„Tajna historia XX wieku” z Nowogrodu
Znany dziennikarz i popularyzator historii Bogusław Wołoszański kolejny raz odwiedził Nowogród. Tym razem nagrywał nową serię programów „Tajna historia XX wieku”, która wkrótce ukaże się na antenie Polsat Play. Jednodniowy plan zdjęciowy w Nowogrodzie był bardzo intensywny. Od rana trwały nagrania przy schronie bojowym zlokalizowanym w okolicy mostu w Nowogrodzie, gdzie od lat odbywa się rekonstrukcja walk z 1939 roku. Kolejne ujęcia realizowane były przy ciężkim schronie bojowym w lesie pod Nowogrodem z charakterystycznymi dwiema stalowymi kopułami bojowymi, na linii obrony Narew - Biebrza. Ostatnie ujęcia pod Nowogrodem powstawały przy średnim schronie położonym najdalej od głównej linii obrony.
To druga wizyta Bogusława Wołoszańskiego w Nowogrodzie. Poprzednio nagrywał w 2016 roku. Dziennikarz kolejny raz chce przypomnieć bohaterską walkę żołnierzy polskich pod Nowogrodem.
Przypomnijmy, że 7 września rozpoczęło się bezpośrednie uderzenie nieprzyjaciela na główną linię obrony. Nowogrodu broniły oddziały 33 pułku z 18 dywizji piechoty wchodzącej w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Narew”. Na odcinku Jankowo-Szablak atak nieprzyjaciela odpierał trzeci batalion 33 pułku piechoty pod dowództwem majora Józefa Sikory, który nakazał zniszczenie mostu na Narwi by uniemożliwić dotarcie nieprzyjaciela na przeciwległy brzeg rzeki. W nocy z 7 na 8 września Niemcy podjęli próbę sforsowania Narwi przy wsparciu artylerii i broni maszynowej – na drugi brzeg dotarła tylko jedna łódź, której załoga została zlikwidowana. 8 września, kosztem wielkich strat, oddziały niemieckie zdobyły przyczółek lecz kontratak 8 kompani 33 pułku piechoty zmusił je do wycofania się na pozycje wyjściowe na prawym brzegu rzeki. W trakcie tych walk, na pozycji pod Szablakiem, poległ dowódca 8 kompanii, porucznik Tarczałowicz oraz około połowa stanu żołnierzy kompanii. Płk Lucjan Stanek – dowódca pułku, skierował w ten rejon 5 kompanię z Jednaczewa. Ponownie odtworzono poprzednią pozycję. Nie mogąc poradzić sobie z twardą obroną Polaków, Niemcy ściągnęli w okolice Nowogrodu przeciwlotnicze działa 88 mm. 9 września ogniem tych armat, nieprzyjaciel zniszczył trzy polskie schrony, co umożliwiło zdobycie na stałe przyczółka na lewym brzegu Narwi. W toku dalszych działań Niemcy wyparli polskie oddziały na trzecią linię obrony za Nowogrodem. Załogi schronów musiały prowadzić dalszą walkę w osamotnieniu. Do wieczora 10 września, wszystkie polskie umocnienia zostały zdobyte. W czasie walk Nowogród został zniszczony w ponad 90 %.
Na terenie gminy i Nowogrodu znajdują się trzy linie umocnień z czasów II wojny światowej – linia schronów bojowych SGO „Narew” (1939 r.), sowiecka linia Mołotowa (1941 r.) i bunkry niemieckiej linii obrony z 1944 r.
Program „Tajna historia XX wieku” z Nowogrodu będzie można zobaczyć jesienią na antenie telewizji Polsat Play.
materiał nadesłany
UMiG Nowogród
