Inauguracja Roku Jakuba Ignacego Wagi
W Łomży uroczyście rozpoczęto obchody Roku Jakuba Ignacego Wagi. W 150 rocznicę śmierci jednego z najwybitniejszych polskich botaników, autora przełomowego dzieła „Flora polska”, pod jego pomnikiem i na grobie złożono kwiaty. Odbyło się również spotkanie w Hali Kultury, obejmujące też wykłady, przybliżające życie i dokonania naukowca, który urodził się w Grabowie, a swe najlepsze lata spędził w Łomży. Na finał w Miejskiej Bibliotece Publicznej otwarto wystawę piśmiennictwa związanego z Jakubem Wagą. W następnych miesiącach planowane są kolejne wydarzenia tego typu, między innymi plener malarski, przegląd filmów przyrodniczych, seminarium naukowe oraz wydanie monografii rodu Wagów.
Jakub Ignacy Waga urodził się w roku 1800 w Grabowie, zmarł w Łomży 72 lata później. Pierwsze nauki pobierał w Szczuczynie, następnie w Łomży i w Warszawie, gdzie ukończył filozofię na tamtejszym uniwersytecie. Początkowo pracował w Warszawie i w Radomiu, ale koniec końców w roku 1828 osiedlił się w Łomży, gdzie objął stanowisko nauczyciela kilku przedmiotów w Szkole Wojewódzkiej, poprzedniczce I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki, gdzie przepracował aż 34 lata. Będąc pod wpływem swego profesora Michała Szuberta, biologa i botanika, założyciela i pierwszego dyrektora Ogrodu Botanicznego w Warszawie, wpajał uczniom miłość do ojczystej przyrody, zachęcał ich do wypraw w teren i często sam je organizował. Na przełomie 1847 i 1848 roku opublikował, dzięki pomocy finansowej starszego brata Antoniego Stanisława, dwutomową „Florę polską”, zawierającą opisy aż 1061 gatunków roślin – była to pierwsza tego typu publikacja na ziemiach polskich. Wzorem swego mentora stworzył też w Łomży Ogród Spacerowy, istniejący do dziś jako Park Miejski im. Jakuba Wagi przy ulicy Wojska Polskiego. W jego centralnym punkcie od roku 1967 znajduje się, dzięki inicjatywie Heleny Czernek, pomnik najwybitniejszego z Wagów, zaprojektowany przez Ferdynanda Jarochę.
I właśnie tam w środowe przedpołudnie, w 150 rocznicę śmierci Jakuba Wagi rozpoczęły się rocznicowe uroczystości, zorganizowane z inicjatywy Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów we współpracy z Urzędem Miejskim w Łomży, gminą Grabowo, Państwową Wyższą Szkołą Informatyki i Przedsiębiorczości oraz Miejską Biblioteką Publiczną w Łomży. Kwiaty pod pomnikiem przyrodnika i botanika złożyli: prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski i wicestarosta Maria Dziekońska oraz delegacje Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości, gminy Grabowo, Nadleśnictwa Łomża, Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi w Drozdowie, Miejskiej Biblioteki Publicznej w Łomży, Muzeum Przyrody-Dworu Lutosławskich w Drozdowie, Łomżyńskiego Towarzystwa Naukowego im. Wagów oraz Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej. Pojawiły się one również na starym cmentarzu parafii katedralnej przy ulicy Kopernika, gdzie Jakub Waga spoczywa wraz z małżonką Kornelią. Dalsza część inauguracji Roku Jakuba Wagi odbyła się w Hali Kultury.
– Nasza wiedza na temat tego wielkiego botanika i badacza jest skromna, można rzec tak skromna jak skromnym człowiekiem był – mówiła prorektor PWSIiP w Łomży dr hab. Sylwia Chojnowska, prof. PWSIiP, podkreślając, że Jakub Waga ostatecznie osiadł w Łomży, gdzie pracował jako skromny nauczyciel i w ciągu 10 lat stworzył epokowe dzieło „Flora polska”.
– To niezwykle ważne, że dziś, po 150 latach od śmierci tego wybitnego rodaka, możemy korzystać z jego dorobku naukowego – podkreślał prezydent Mariusz Chrzanowski, dodając, że Jakub Waga był również prekursorem działalności ekologicznej na terenie naszego kraju.
– Ta mała ojczyzna, naokoło zieleń i przyroda, na pewno miała wpływ na jego zainteresowania – zauważał wójt gminy Grabowo Andrzej Piętka, opowiadając jakim centrum kultury i nauki był dla regionu rodzinny dwór Wagów i jak wybitni ludzie się z niego wywodzili.
Odbyły się też dwie prelekcje. Monika Smakowska, Anna Zarzecka i Kamil Leszczyński z ŁTN im. Wagów przygotowali prezentację multimedialną „Jakub Ignacy Waga – łomżanin, botanik, autor „Flory polskiej”, nauczyciel”, a dr Hanna Werblan-Jakubiec, była dyrektor Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego, mówiła na temat „Profesor Michał Szubert i jego uczniowie”. Akcentem finałowym było otwarcie wystawy „Rodzina Wagów. W 150 rocznicę śmierci Jakuba Wagi (1800-1872)” w czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej – można ją oglądać zarówno na żywo, jak też online na stronie biblioteki. Będzie też kontynuacja obchodów Roku Wagi w postaci licznych imprez i wydarzeń. Prezydent Mariusz Chrzanowski zapowiedział przegląd filmów przyrodniczych, plener malarski oraz poświęcenie Jakubowi Wadze jednego z łomżyńskich jarmarków rozmaitości. ŁTN im. Wagów planuje organizację seminarium naukowego, warsztaty przyrodnicze dla młodzieży w Drozdowie i w Grabowie, wydanie monografii rodu Wagów oraz poświęconej Jakubowi Wadze specjalnej edycji „Studiów Łomżyńskich” oraz inne publikacje na swych stronach internetowych.
Wojciech Chamryk
