Innowacyjna gospodarka fińska, czym się charakteryzuje i czemu za taką uchodzi?
Jeszcze kilkanaście lat temu gospodarka Finlandii miała się całkiem nieźle, ale była uzależniona od Nokii oraz sytuacji na rynku telekomunikacyjnym. Dziś ma się jeszcze lepiej, mimo że telefoniczny gigant przespał mobilną rewolucję i utracił swoje znaczenie. Jej dobra kondycja to zasługa faktu, że dzięki mądrym decyzjom władz oraz młodemu pokoleniu kreatywnych przedsiębiorców, stała się zdywersyfikowaną i jeszcze bardziej innowacyjną gospodarką.
Finlandia już od wielu lat jest w czołówce najzamożniejszych krajów świata. Według danych zgromadzonych w 2018 roku przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, z wynikiem 49 738 USD, zajmuje czternaste miejsce pod względem wielkości PKB per capita. Niemniej jednak, podobnie jak szereg innych wysoko rozwiniętych państw, mocno odczuła skutki globalnego kryzysu finansowego z 2007 roku. By móc się z nimi uporać, rząd fiński opracował szereg rozwiązań wspierających gospodarkę, zreformował sektor publiczny, ograniczył wydatki, a także wprowadził ulgi dla nowych przedsiębiorstw. Zaoszczędzone pieniądze przeznaczył przede wszystkim na innowacje oraz działalność badawczo-rozwojową. Natomiast z zachęt do otwierania biznesu skorzystali głównie ci, którzy chcieli działać w obszarze szeroko rozumianych nowych technologii. To musiało przynieść pozytywne efekty.
Marginalizacja Nokii i kryzys finansowy motorem zmian w gospodarce Finlandii
O tym, jak ważną rolę w gospodarce Finlandii odgrywała Nokia niech świadczy fakt, że w latach 1998-2007 produkowała rocznie średnio blisko 4 procent PKB kraju. W tym czasie, jak podał serwis The Register, gigant telefoniczny pobierał również aż 30 procent łącznych wydatków państwa na badania i rozwój. Gdy zaczął stopniowo tracić na znaczeniu, a w kraju rozgościł się kryzys, nastąpił wysyp nowych innowacyjnych firm. Co ciekawe, co najmniej kilkaset dobrze prosperujących biznesów założyli byli pracownicy Nokii.
Od tamtego czasu w Finlandii dynamicznie rozwija się branża gier komputerowych i wideo – działa tu między innymi Rovio Entertainment, twórca Angry Birds i jeden z głównych sponsorów inkubatora przedsiębiorczości Start-Up Sauna. W ostatnich kilkunastu latach powstała też firma Zen Robotics, specjalizująca się w automatycznym recyklingu; Microtask, oferująca outsourcing pracy biurowej; czy też Valkee, produkująca urządzenie, które poprawia samopoczucie w długie zimowe wieczory.
Pojawiły się również przedsiębiorstwa świadczące usługi, ułatwiające godzenie pracy i życia rodzinnego. Mowa tu o podmiotach dostarczających do domów produkty potrzebne do przygotowywania posiłków, czy też profesjonalnych firmach sprzątających prywatne mieszkania. Te ostatnie wsparł dodatkowo rząd, który zgodził się, aby obywatele mogli odliczyć od podatku koszty sprzątania.
Powstania nowych, dobrze prosperujących firm doczekała się także branża finansowa. Instytucja pożyczkowa Euroloan podbiła fiński rynek pożyczek krótkoterminowych, a jej działalność stała się na tyle dochodowa, że została rozszerzona na inne kraje – od 2013 roku oferuje swoje produkty również w Polsce (szczegóły oferty na: www.euroloan.pl).
Gospodarka Finlandii od dawna stawia na innowacje
Gospodarka Finlandii uległa w ostatnich latach dywersyfikacji, ale w dziedzinie innowacyjności zaliczana jest do liderów już od blisko trzech dekad. Finowie systematycznie ją transformują od początku lat 90. XX wieku, kładąc nacisk przede wszystkim na wiedzę i wysokie umiejętności obywateli, a także najnowsze technologie. Dodatkowo, postawili na mało uciążliwe bariery biurokratyczne i regulacje administracyjne dla nowo otwieranych firm, co zawsze sprzyja budowie wysoce konkurencyjnej gospodarki.
O wysokiej konkurencyjności i innowacyjności gospodarki fińskiej świadczą różnego rodzaju wskaźniki, statystyki i rankingi. Wystarczy wspomnieć, że od kilku dobrych lat relacja nakładów na badania i rozwój do PKB kraju regularnie wynosi tutaj wyraźnie ponad 3 proc., co daje Finlandii pod tym względem miejsce w ścisłej europejskiej czołówce; dla porównania, zgodnie z danymi za rok 2018, w Polsce sięga ona 1,21 proc.
Według fińskiego urzędu statystycznego aż blisko połowa rodzimych przedsiębiorstw jest zaangażowana w działania, których celem jest wytworzenie całkowicie nowej technologii, albo udoskonalonych produktów lub usług. Kolejnym dowodem na wysoką innowacyjność gospodarki Finlandii jest fakt, że udział energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii brutto kraju wynosi aż 38,7 proc., co daje jej pod tym względem drugie miejsce w UE, tuż za Szwecją, w której udział ten przekracza połowę (dane za 2018 rok).
Innowacyjna gospodarka fińska przed poważnymi wyzwaniami
Według raportu Banku Światowego z 2018 roku, Finlandia znajduje się na dwudziestej pozycji w rankingu państw najlepszych do prowadzenia działalności gospodarczej – warto jednak dodać, że jeszcze 5 lat wcześniej zajmowała miejsce dziesiąte. Poza tym, zajmuje jedenastą pozycję w klasyfikacji najbardziej konkurencyjnych gospodarek na świecie – wysoką, ale o siedem niższą, niż 5 lat wcześniej. Te wyniki sygnalizują pewne problemy gospodarcze, z którymi musi zmierzyć się Finlandia. To między innymi słaba produktywność, wysoki poziom emigracji oraz niski przyrost naturalny i niski wzrost gospodarczy. Jak zatem widać, przed obecnym oraz kolejnymi rządami fińskimi, wiele trudnych wyzwań.
tekst płatny
