Może chociaż studni na Starym Rynku nie zasypią...
Ratusz udostępnił wizualizację, jak ma wyglądać Stary Rynek w Łomży. Odkrycia archeologiczne fundamentów ratusza z XV i XVI wieku przy hali targowej - jak czytamy w komunikacie na stronie magistratu - "spowodowały, że należało zmienić projekt prowadzonych już prac". Archeolodzy do prac zabrali się w maju 2020, ale mało co różniący się projekt rewitalizacji Starego Rynku architekt Zenon Zabagło z Białegostoku pokazał z rocznym wyprzedzeniem w... czerwcu 2019. Cudotwórca? A po dwóch miesiącach od interpelacji posła do głównego konserwatora zabytków o pomoc - cisza.
Inspektor Łukasz Czech z ratusza informuje, że "uzgodnienia z konserwatorem zabytków są już na finiszu". W środę, 27. stycznia - podaje Pan Czech - z Ministrem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu prof. Piotrem Glińskim rozmawiał prezydent Mariusz Chrzanowski. Przypomnijmy, że na początku lipca 2020 prof. Gliński gościł w Łomży, oglądając Halę Kultury i wykopaliska na Rynku.
List Otwarty Mieszkańców Łomży do Wicepremiera Piotra Glińskiego
Studnia życia i ruiny ratusza w kwiatach na Starym Rynku
Poseł Krajewski prosi wiceminister Gawin o "osobisty nadzór"
Jak prezydent z wicepremierem
- Poinformowałem Wicepremiera o nowej koncepcji zagospodarowania Starówki, planowanym wyeksponowaniu większej ilości odkryć archeologicznych, przy zapewnieniu pełnienia funkcji kulturalno–rozrywkowej tego miejsca, tak by mogły się tu odbywać różnego rodzaju wydarzenia. Prof. Gliński wspominał swoją lipcową wizytę w Łomży i docenia, że Łomża dba o kulturę oraz ochronę dziedzictwa narodowego – przekazuje prezydent Mariusz Chrzanowski (cytat z komunikatu na stronie ratusza z 1. lutego 2021– red.).
Co oglądamy na wizualizacji placu?
Komunikat pełen jest ogólnych stwierdzeń, np.: "fundamenty ratusza mają zostać zaprezentowane w formie wyniesionej osłony przeszklonej. Część z nich zostanie zaznaczona w nowej nawierzchni rynku". Być może, chodzi o brązowy prostokąt z widokiem przez taflę szklaną do podziemi wieży w sąsiedztwie odkrytej studni ceglanej...? Ciekawe, jaką wytrzymałość ma tafla o kilkumetrowych bokach, na którą wchodzą ludzie, i na jaką wysokość będzie wyniesiona, by nie gromadziły się tam woda i śmieci...? Jak obwarzanek na rynku - bez zadaszenia - "w formie ceglanej wyeksponowana będzie studnia zasłonięta stylową kratownicą".
Oddzielny konkurs ma zostać ogłoszony na projekt pomnika księcia Janusza I Mazowieckiego, który nadał Łomży prawa miejskie w 1418 r. "Będzie posadowiony na cokole o granitowych bokach, na którego trzech ścianach umiejscowione zostaną widoki pierzei sprzed wojny w postaci głębokiej płaskorzeźby, aby osoby niewidome mogły się zapoznać z ich wyglądem w przeszłości" - cytujemy z komunikatu. - Chcemy też, aby rynek okalały trawniki oraz by znajdowały się na nim donice z roślinami, które w razie potrzeby można będzie przemieszczać, odsłaniając większą przestrzeń placu. Pozostawiona zostanie część istniejącego drzewostanu oraz planowane są nasadzenia nowych drzew. Koncepcja zakłada także okalające rynek gazony z bluszczem – informuje zastępca prezydenta Andrzej Garlicki. Na zrewitalizowanym Starym Rynku przewidziano również miejsca pod scenę i choinkę". Kiedy oglądamy wizualizację z lutego 2021, to w porównaniu z czerwcem 2019 nie przybyły żadne nowe drzewa - dalej jest osiem w gazonach.
Pozostają zagadką zielone prostokąty, po 4 sztuki między gazonami drzew na obrzeżu i w centrum. Może to są donice z roślinami życia i tlenu, choć budzą inne skojarzenia? Widać na wizualizacji, że zniknęły ławki od strony lodziarni, które przed remontem stały. Po trawnikach - ani śladu logicznego ładu: architekt umieścił szerokie pasy trawy dokładnie w narożnikach Starego Rynku od strony Długiej i Giełczyńskiej, czyli w poprzek najczęściej wybieranych przez przechodniów szlaków "na skróty". Projektant Zabagło w ogóle nie uwzględnił stworzenia trwałej ruiny z zielenią w miejscu ratusza z XV i XV w.
"Prace zakończą się pod koniec roku..." - ?
Inspektor Czech podaje, że na Starym Rynku znajdzie się fontanna: widać konstrukcję oraz komorę, doprowadzono instalację technologiczną. "Od strony ul. Rządowej ułożono częściowo nawierzchnię z kostki granitowej, rozpoczęto także układania płyt granitowych wzdłuż ciągu komunikacyjnego przy Hali Kultury". Przed świętami Bożego Narodzenia prace przerwano. - Zostaną one wznowione, jak tylko pozwolą na to warunki atmosferyczne – informuje zastępca prezydenta Andrzej Garlicki. - Uzgodnienia z konserwatorem zabytków i konieczność dokonania zmian w projekcie spowodowały, że prace zakończą się pod koniec roku, a nie przed wakacjami jak pierwotnie planowano.
Remont Starego Rynku jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPO Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Wartość prac może wynieść około 6,7 miliona zł, z czego dofinansowanie ze środków unijnych ok. 4,7 mln zł i ok. 700 tys. zł z Budżetu Państwa.
Mirosław R. Derewońko
