Ostatni żołnierz II Rzeczypospolitej
Przed 51 laty, 4 marca 1957 roku, zginął jeden z ostatnich żołnierzy podziemia antykomunistycznego w północno-wschodniej Polsce. Podporucznik Stanisław Marchewka ps. „Ryba” został zastrzelony przez funkcjonariuszy SB-KBW w Jeziorku, gdzie ukrywał się w bunkrze pod zabudowaniami gospodarskimi. Zdradzony przez jednego z podwładnych, "Ryba" zginął z bronią w ręku. Przed rokiem z inicjatywy Instytutu Pamięci Narodowej, przy szkole w Jeziorku, odsłonięto tablicę upamiętniającą ostatniego partyzanta w północno-wschodniej Polsce.
W specjalnym liście do uczestników tej uroczystości prof. Janusz Kurtyka prezes Instytutu Pamięci Narodowej napisał:
(...)w Jeziorku zginął ostatni żołnierz podziemia niepodległościowego na białostocczyźnie podporucznik Stanisław Marchewka ps. „Ryba”. Dzień jego śmierci ma szczególne znaczenie, symbolizuje koniec działalności konspiracyjnych organizacji zbrojnych na tym obszarze. Ppor. Stanisław Marchewka był jednym z wielu którzy niezłomnie walczyli o wolność naszego kraju. Swoją walką w latach II wojny światowej zasłużył na Krzyż Walecznych i order Virtuti Militari.
W okresie powojennym, kiedy system komunistyczny rozpoczął swą zbrodniczą działalność w Polsce, nie dane mu było wieść godnego i spokojnego życia. Zepchnięty do podziemia stał nieustannie na posterunku oczekując na niepodległość swej ojczyzny. Po roku 1956 kiedy to wielu byłych żołnierzy podziemia opuściło lochy wiezień i aresztów zyskując możliwość normalnego życia podporucznik „Ryba” trwał w oporze. Działając w osamotnieniu był skazany na schwytanie i podzielenie losu swych kolegów. Tak też się stało. (...) został otoczony i zastrzelony przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.
zobacz też:
Żołnierz wyklęty
Stanisław Marchewka „Ryba” - pięćdziesiąt lat niepamięci
