Muzyczny Salon pod Gontem
Życie i twórczość wybitnego kompozytora Wojciecha Kilara przybliżyła gościom Salonu pod Gontem w nowogrodzkim skansenie muzykolog Elżbieta Leszczyńska. Utwory zmarłego w grudniu ubiegłego roku twórcy cieszą się do dziś ogromną popularnością, by wspomnieć tylko tańczonego przez wszystkich maturzystów poloneza z filmu „Pan Tadeusz” czy muzykę do międzynarodowych produkcji „Dracula” oraz „Pianista”, za którą Kilar otrzymał prestiżową nagrodę Cezara. – Wojciech Kilar to jeden z nielicznych kompozytorów piszących muzykę poważną, który tworzył też wspaniałą muzykę filmową i właśnie przez nią jest nam tak bliski! – mówi Elżbieta Leszczyńska.
Wojciech Kilar (1932-2013) był, obok Witolda Lutosławskiego, Henryka Mikołaja Góreckiego i Krzysztofa Pendereckiego, jednym z najwybitniejszych kompozytorów współczesnych. Międzynarodową sławę przyniosły mu dzieła symfoniczne i kameralne, jednak ogromną popularność na całym świecie zdobył dzięki muzyce filmowej.
W latach 1958 – 2011 napisał muzykę do ponad 130 obrazów polskich i zagranicznych reżyserów, współpracując, m.in. z Coppolą, Polańskim, Wajdą, Kieślowskim, Zanussim, czy Kutzem. Z ogromną swobodą i mistrzowskim kunsztem potrafił ilustrować fantastyczną muzyką melodramaty, komedie, kryminały, filmy wojenne, psychologiczne oraz biograficzne, jak: „Trędowata”, „Rejs”, „Sami swoi”, „Morderca zostawia ślad”, „Lalka”, „Westerplatte”, „Cwał” czy „Faustyna”.
Elżbieta Leszczyńska – muzykolog, wieloletnia dyrektorka i nauczycielka Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia w Łomży, przez lata pisująca o muzyce w „Kontaktach”, autorka popularnej audycji „Od Bacha do Lutosławskiego” w Radiu Nadzieja – skoncentrowała się w swej prelekcji na ukazaniu najciekawszych wątków dotyczących życia i twórczości kompozytora. Przedstawiła też poszczególne etapy jego kariery, jak: neoklasycystyczny, awangardowo-sonorystyczny oraz bazujący na muzyce ludowej, coraz częściej wykorzystujący też wątki religijne. Ilustracją muzyczną opowieści były utwory Wojciecha Kilara: „Orawa”, obszerne fragmenty dedykowanej ofiarom zamachu terrorystycznego na World Trade Center Symfonii nr 3 September Symphony oraz muzyka filmowa, m.in. z „Zemsty”, „Pana Tadeusza” oraz „Pianisty”. Gratką dla słuchaczy było też zaprezentowanie archiwalnej audycji poświęconej kompozytorowi, którą Elżbieta Leszczyńska przygotowała 10 lat temu na potrzeby swego radiowego cyklu.
– Zależało mi, żeby słuchaczy przyciągnąć do takiej muzyki, a nie ich zniechęcić, dlatego wybrałam z twórczości kompozytora takie utwory, które są jak gdyby przebojami, są charakterystyczne dla poszczególnych jego nurtów – mówi Elżbieta Leszczyńska.
– „Orawa” ukazała ten element podhalański, „Symfonia wrześniowa” miała charakter ilustracyjny i jednocześnie pokazywała zdobycze Kilara w dziedzinie wcześniejszej harmonii, natomiast muzyką filmową chciałam zachęcić słuchaczy do dalszego zapoznawania się z twórczością Wojciecha Kilara, nawet do sięgnięcia do dzieł z okresu awangardy!
Wojciech Chamryk
Zdjęcia: Elżbieta Piasecka-Chamryk