Zima za pasem, a gęsi na polu
Nadszedł bardzo zimny koniec listopada i zapowiadany jest w prognozach śnieg na sobotę z lekkim mrozem w niedzielę, a na polach niedaleko wsi Stare Bożejewo w gminie Wizna... najspokojniej w świecie pasło się w piątek setki gęsi. Ptaki te nie odleciały w cieplejsze strony, ponieważ nie będzie w tym roku srogiej zimy...? - To gęsi gęgawy, które najprawdopodobniej przyleciały do nas z kotliny biebrzańskiej, gdzie jest kilka stad po 200, 300 osobników - wyjaśnia ceniony znawca tajemnic przyrody Mariusz Sachmaciński z Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. - Ale mogły to być podróżniczki gaduły z Litwy, Łotwy lub Estonii, nieprzestrzegające kwarantanny.
Jego zdaniem, z tego faktu, że gęsi gęgawy na polach nad Narwią stadnie sobie pożerują, nie można wysnuwać wniosków o zbliżającej się zimie. Przypomina niedawne lata, kiedy gęsi nie odlatywały znad rzek: Narew i Biebrza jeszcze w styczniu. - Gęsi przyleciały pożerować na polach oziminy lub po wykoszeniu kukurydzy. Znajdują pojedyncze ziarna, fragmenty kolb albo i całe kolby, żeby się pożywić w ciągu dnia. Być może, zostaną tutaj bądź w pobliżu również na noc, gdyż odpowiadają im zalewowe łąki, pastwiska i nieużytki, gdzie na terenach nadrzecznych pracowały bobry. Dolina Narwi ma także swoje starorzecza, zagłębienia, odnogi wodne. Dlaczego to dla gęsi w gościnie tak ważne?
- Będą mogły w nocy odpocząć, zostawiając na warcie po kilka osobników na obrzeżach i wewnątrz śpiącego stada - tłumaczy zwyczaje biało-siwych ptaków nieoceniony przyrodnik z Parku Doliny Narwi. Orły bieliki nie żerują w nocy, żerujące nocą lisy nie poradziłyby sobie w wodzie. Z kolei jenoty są za mało sprytne, zbyt mało sprawne, żeby poradzić sobie z gęsią - może z osłabioną, chorą lub zranioną, ale nie ze zdrową i najedzoną w pełni sił. Rodzime gęsi znad Narwi i Biebrzy wyniosą się zapewne dopiero wtedy, gdy długotrwale będzie mroźno, kiedy lód skuje przybrzeżne tereny, może nawet w styczniu...? Wówczas polecą stadem na zachód i południe, nad Wartę i Odrę. Jedne z nich będą tegorocznymi, podrosłymi "pisklętami", a inne będą mieć nawet po 10 lub 15 lat.
Mirosław R. Derewońko
Ciepła zima nad Biebrzą i Narwią w 2005 r., 2008 r. i 2020 r.
