Odnowiona wystawa z odkryciami i multimediami
Zmodernizowaną wystawę stałą „Rzeźba między Ziemią a Niebem” oddano do użytku w Muzeum Diecezjalnym. W nowej ekspozycji prezentowane są najciekawsze zabytki sakralne ze zbiorów muzeum, w tym rzeźby z XV-XX wieku, z cennymi okazami z pracowni Wita Stwosza włącznie, obrazy oraz sztuka cerkiewna. Dopełnieniem są multimedia oraz dotykowe tabliczki dla osób niedowidzących i niewidomych. Podczas konserwacji najbardziej zniszczonych eksponatów dokonano też interesujących odkryć: okazało się, że jeden z portretów przedstawia zupełnie inną osobę, a z obrazem „Ukrzyżowanie” Stanisława Rostworowskiego wiąże się tragiczna historia.
Zwiedzający otwarte przed pięciu laty Muzeum Diecezjalne nie mogli nie zauważyć, że część jego zbiorów nie była w najlepszym stanie technicznym, a niektóre wymagały szybkiej interwencji konserwatorów. Tym bardziej dostrzegał to dyrektor muzeum ks. Tomasz Grabowski, z wykształcenia historyk sztuki, stąd jego inicjatywa pozyskania środków z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na modernizację dolnej sali wystawowej i konserwację części zbiorów.
– Jesienią 2016 roku przystąpiliśmy do projektu z zakresu wspierania działań muzealnych, obejmującego modernizację głównej sali naszego muzeum – mówi ks. Grabowski. – Polegała ona na modernizacji przestrzeni wystawowej, w połączeniu z udogodnieniami technicznymi dla osób wykluczonych społecznie, przede wszystkim niewidomych oraz opracowaniu katalogu zbiorów muzealnych i konserwacji wybranych obiektów. Wiadomo było jednak, że eksponatów wymagających konserwacji jest więcej, dlatego jeszcze w tym samym roku aplikowaliśmy o kontynuację działań konserwatorskich, też związanych z realizacją tego wcześniejszego projektu.
Efekt to odnowienie 19 najcenniejszych obiektów: 11 rzeźb, sześciu obrazów, starodruku i monstrancji. Zmianie uległ też wystrój sali wystawowej. Została ona podzielona na wydzielone części z zabytkami sztuki cerkiewnej, barokowej, w tym licznymi portretami biskupów, gotyckiej, portretu szlacheckiego oraz późnego baroku i sztuki XIX wieku. Jest też ekspozycja poświęcona łomżyńskiej katedrze, z pochodzącymi z niej trzema rzeźbami i dwoma obrazami. Całość prac modernizacyjnych i konserwatorskich wykonała warszawska firma Gorek Restauro.
– Zależało nam na stworzeniu ekspozycji przyjaznej dla zwiedzających – podkreśla Przemysław Gorek. – Odnajdą się tu zarówno dorośli, jak i dzieci, a także osoby z dysfunkcjami.
– Za pomocą specjalnych tyflografik osoby niedowidzące i niewidome będą mogły poznać nasze zabytki dotykowo – mówi ks. Grabowski. – Uruchamiamy też stand multimedialny z prezentacjami wybranych obiektów i skatalogowanymi zbiorami. Są też mobilne przewodniki multimedialne, iPody ze słuchawkami, ale nie zapomnieliśmy też o dokładnych tablicach z opisami.
Podczas prac konserwatorskich doszło do kilku odkryć, w tym dwóch bardzo interesujących.
– Pod podobizną biskupa Choińskiego widniał mylny podpis, że przedstawia biskupa Czyżewskiego – wyjaśnia ks. Grabowski. – Najprawdopodobniej nie znano jego wizerunku, pojawił się do sprzedania portret biskupa krakowskiego Choińskiego i ktoś po przywiezieniu go tutaj mylnie go opisał. To ciekawe odkrycie, bo ten błąd funkcjonował w literaturze przez ponad 150 lat.
Ciekawa historia jest również związana z obrazem „Ukrzyżowanie” Stanisława Rostworowskiego.
To dzieło wysokiej klasy malarskiej, natomiast jego historia wiąże się z dziejami rodziny malarza, gdzie w takim wątku romantycznym dokonano nawet zabójstwa. Dzięki badaniom historycznym wokół tego obrazu poznaliśmy więc historię tej rodziny, zamieszkującej w parafii Waniewo, ale jej dobra zostały zlicytowane w następstwie tego miłosnego wątku.
Muzeum Diecezjalne jest otwarte w poniedziałek i środę w godzinach 11:00-18:00, a we wtorek, czwartek i piątek od 9:00 do 15:00.
– Zapraszam do odwiedzania naszego muzeum nie tylko w czasie świątecznym – mówi ks. Grabowski. – Poza zmodernizowaną wystawą stałą „Rzeźba między Ziemią a Niebem”mamy też inne wystawy stałe i czasowe, odbywają się koncerty, spotkania historyczne. Nasze zbiory to nie tylko perełki jak Wit Stwosz. Mamy również figurę, jedną z trzech Marii – Maryfor, z drugiej ćwierci XV w., z kościoła w Turośli. Pochodzi ona z kaplicy, bądź z kościoła krzyżackiego, ale nie wiemy, jak trafiła na teren naszej diecezji. Ta rzeźba również przeszła gruntowne prace konserwatorskie, łącznie z tomografią komputerową, dzięki której poznaliśmy technikę jej wykonania.
– Mamy kolejne obiekty do konserwacji – nie kryje ks. Grabowski. – Myślimy też o modernizacji dwóch kolejnych sal, najważniejsza jest jednak restauracja zabytków, aby ocalić je dla potomnych.
Wojciech Chamryk
