Fotograficzne kontrasty i prowokacje
Krzysztof Borawski i Kasia Hanusz-Oleksy z Białegostoku zaprezentowali cykle swoich najnowszych prac w Galerii pod Arkadami. Jest to pierwsza wystawa indywidualna pochodzącego z Łomży Borawskiego. Fotografie młodych artystów przedstawiają rzeczywistość bez upiększeń oraz zrywają ze stereotypami – nierzadko w atmosferze twórczej i artystycznej prowokacji. Nie zabrakło też prowokacji kulinarnej – przekąsek, do wyboru: z mięsem lub serem, w kształcie… męskich genitaliów.
Krzysztof Borawski - absolwent Akademii Fotografii i Przedsiębiorczości w Białymstoku, a obecnie student czeskiego Uniwersytetu Ślaskiego w Opavie - zaprezentował cykl 18 zdjęć, opatrzonych łacińskim tytułem „Verum est manifestativum et declarativum esse”.
- Wszystko, co wskazuje na prawdę, prowadzi do niej - to cytat ze św. Tomasza z Akwinu – wyjaśnia Krzysztof Borawski. - Bardzo dobrze obrazuje on to, co chciałem przedstawić swoją wystawą- podążanie za prawdą i zarazem ukazanie rzeczywistości taką jaką jest. Mój cykl jest oparty głównie na symbolice religijnej, zaczerpniętej z Pisma Świętego. Dotyczy kondycji człowieka we współczesnym świecie. Tego, że każdy z nas podąża za jakąś prawdą, bez względu na to, czy ta prawda jest przyjemna dla nas, czy taka, której raczej nie chcielibyśmy widzieć.
Prawda w obiektywie Borawskiego nie zawsze jest miła i przyjemna – nie brakuje na jego zdjęciach scen i aktów epatujących brzydotą i surowością.
- Trzeba przekazywać prawdę i zbliżać się do niej bez względu na to, jaka ona jest – zauważa Borawski. – Bez względu na to, czy jest ona barwna, czy też mniej kolorowa, takie, jakie nasze życie jest na co dzień.
Kasia Hanusz-Oleksy – również ubiegłoroczna absolwentka Akademii Fotografii i Przedsiębiorczości – pokazała cykl ośmiu fotografii „Miejscem kobiety jest dom”.
Przedstawia na nich stereotypowe prawdy, których adresatkami są kobiety. Każde z powiedzeń ilustruje odpowiednio dobrane zdjęcie. Mają one wywołać w oglądających refleksję, czy aby na pewno kobieta, nie spełniając owych mitycznych prawd, przestaje być kobietą. Dlatego często wizerunek kobiety ze zdjęć jest celowo przejaskrawiony, za pomocą takich zabiegów jak nienaturalnie długie paznokcie czy czerwona szminka pokrywająca niemal całą twarz. Nie brakuje też motywów wręcz zniewolenia, jak na fotografii kobiety oplecionej rurą odkurzacza niczym pętlą szubienicy.
- Spisałam osiem takich podstawowych prawd, które powtarzały się w moim życiu najczęściej – wyjaśnia Kasia Hanusz-Oleksy. – Do tych napisów zrobiłam zdjęcia, które są odpowiedzią na każdą z tych prawd. A pytanie jest takie: czy jeśli nie umie się gotować, sprzątać, czy też obgryza się paznokcie, to już się nie jest prawdziwą kobietą? Czyli jeśli mamy napis „Miejscem kobiety jest dom”, to jest zdjęcie kobiety z domem na głowie – dosłownie i w przenośni.
Swoisty kontrast pomiędzy każdym podpisem, a zdjęciem jest zamierzony – autorce chodziło o wywołanie refleksji, chwilę zastanowienia nad tymi, nie do końca prawdziwymi czy przystającymi do XXI wieku prawdami. Liczba osiem w ilości prac Kasi Hanusz-Oleksy kojarzy się z nieskończonością, sugerującą możliwość dodania kolejnych prac do zaprezentowanego cyklu, co potwierdza autorka, zapowiadając rychłe dopełnienie go czterema następnymi fotografiami.
- Na pewno zrobię też bardzo podobny cykl o mężczyznach, co pozwoli mi się oderwać od feministycznych skojarzeń i stereotypów przypisanych do płci i człowieka – zapowiada Hanusz-Oleksy.
- Przez poszukiwania, które doprowadziły mnie do tego cyklu znalazłem swój sposób na pokazanie tego, co chciałbym przekazać – podsumowuje Borawski. – Będę się trzymać tej formy i stylistyki obrazu. Mój najnowszy cykl zdjęć będzie nawiązywał do Tarota w spojrzeniu na współczesnego człowieka.
Wojciech Chamryk
Zdjęcia: Elżbieta Piasecka - Chamryk
