„Kartoteka” na ćwierćwiecze łomżyńskiego teatru
Łomżyński Teatr Lalki i Aktora świętuje 25-lecie istnienia. Sobotnią galę uświetniła premiera nowatorsko zinterpretowanej „Kartoteki”, najgłośniejszego dramatu Tadeusza Różewicza. To kolejny, po cieszącej się ogromną popularnością „Balladynie”, spektakl zrealizowany w łomżyńskim teatrze przez wybitnego reżysera Andrzeja Rozhina.
Uroczystości jubileuszowe zakończy dzisiejszy recital jednego z najbardziej cenionych polskich wokalistów Stanisława Soyki.
– Sukces ma zawsze wielu ojców – podkreślał prezydent Łomży Mieczysław Czerniawski.
– Ale dzisiaj chciałbym wymienić z imienia i nazwiska tych trzech głównych ojców teatru: pana Henryka Gałę, dyrektora Zbigniewa Głowackiego i dyrektora Jarosława Antoniuka. Życzę następnych tak udanych 25 lat – na scenie łomżyńskiej, krajowej i zagranicznej!
Klasyka na nowo odczytana
”Kartoteka” Tadeusza Różewicza pomimo tego, że ukazała się w 1960 r. jest wciąż utworem uniwersalnym i ponadczasowym, łączącym romantyczną postawę głównego Bohatera (Marcin Dąbrowski) z nowatorskim wówczas teatrem absurdu. Dlatego w tym na wskroś awangardowym dziele nie ma akcji w tradycyjnym tego słowa znaczeniu, nie wiadomo nawet dokładnie kim Bohater jest, jak ma na imię i ile liczy lat. Do tego dramat ma otwartą strukturę oraz dzieje się w nieokreślonym czasie i uniwersalnej przestrzeni. Wszystko to stworzyło twórcom spektaklu nieograniczone wręcz możliwości interpretacyjne. Andrzej Rozhin po wielu latach ponownie zmierzył się z „Kartoteką”, uwypuklając jej nadal aktualne aspekty w niezwykle dynamicznym ujęciu. Taneczne sceny zbiorowe, partie śpiewane oraz rapowane, podkreślane są przez muzykę, stworzoną przez znanego kompozytora i twórcę muzyki elektronicznej, Roberta Kanaana z Gdańska. Duże wrażenie robi też oryginalna, monumentalna scenografia, zaprojektowana przez artystę rzeźbiarza Jarosława Perszko z Hajnówki. Spektakl przyjęty został entuzjastycznie i wszystko wskazuje na to, że długo nie będzie schodzić z afisza łomżyńskiego teatru.
– Nasz dzisiejszy spektakl „Kartoteka” pewnie troszeczkę skonsternował moich kolegów z innych teatrów – mówi Jarosław Antoniuk. – Dlatego, że jest to widowisko nie lalkowe, nie jest to teatr formy – jest to spektakl dramatyczny. Ale my pracujemy w małym, niewielkim mieście, w którym są raptem dwie instytucje artystyczne. I nasz teatr preferuje nie tylko spektakle dla dzieci, ale również tworzy widowiska dla dorosłych. Myślę, że będzie takich spektakli więcej. Naszym pragnieniem jest, żeby był to teatr miejski, do którego będą przychodzić widzowie nie tylko mali, ale również starsi.
Dąb na szczęście i ogrom nagród
Zanim rozpoczęła się uroczysta gala na trawniku przed siedzibą teatru zasadzono drzewko – dąb, mające symbolizować siłę życia, szczęście i trwałość. Następnie odbyła się promocja albumu „25 lat Teatru Lalki i Aktora w Łomży” oraz pokaz filmu dokumentalnego pod tym samym tytułem.
W czasie gali jubileuszowej dyrektor TLiA Jarosław Antoniuk został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, zaś aktorzy: Beata Anna Antoniuk, Marzanna Gawrych, Bogumiła Wierzchowska – Gosk, Marek Janik oraz Krzysztof Zemło otrzymali odznaki „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Odznaczenia zostały wręczone przez Bożenę Sawicką z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Dziewięcioro pracowników i współpracowników teatru otrzymało również dyplomy uznania i nagrody od prezydenta Łomży Mieczysława Czerniawskiego.
– Są to pracownicy, którzy pracują w teatrze najdłużej – mówi dyrektor Antoniuk, podkreślając, że bez tak zgranego i profesjonalnego zespołu teatr na pewno nie osiągnąłby takich sukcesów.
– To 25 lat minęło? – dziwił się współpracujący z łomżyńskim teatrem od wielu lat reżyser Stanisław Ochmański po otrzymaniu dyplomu. – 25 lat to ja miałem 58 lat temu!
– Urodziłem się w tym mieście i myślę, że gdyby nie ten teatr nigdy nie zostałbym reżyserem – zauważył szefujący od kilku miesięcy Białostockiemu Teatrowi Lalek Jacek Malinowski.
Oprócz oficjalnych nagród i odznaczeń pracownicy teatru i sama instytucja otrzymali mnóstwo innych: od lokalnych polityków, władz samorządowych, instytucji kultury, przyjaciół i swych sympatyków. Wśród grawertonów, rzeźb, obrazów, karykatur oraz wielu innych dowodów sympatii i pamięci wyróżniał się przyznany TLiA przez Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej za bezgraniczne sławienie Łomży tytuł Ambasadora Kultury Ziemi Łomżyńskiej.
– Teatr zajmuje ważną rolę w życiu tak wielu ludzi – podkreślał w swym wystąpieniu biskup Tadeusz Bronakowski. – Dlatego wyrażamy naszą głęboką wdzięczność dla pana dyrektora i całego zespołu za wspaniałą pracę, która owocuje wartościowymi spektaklami i rozsławia Łomżę w Polsce i na świecie. Taką wspaniałą wizytówką jest też przecież międzynarodowy festiwal „Walizka”. Moim marzeniem jest, żeby Łomża kojarzyła się właśnie z takimi wartościowymi inicjatywami.
Wojciech Chamryk
Fot. Marek Maliszewski