Teatralny jubileusz podsumowań, nagród i odznaczeń
Teatr Lalki i Aktora świętował 35-lecie. Jubileuszową galę w siedzibie teatru uświetnił nie tylko najnowszy spektakl „Jaś i Małgosia 2.0”, ale też udział wielu zacnych gości. Podkreślali oni ogromną rolę TLIA w promowaniu Łomży w kraju i za granicą oraz jego artystyczne znaczenie i ciągły rozwój. – Myślę, że wszystko, co najlepsze, jeszcze przed nami – parafrazował Hemingwaya dyrektor Jarosław Antoniuk, odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Uhonorowano również innych zasłużonych pracowników teatru, a jego cały zespół otrzymał od ministra kultury z okazji 35-lecia zbiorową nagrodę okolicznościową.
Założony w roku 1987 Teatr Lalki i Aktora jest obok Filharmonii Kameralnej im. Witolda Lutosławskiego jedną z dwóch najważniejszych instytucji kulturalno-artystycznych Łomży.
W czasie jubileuszowej gali dyrektor Antoniuk przypomniał jego historię, wspominając niełatwe początki założonego przez Henryka Gałę teatru i jego kolejnej inicjatywy, Ogólnopolskich Spotkań Teatru w Walizce. Następca Henryka Gały Zbigniew Głowacki zrezygnował ze swej funkcji już po dwóch latach, zniechęcony nieprzychylnością ówczesnych władz wojewódzkich. W roku 1994 zastąpił go Jarosław Antoniuk i pełni tę funkcję z ogromnym powodzeniem do dnia dzisiejszego, łącząc funkcję niezwykle kreatywnego reżysera i rzutkiego organizatora. To dzięki niemu 20 lat temu teatr wprowadził się do nowej siedziby, festiwal Walizka zyskał rangę międzynarodową, powstały wybitne spektakle z zapadającymi w pamięć rolami, a nagrody zdobywane przez łomżyńskich aktorów na krajowych i zagranicznych festiwalach stały się trudne do zliczenia.
– Okazał się rasowym kierownikiem teatru, skutecznym, przywódczym, inicjatywnym, konsekwentnym i praktycznym; okazał się twórcą kultury działającym odpowiedzialnie i z wyobraźnią, sprawdził się też jako reżyser i adaptator – napisał o Jarosławie Antoniuku w powstałym z okazji jubileuszu i wydanym dzięki środkom od województwa podlaskiego albumie „35 lat” ceniony historyk teatru i krytyk Henryk Izydor Rogacki. Z kolei Marek Waszkiel, również historyk teatru i krytyk teatralny, napisał w swym eseju, że „obok Henryka Gały, który wylansował ideę festiwalu, to właśnie Jarosław Antoniuk jest rzeczywistym twórcą imprezy, która w 1997 podczas jubileuszowej X edycji przyjęła nazwę Łomżyńskiego Festiwalu Teatru w walizce, trzy lata później uzupełnooną słowem: Międzynarodowy”.
Od roku 1987 teatr współtworzyło aż 89 osób, z czego do dnia dzisiejszego nieprzerwanie pracują w nim Bogdan Szczepański i Grzegorz Korzeniecki, zaś Przemysław Karwowski nadal z nim współpracuje. W tym czasie zrealizowano aż 82 różnorodne spektakle, od typowo dzięciecych po adresowane do widzów dorosłych, które nierzadko reżyserowali najwybitniejsi polscy twórcy, by wymienić tylko Andrzeja Rozhina, Stanisława Ochmańskiego czy Wiesława Hejno. Te niebagatelne dokonania były doceniane przy okazji wcześniejszych jubileuszy, choćby Jarosław Antoniuk w roku 2012 otrzymał Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Po 10 kolejnych latach, podczas których zdobył siedem nagród na międzynarodowych festiwalach teatralnych i wyreżyserował 17 spektakli, został za wybitne dokonania w dziedzinie kultury udekorowany przez Agnieszkę Komar-Morawską, dyrektor Departamentu Narodowych Instytucji Kultury MKiDN, Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznało również pracownikom teatru odznaki branżowe „Zasłużony dla Kultury Polskiej”. Otrzymali je Grzegorz Korzeniecki, Leszek Truskolaski, Mariola Kamińska, Marcin Sokołowski i Daria Głowacka. Zbiorową nagrodę okolicznościową z okazji 35-lecia od ministra kultury Piotra Glińskiego w wysokości 20 tysięcy złotych otrzymał zaś cały zespół pracowniczy teatru. Nagrody dyrektora teatru Jarosława Antoniuka za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej otrzymali: Dorota Ciwoniuk, Ewa Karwowska, Bogdan Szczepański, Rafał Swaczyna, Andrzej Chojnowski i Wiesław Wysocki.
Były też rzecz jasna inne dowody uznania czy listy gratulacyjne dla teatru i jego pracowników od gości jubileuszowej gali czy dyrektorów zaprzyjaźnionych instytucji kultury z Łomży i terenu kraju, jednak najbardziej oryginalny prezent Jarosław Antoniuk otrzymał od prezydenta Mariusza Chrzanowskiego, podkreślającego, że teatr to przede wszystkim ludzie. Była to przedstawiająca dyrektora teatralna lalka, wykonana przez Małgorzatę Wosik.
– Muszą opaść emocje, które są jeszcze we mnie – mówi Jarosław Antoniuk. – Mieliśmy dzisiaj sporo miłych niespodzianek, ale przede wszystkim cieszę się bardzo, że zaakcentowaliśmy po raz któryś obecność naszego teatru nie tylko w mieście, ale również w kraju. Pokazaliśmy, że jesteśmy teatrem ważnych spraw, bo w naszych sztukach często podejmujemy dialog z widownią, zmuszamy widzów do pewnych przemyśleń, a nie ma w tym jakiejś natrętnej dydaktyki, czego przykładem była również dzisiejsza premiera „Jasia i Małgosi 2.0”.
Bardzo się cieszę, że na naszym jubileuszu byli obecni dawni pracownicy oraz obecni, że wielu z nich otrzymało nagrody i wyróżnienia, że pan minister przyznał teatrowi nagrodę finansową, bo 20 tysięcy złotych to nie jest mało. Były również nagrody dyrektora teatru dla pracowników, którzy przepracowali tu wiele lat, tworząc tę instytucję, bo są taką solą tego teatru – bez ich pasji nie byłoby pewnie tego co robimy; byłby budynek, jakaś pozorna, udawana praca. A czasami mam wrażenie, że nasz teatr jest jak kombinat: tu się produkuje, pisze projekty, tworzy i gra nieustannie, ta praca jest pracą permanentną. Jest ona zauważalna, również poza Łomżą, bo ciągle jesteśmy w wielu okolicznych miejscowościach, a nie są to łatwe wyjazdy, kiedy aktorzy i zespół techniczny muszą wstawać o 4-5 rano, żeby dotrzeć na miejsce, rozstawić dekoracje i zagrać, a potem jeszcze wrócić. Do nas również przyjeżdża bardzo dużo widzów z regionu, gdzie tworzymy pewną turystykę kulturalną, ponieważ proponujemy również zwiedzenie skansenu, Drozdowa czy wystawy w muzeum. Dlatego cieszę się, że mimo różnych trudności utrzymujemy pewien poziom artystyczny, że z roku na rok wzrasta zainteresowanie tym, co robimy. Nasz teatr ma znakomitą opinię w środowiskach teatralnych w Polsce i za granicą, bo nie ukrywam, że festiwal Walizka jest jednym z ważniejszych festiwali teatralnych w kraju, a jeśli chodzi o lalkę, to jednym z tych najważniejszych, ponieważ bardzo często zasila inne festiwale spektaklami teatrów zagranicznych, które wcześniej w Polsce nie były grane, gdyż zawsze pokazujemy coś nowego i oryginalnego.
– Te wszystkie lata były dla nas niełatwe, pełne wyzwań, ale i czasem radosnym, bo obserwując pracowników widzę, że większość z nich nie mogłaby bez teatru żyć – myślę, że nie można go tworzyć bez pasji, uczucia czy emocji, a tutaj to wszystko jest – podsumowuje dyrektor Antoniuk.
Wojciech Chamryk