Ekstremalnie ciepły i suchy sierpień za nami
Ekstremalnie ciepły i ekstremalnie suchy mieliśmy tego roku sierpień w naszej części kraju. Tak wynika z raportu IMGW. Jeśli chodzi o lato, to było ono cieplejsze od średniej wieloletniej i suchsze.
Średnia obszarowa temperatura powietrza w sierpniu 2022 r. wyniosła w Polsce 20,5°C i była aż o 2,0 stopnia wyższa od średniej wieloletniej dla tego miesiąca Najcieplejszym regionem Polski były Pojezierza, gdzie średnia obszarowa temperatura powietrza wyniosła 21,1°C (wyższa o 2,6 stopnia od normy), najchłodniejszym – Sudety, ze średnią 18,5°C (1,2 stopnia powyżej normy). W rejonie nizin w tym w rejonie Łomży średnia temperatura wyniosła 20,8°C. To trzeci od 1951 r. najcieplejszy sierpień i o 0,8 stopnia chłodniejszy od najcieplejszego w XXI wieku w 2015 roku. Dla porównania najchłodniejszy w 1956 r. sierpień miał średnią obszarową temperaturę powietrza tylko 15,1°C.
IMGW podaje, że najwyższą wartość temperatury powietrza (36,5°C) odnotowano 4 sierpnia w Słubicach (informacja dotyczy jedynie stacji synoptycznych). Maksymalne wartości temperatur wystąpiły w dniach 4-5 i 18-19 sierpnia. Na Śnież-ce 5 sierpnia zanotowano 21,5°C, na Kasprowych Wierchu 18 sierpnia było 20,8°C. Najniższą wartość temperatury (poza stacjami górskimi) zarejestrowano 7 sierpnia w Pile i dzień później w Jeleniej Górze (6,2°C). Na Śnieżce najchłodniej było 22 sierpnia (3,8°C), a na Kasprowym Wierchu 31 sierpnia (3,5°C).
Ciepłe lato
Minione lato także należy uznać za ciepłe. Średnia obszarowa temperatura powietrza w miesiącach czerwiec-sierpień wyniosła 19,3°C i była o 1,3°C wyższa od średniej wieloletniej. To 3 najcieplejszy sezon letni od 1951 r.. Było to również trzecie najcieplejsze lato w XXI wieku (różnica między najcieplejszym latem 2019 r. wyniosła 0,6°C). Najniższą średnią temperaturą obszarową charakteryzował się ten sezon w 1962 r. (15,3°C). Instytut pisze o silnym wzrostowym trendzie temperatury powietrza na obszarze Polski. Tylko od 1951 r. wzrost temperatury w sezonie letnim szacowany jest na nieco powyżej 2,16°C.
Opady
Obszarowo uśredniona suma opadów atmosferycznych w sierpniu wyniosła w Polsce 63,4 mm i była o 3,1 mm mniejsza od normy dla tego miesiąca, określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Najwyższe sumy miesięczne odnotowano w Opolu i okolicach (ponad 200 mm). Z kolei najniższe opady, poniżej 40 mm, IMGW zanotowała w północno-wschodniej części Polski, zachodniej i środkowej części Wybrzeża i na Pomorzu Środkowym oraz w południowo-wschodniej części Podkarpacia.
W stosunku do normy wieloletniej, suma opadów od początku 2022 r. jest niższa o blisko 20%. Przy wysokich temperaturach powietrza, okresowo ekstremalnie wysokich, występowały warunki niesprzyjające poprawie wilgotności gleby. Silniejsze opady na przełomie drugiej i trzeciej dekady sierpnia, które przeszły po zachodniej stronie kraju, nie przyniosły znacznej poprawy ze względu m.in. na fale upałów. Skumulowany deficyt opadów w skali całego 2022 roku jest rzędu 60 mm, co stanowi blisko 13% normy wieloletniej.
Dotychczasowe warunki termiczno-pluwialne wskazują z dużym prawdopodobieństwem na powtórzenie się sytuacji z lat 2018 i 2019, kiedy wystąpiły susze hydrologiczne.
Niezwykle ciekawych informacji zdaniem ekspertów IMGW dostarcza analiza parowania potencjalnego, obliczanego na podstawie standardowych danych meteorologicznych, jak również klimatycznego bilansu wodnego (KBW), będącego różnicą pomiędzy wysokością opadów a wielkością parowania. Ujemne wartości KBW pokazują obszary, na których parowanie przeważa nad opadami i w konsekwencji występuje utrata wilgoci z podłoża.
W sierpniu 2022 r. obserwowano utratę wilgoci przez podłoże. Na wielu obszarach kraju parowanie przekraczało miesięczną normę opadów. Szczególnie duże straty wilgotności wystąpiły na obszarze Pojezierza i Nizin, czyli także w rejonie Łomży. Najwyższe wartości parowania terenowego odnotowano w północno-wschodniej części kraju, gdzie opady były najniższe. Skumulowany Klimatyczny Bilans Wodny był ujemny na blisko 80% powierzchni Polski. Najwyższe jego wartości, dochodzące do –100 mm, wystąpiły we wschodniej części kraju. Utrata zapasu wilgoci w tym rejonie stanowiła blisko 150% normy opadowej.
Obszarowo uśredniona suma opadu atmosferycznego latem 2022 r. wyniosła w Polsce zaledwie 198,5 mm i była o 24,4 mm mniejsza od normy dla tego sezonu określonej na podstawie pomiarów w latach 1991-2020. Według klasyfikacji Kaczorowskiej minione lato należy zaliczyć do sezonów suchych, opady stanowiły 88,5% normy wieloletniej. Najniższe opady (poniżej 150 mm) wystąpiły na znacznym obszarze Polski Środkowej. W stosunku do średniej wieloletniej 1991-2020, sumy opadu latem 2022 r. zawierały się w granicach 70-100% normy.
Utrzymująca się od szeregu lat słaba tendencja spadku wysokości opadów na obszarze Polski w okresie lata, jest kontynuowana, a od początku obecnego stulecia ten trend jest nawet silniejszy. Zmiany wysokości opadów w okresie od 1951 r. w stosunku do normy dla okresu 1951-1980 wynoszą niespełna 3%.
(źródło: IMGW)
