List Otwarty Mieszkańców Łomży do Wicepremiera Piotra Glińskiego
46 osób - mieszkańcy Łomży, naukowcy, artyści, przedsiębiorcy i dziennikarze - wystosowało list otwarty do wiceprezesa Rady Ministrów prof. Piotra Glińskiego, który przez półtorej godziny gościł w mieście nad Narwią. Głównym punktem wizyty ministra kultury i dziedzictwa narodowego było zwiedzanie Hali Kultury w wyremontowanej, 90-letniej hali targowej, i wejście na teren wykopalisk archeologicznych na średniowiecznym Starym Rynku sprzed ponad 600 lat w Łomży. List napisał i wręczył w Hali Kultury wicepremierowi Piotrowi Glińskiemu dziennikarz 4lomza.pl Mirosław R. Derewońko. Wicepremier zapewnił, że poprze postulat łomżyniaków, ażeby ocalały „trwałe ruiny”.
Szanowny Pan
Profesor Piotr Gliński
Wiceprezes Rady Ministrów
Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Szanowny Panie Profesorze,
uprzejmie prosimy o pomoc w zabezpieczeniu środków finansowych na uratowanie pozostałości, jakie kryje pod ziemią średniowieczny Stary Rynek Łomży sprzed co najmniej 600 lat. Oto miejsce wyjątkowe w skali całego naszego regionu: województwa podlaskiego oraz północno-wschodniego Mazowsza. Przekonały nas o tym wykopaliska archeologiczne pod kierownictwem Mieczysława Bienia z firmy Izis w Białej Podlaskiej. Mamy dziś okazję podziękować za dofinansowanie remontu hali targowej – przekształconej w Halę Kultury - która czekała na Pańską hojną pomoc dziesiątki lat. Wszyscy mamy satysfakcję i wdzięczność, że odratowano niszczejący obiekt w sercu starówki.
Prosimy raz jeszcze o życzliwy gest dla Łomży, miasta młodości kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prymas Tysiąclecia nieraz powtarzał, że w łomżyńskiej Katedrze kształtowało się jego powołanie, a chodził do liczącej pięć stuleci świątyni w latach I wojny światowej codziennie właśnie przez Stary Rynek ze stancji przy ulicy Krzywe Koło. Nieraz przyszły Prymas Tysiąclecia spacerował po ulicy Dwornej, prowadzącej do dworu księcia mazowieckiego Janusza I, który w 1418 r. nadał Łomży prawa miejskie. Łomża jest miastem książęcym i królewskim, chwalonym przez kronikarzy epoki. Łomża ma tak chwalebne karty, jak powstrzymanie wojsk rosyjskich na fortach w Piątnicy w lipcu 1920, co dało czas na przeformowanie wojsk Marszałkowi Piłsudskiemu przed Bitwą Warszawską.
Przed 30 laty inni archeolodzy odsłonili przy hali targowej fragment fundamentów starego ratusza z XV – XVI w., jak wówczas ustalili. Tegoroczne wykopaliska na Starym Rynku obfitują od kwietnia w odkrycia jego fundamentów, zabudowy i otoczenia, m.in., dwóch studni: drewnianej i murowanej z cegły oraz rozległego na ok. 5 – 6 m piecowiska z ponad 7 tysiącami fragmentów kafli i ceramiki. Odkryto także miejsce zagadkowe, centralne, przypominające dobrze zachowaną misę chrzcielną o średnicy około 2 metrów z kamieni i z wklęsłością. Być może, powstała tam, gdzie czakram mocy naszych przodków, albowiem osadnictwo tu nad Narwią sięga czasów przedchrześcijańskich IX w.
Zachowanie polskiego dziedzictwa narodowego z XV wieku i kolejnych stuleci w naszym mieście będzie wymagać zmian w projekcie zagospodarowania placu. Będzie to kosztowne, ażeby uchronić i udostępnić wyjątkowe w naszym regionie, a również w skali Polski - fragmenty średniowiecznych zabudowań i obiektów podziemnych. Bez pomocy finansowej ze strony Rządu Rzeczpospolitej i kierowanego przez Pana Profesora Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego śmiały zamysł zmiany planu i wskrzeszenia Starego Rynku może być trudny do wykonania, o ile w ogóle realny.
Miasto samo nie podoła takiemu przedsięwzięciu, tak jak nie wskrzesiłoby bez Pana hali targowej sprzed 90 lat. Zainteresowanie Pana Profesora – tak jak w przypadku łomżyńskiego Teatru Lalki i Aktora oraz Filharmonii Kameralnej imienia Witolda Lutosławskiego rodem z Drozdowa – budzi nadzieję i szansę, że w naszym mieście pozostałby trwały ślad umiłowania ojczystej przeszłości, zaklętej w kamieniu i przechowanej metr pod Starym Rynkiem. Chcemy uratować ją na pokolenia.
Postulat prezentacji podziemnego skarbca w sercu starówki popierają z nami mieszkańcy, miłośnicy historii Miasta i Ziemi Łomżyńskiej, społecznicy, naukowcy, historycy, artyści. Prosimy raz jeszcze Pana Profesora o przyjazne podanie ręki Miastu, za co będą Panu wdzięczne z nami całe pokolenia.
Z wyrazami szacunku i nadzieją
Mieszkańcy Miasta Łomża
Łomża, 3. lipca Anno Domini 2020
Lista osób popierających „List otwarty Mieszkańców Łomży do Wicepremiera Glińskiego”
1. prof. dr hab. Henryka Sędziak, prezes Towarzystwa Kultury Języka w Łomży
2. dr hab. Dariusz Surowik, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży
3. dr hab. Roman Engler, Rektor Wyższej Szkoły Agrobiznesu w Łomży
4. dr hab. Krzysztof Sychowicz, historyk, profesor PWSIiP, redaktor naukowy „Monografii Łomży”, wydanej na 600-lecie Miasta w 2018
5. dr Krystyna Cukrowska, b. dyrektor wydziału zamiejscowego WSP w Olsztynie
6. dr Małgorzata Frąckiewicz, prezes Polskiego Towarzystwa Historycznego w Łomży
7. dr inż. Marek Przeździecki, architekt, prezydent Łomży 1990 – 1992, miejski konserwator zabytków w Nowym Dworze Mazowieckim
8. Jerzy Brzeziński, prezydent Łomży 2002 - 2010
9. Jan Olszewski, przewodniczący Rady Miasta Łomża 2018 - 2020
10. ks. Jacek Czaplicki, wikariusz biskupi, przewodniczący wydziału duszpasterstwa ogólnego Kurii Diecezjalnej w Łomży
11. Zygmunt Zdanowicz, prezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej
12. Mieczysław Bienia, archeolog z firmy Izis, kierownik wykopalisk na Starym Rynku w 2020 r.
13. dr Maciej Czarnecki, archeolog prowadzący badania na Starym Rynku 1990 - 1992
14. Jolanta Deptuła, archeolog Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży, prowadziła badania na Starym Rynku jesienią 1989
15. Magdalena Bilewicz, archeolog Muzeum Północno-Mazowieckie w Łomży
16. Karolina Skłodowska, kierownik Galerii Sztuki Współczesnej w Łomży
17. Jarosław Cholewicki, dyrektor Regionalnego Ośrodka Kultury w Łomży
18. Jarosław Antoniuk, dyrektor i reżyser Teatru Lalki i Aktora w Łomży
19. Beata Antoniuk, aktorka Teatru Lalki i Aktora w Łomży
20. Przemysław Karwowski, malarz, scenograf TLiA, Galeria Pod Arkadami
21. Roman Borawski, malarz, b. dyrektor MDK – DŚT w Łomży
22. Robert Sokołowski, malarz, Galeria Aporia w Łomży
23. Adam Twardowski, artysta ceramik
24. Adrian Lipiński, magister sztuk pięknych, rzeźbiarz
25. Ewa Filochowska – Karwowska, plastyk Teatru Lalki i Aktora w Łomży
26. Ewa Skłodowska, artysta plastyk
27. Jadwiga i Tadeusz Serafin, Restauracja Na Farnej i Galeria Na Farnej
28. Anna i Romuald Jakubowscy, gospodarze Salonu Sztuk w Łomży
29. Jolanta Święszkowska, PWSIiP, historyk filozofii
30. Lidia Radziwanowicz, b. dyrektor Liceum Plastycznego w Łomży
31. Teresa Adamowska, malarka, nauczyciel Liceum Plastycznego w Łomży
32. Mieszkańcy kamieniczki przy Starym Rynku w Łomży: Bożena Tarnacka z córką Ewą i Adamem Pawelczykami
33. Marek Urban, historyk, dyrektor Firmy Edukacyjnej „Marka” w Warszawie
34. mgr inż. Andrzej Wszeborowski, konserwator wielu zabytków w Łomży i Polsce
35. Magda Sinoff, pedagog śpiewu w MDK – DŚT z tatą poetą Romualdem Sinoff
36. Gabriela Szczęsna, dziennikarka prasowa
37. Mateusz Grzymkowski, dziennikarz telewizyjny
38. Artur Filipkowski, właściciel Telewizji Narew przy Starym Rynku
39. Mirosław R. Derewońko, inicjator listu, dziennikarz 4lomza.pl i autor 8 łomżyńskich kolęd
40. Marek Maliszewski, wydawca i fotoreporter 4lomza.pl
41. Cezary Zborowski, redaktor naczelny portalu 4lomza.pl