„Kościół i Naród” w spojrzeniu profesora Jana Żaryna
Opowieści o najnowszej książce „Kościół i Naród” profesora Jana Żaryna było poświęcone spotkanie z autorem, które w piątek odbyło się w murach Muzeum Diecezjalnego. W pełnym pasji wykładzie, autor przybliżał niektóre z postaci opisanych w swoim ostatnim dziele, skupiając się na nurcie narodowym z wrażliwością katolicką.
- Czuję w sobie taką energię. Z jednej strony energię naukowca, z drugiej strony edukatora, a właściwie publicysty (...), ale także, nie ukrywam polityka, w zeszłej kadencji byłem senatorem – wyjaśniał przybyłym na spotkanie swoje motywacje prof. Jan Żaryn.
Na sali obecni byli m.in. biskup łomżyński Janusz Stepnowski, starosta łomżyński Lech Szabłowski i wicestarosta Maria Dziekońska. Opowieści przysłuchiwali się także wicewojewodowie: Bogusława Szczerbińska i Tomasz Madras, w sumie około 30 słuchaczy.
Historyk, publicysta i polityk Jan Żaryn jest obecnie dyrektorem Instytutu Dziedzictwo Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. Współpracuje m.in. z łomżyńskim starostwem przy powstawaniu Muzeum Rodziny Lutosławskich i Romana Dmowskiego w Drozdowie.
- Zadałem sobie pytanie, a co to jest to dziedzictwo, którym mam się zająć jako dyrektor Instytutu czyli dziedzictwo obozu narodowego i szeroko pojętego katolicyzmu społecznego – dzielił się refleksją. Odpowiedzią jest prezentowany zbiór. „Dobierałem teksty i dopisywałem nowe z punktu widzenia tejże odpowiedzi” - wyjaśniał profesor. Głównie pochodzą one z jesieni 2021 roku, kiedy przygotowywana była publikacja, ale są i starsze, nawet 2018 roku. Wydawnictwo szczególnie zajmuje się historią z XIX i XX wieku. Podczas spotkania mówił po kartach dziedzictwa, nieodkrytych, zdeprawowanych, odwróconych i zniszczonych przede wszystkim przez okres PRL-u. Wspominał o negatywnych kalkach, które na temat obozu narodowego wpisano, gdzie ów obóz postrzegany jest jako nosiciel ideologii faszystowskiej.
Przywoływał przykłady umiejętności bycia aktywnym publicznie i jednocześnie nie lękającym się budowania pewnych struktur społecznych i zachowywania wiary katolickiej. Przypomniał, że Młodzież Wszechpolska była najliczniejszą organizacją polskiej młodzieży akademickiej we wszystkich ośrodkach naukowych w Polsce międzywojennej, a to skutkowało tym, że ta młodzież wygrywała wybory do samorządu studenckiego czyli do Bratniaka. Podawał różne przykłady działań i aktywności politycznej, które startowały jako małe inicjatywy, a kończyły się wielkimi dziełami. Tu wskazał na inicjatywę, która w maju 1936 roku skończyła się zjazdem „co najmniej połowy studentów wówczas studiujących” na Jasnej Górze i tam złożeniem ślubowania młodzieży katolickiej, że będzie wierna kościołowi, Matce Bożej i Polsce.
„Opowieści mają zadanie edukacyjno-wychowawcze. Bardzo mi zależy na tym, żeby pokazać ludzi obozu narodowego jako z jednej strony tych, którzy bardzo mocno do serca przyjęli wiadomość, że są jednocześnie chrześcijanami – katolikami, że ta granica moralności chrześcijańskiej jest granicą, która nie pozwala im zboczyć z właściwej drogi”.
Nurty narodowe w Europie nie zawsze odnalazły się w przestrzeni chrześcijańskiej. Takim przykładem może być włoski Mussolini, który przerodził się w ruch faszystowski. Do polskiej odmiany „nacjonalizmu chrześcijańskiego” profesor podobieństwo znalazł w portugalskim, mało znanym u nas.
- Ta książka temu służy, by na konkretnych przykładach, na zasadzie faktografii z przypisami, z opowieścią o konkretnym człowieku, o konkretnym wydarzeniu pokazać jakie to jest niezwykłe dziedzictwo – podsumował historyk, publicysta i polityk Jan Żaryn.
Książkę na początku 2022 roku wydało wydawnictwo Biały Kruk i jest do kupienia na stronie wydawnictwa.
