„Zapusty, zapusty - nie chcą baby kapusty!”
Nadeszły ostatki, czyli ostatni dzień karnawału, który kończy się w przeddzień środy popielcowej. Tradycyjnie – i to nie tylko bogobojni katolicy – oddają się tego dnia uciechom wszelakim: ucztują przy suto zastawionym stole, piją do upadłego i tańczą bez wytchnienia. Jednak z wybiciem północy cichną wszelkie śpiewy i hulaszcze wrzawy, bo zaczyna się 40-dniowy okres Wielkiego Postu.
- Kurpie to zawsze były biedne strony, dlatego na prawdziwie hulaszcze zabawy mało kogo było stać – opowiada Teresa Pardo (lat 59), najwybitniejsza współczesna folklorystka, pochodząca i zajmująca się Kurpiowszczyzną. - Jeśli przedzapuście, czyli okres między świętem Trzech Króli a ostatkami był krótki, to każdy przywoził z mięsiw co jeszcze miał po świętach, gospodyni piekła placek i tym się goszczono, suto zakrapiając wódeczką. Starsi śpiewali ludowe pieśni, a młodsi uciesznie przebrani chodzili „w cygany”, udając, że umieją wróżyć z kart i z ręki. Jedna z piosenek przypominała: „Zapusty, zapusty – nie chcą baby kapusty!”.
Zatem zgodnie z duchem przyśpiewki znakomita znawczyni folkloru kurpiowskiego na zapusty przygotuje pyszny gulasz, ale placka nie upiecze ani nie sięgnie po kieliszek, gdyż jest „antygorzałkowa”.
Zupełnie inaczej niż preferuje Teresa Pardo wyglądał od rana ostatkowy wtorek A.D. 2009 w Radziłowie, gdzie na rynku po raz ósmy świętowano ślub szlacheckiej pary Jana i Izabeli, zwanej przez mieszkańców nadbiebrzańskiej miejscowości Ziabelą. Rozochoceni promilami z miejscowego baru goście przyglądali się korowodowi, prowadzonemu w pierwszej bryczce przez młodych. W drugiej jechali świadkowie, a w trzeciej goście weselni, za którymi podążały przebrane za kozy dzieci, bocian i niedźwiedzie ze słomy. Miśki w końcu spalono na znak odchodzącej zimy i szczęścia na wiosnę. Atrakcję dla kilkuset widzów stanowiło oglądanie ciągniętych na kole od drabiniastego wozu dwóch kukieł. To symboliczne postacie legendarnej pary kręciły się w ostatkowym tańcu jak w chocholich podrygach bohaterowie z „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego.
Mirosław R. Derewońko
