Białostoczanin przed łomżynianką w Nagrodzie POLIN
Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie przyznaje od 8 lat Nagrodę POLIN. W ten sposób honoruje ludzi, którzy działają dla ochrony pamięci o Żydach, wymordowanych przez Niemców w czasie II wojny światowej. We wtorek w Muzeum odbywało się rozstrzygnięcie konkursu. Po raz 3. zgłoszona była dr Małgorzata Frąckiewicz z Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego. Kapituła na naszą wydawczynię ksiąg pamięci gmin żydowskich z regionu nie postawiła, ale wybrała Mariusza Sokołowskiego, nauczyciela, który pielęgnuje od 2007 r. dzieje Żydów z Wasilkowa i Białegostoku.
Nagroda POLIN przyznawana jest od 2015 r. i służy przywracaniu pamięci o dawnych Żydach, aby poszerzać społeczną świadomość współczesnych Polaków. W tegorocznej edycji do finału wybrano 6-oro kandydatów. Małgorzata Frąckiewicz jest językoznawczynią, autorką słowników i katalogów nazwisk mieszkańców Łomży i Ziemi Łomżyńskiej, m.in. Jedwabnego i Grabowa. Zaprezentowała tysiące nazwisk w swojej monografii „Antroponimia Żydów łomżyńskich w kontekście językowo-kulturowym”, aby udokumentować żywą przed 1939 r. aż do późniejszej eksterminacji gett twórczą obecność Żydów... Dr Frąckiewicz redaguje kolejne pinkasy i prowadzi konsultacje genealogiczno-onomastyczne dla potomków Żydów łomżyńskich, m.in. z USA, Izraela, Kanady, Kuby, Urugwaju. Niestrudzona badaczka do Nagrody POLIN była zgłaszana przed 3 laty rok po roku przez redakcję portalu 4lomza.pl, natomiast w bieżącym roku - także przez wiceministra kultury Jarosława Sellina. Owocami udziału dr Frąckiewicz jest nawiązanie współpracy z Muzeum POLIN i Forum Dialogu. Miłymi owocami były trzy spotkania na ceremonii: dawnej studentki z UwB, pracującej w redakcji strony internetowej POLIN; mediewistki Aleksandry Król, niezawodnej współtłumaczki czterech pinkasów z jidisz na polski; Michaliny Jadczak, tłumaczki z hebrajskiego na polski 3-ech pinkasów. 12. grudnia o godzinie 18. dr Małgorzata Frąckiewicz i Mariusz Sokołowski wygłoszą prelekcje w siedzibie Społecznego Muzeum Żydów Białegostoku i Regionu przy ulicy Malmeda 6. Zaprosił ich do udziału laureat Nagrody POLIN Tomasz Wiśniewski, współpracujący w projektach ŁTN. Niżej podajemy link do ksiąg pamięci Żydów - pinkasów: Łomży, Stawiska, Jedwabnego i Białegostoku.
„Działanie dla tych, o których nie ma kto pamiętać...”
Dyrektor Muzeum POLIN Zygmunt Stępiński na ceremonii mówił o finalistach, że chronią pamięć o Zapomnianych, przywołują z niebytu niewypowiedziane od dekad imiona i nazwiska. Odkrywają historie Żydów i oddają szacunek nie poprzez znicz czy kamień na grobie krewnego lub znajomego, bo „najczęściej nie są Żydami i nie zajmują się historią swoich rodzin, rzadko kiedy wcześniej mieli czy miały styczność z żydowską kulturą i tradycją. To, co robią, to bezinteresowny odruch serca, który zamienił się w działanie na rzecz tych, o których nie ma kto pamiętać...”.
W sumie wszystkie w puli pieniądze na nagrodę i wyróżnienia wyniosły ponad 77 tysięcy złotych. Zwycięzca konkursu Mariusz Sokołowski dostał 25 tysięcy zł. Wyróżniono Ewę Paul i Stowarzyszenie Saga Grybów, zaś Andrzej Folwarczny oraz Forum Dialogu otrzymali Nagrodę Specjalną Dyrektora Muzeum POLIN.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
http://wirtualnie.lomza.pl/wirtualnie/2023/04/30/lomzynskie-pinkasy-przedniemenskie/
