 1990).
Na stronie 51, w rozdziale XV jest napisane: „Po drodze zobaczyłam nagle przy świeżych okopach robionych przez bolszewików, gdy forty były jeszcze w naszym ręku, duży stos kości ludzkich. Czaszki poniewierały się tuż przed naszymi nogami. Stanęłam – patrząc. Chłopiec objaśnił: – To mogiła powstańców, bolszewicy odgrzebali, bo stąd ziemię brali do okopów. (...)” Pytanie: o jaki to grób powstańców (kościuszkowców, listopadowych, styczniowych) chodzi? Na stronie 68 natomiast, w rozdziale XXIII jest napisane: „ – Pognało się ich het. Ale tam cuchnie za fortami! Strach, cośmy ich nasiekli od wczoraj. – Za fortami? Tamtędy szła cała nawała przed miesiącem. – Tamtędy też uciekali – odrzekł schrypniętym głosem – i leży tam tego co niemiara...” Pytanie: gdzie pochowano (a raczej zakopano) zwłoki poległych bolszewików? Ponieważ książka jest raczej wspomnieniami, to nie ma według mnie miejsca na fantazję. Czy ktoś może mi pomóc w ustaleniu tych faktów?
Z góry dziękuję za życzliwość.
Rafael Christian
Gallera 33 Bayham Street, London NW1 0AA, UK
