Drożeją śmieci na wysypisku w Czartorii
Od nowego roku wzrastają ceny odpadów na bramie wysypiska śmieci w Czartorii. Prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski właśnie podpisał nowy cennik. Odpady drożeją, niektóre, np. wielkogabarytowe o ponad 100%, a plastik (może) podrożeje o ok. 1000%.
Prezydent miasta Chrzanowski długo zwlekał z opublikowaniem nowego cennika przyjmowania odpadów na bramie w Czartorii. Że będzie drożej, wiedzieli wszyscy zainteresowani, bo zaraz po pożarach w lecie wiceprezydent Andrzej Garlicki zapowiadał „urealnienie” cen odpadów. Zwlekanie zirytowało okolicznych samorządowców, którzy musieli przygotować budżety gmin, nie znając ważnej składowej, tj. cen utylizacji odpadów.
W cenniku, który obowiązywać będzie od nowego 2021 roku, wprowadzono więcej zmian, niż tylko ceny. W związku z tym, że nie ma już rejonizacji, wprowadzono dwie grupy odbiorców: dla Instalacji Komunalnej Miasta Łomża i Inni (spoza obszaru IK). Po początkowej dezorientacji samorządowców przyjęto wyjaśnienie, że gminy, które uczestniczyły wcześniej w RIPOK-u (współtworzyły wysypisko) są traktowane jako IK Miasta Łomża. To dobrze, ale rodzą się kolejne pytania, o czym piszemy poniżej.
Podwyżki cen
Za najpopularniejszy typ śmieci, czyli odpady zmieszane, cena dla IK wzrasta o prawie 30% - z 395 zł do 505 zł. Cena za wielkogabarytowe odpady wzrasta już ponad 110% - z 395 zł do 831 zł. Dodatkowo, od nowego roku pojawiło się przy niektórych frakcjach nowe rozróżnienie – „czyste”. I tak opłata za opakowania z tworzyw sztucznych czy papieru "czyste" są w cenach z 2020 roku – 20 zł, tylko wówczas nie było rozróżnienia. Teraz za opakowania z papieru i tektury zanieczyszczone cena wzrosła do 187 zł, czyli o ponad 900%, a za zanieczyszczone opakowania z tworzyw sztucznych cena wzrosła do 215 zł czyli ponad 1000%.
Pojawienie się nowych pozycji w cenniku rodzi wiele pytań. Jak i kto będzie odróżniał czyste od zanieczyszczonych? Kto będzie weryfikował trafność rozróżnienia frakcji? Czy jest jakiś poziom zanieczyszczeń akceptowalny, chociażby dlatego, że na tekturze może być naklejone foliowe okienko czy taśma bezbarwna? O to zapytaliśmy prezesa Jana Perkowskiego z ZGO i na odpowiedzi czekamy.
Jasne zasady segregacji odpadów
Wprowadzenie rozróżnienia na czyste i zanieczyszczone odpady może zmusić mieszkańców do lepszej segregacji. To dobry kierunek. Wcześniej jednak należało dokładnie to zdefiniować i przeprowadzić akcje edukacyjno-informacyjne, co i jak należy poprawnie segregować. Uzależnienie tego od widzimisię "bramowego" rodzi wiele obaw. Bo, jak wyjaśnia burmistrz Nowogrodu Grzegorz Palka, klosz znicza szklanego nie jest szkłem, a odpadem zmieszanym. Ale kto to wie? - pyta samorządowiec. - Należało stworzyć i rozdysponować po samorządach miast i gmin jeden model segregacji odpadów – postuluje burmistrz Palka - aby wszyscy mieli te same zasady. Brak jasnych kryteriów niepokoi samorządowców i utrudnia skalkulowanie wysokości podatku śmieciowego.
Podwyżki podatku śmieciowego
- W związku z podwyżkami cen jednostkowych odpadów na bramie, będziemy zmuszeni przedstawić Radzie Miejskiej podwyżki opłat gospodarki odpadami dla mieszkańców Nowogrodu – mówi burmistrz Grzegorz Palka. Jaka będzie ostatecznie wysokość tych opłat, okaże się po postępowaniach przetargowych na odbiór od mieszkańców – wyjaśnia. Wtedy samorządy będą mogły skalkulować wysokość podwyżki. Niestety, przez zwlekanie prezydenta Łomży z publikacją cen, będzie to możliwe dopiero w styczniu. Przeprowadzenie procesu legislacyjnego spowoduje, że przez miesiąc albo kilka miesięcy gminy zmuszone płacić z własnych środków. Później nowe stawki odczują mieszkańcy.
Dla określenia skali podwyżek burmistrz przeprowadził symulacje na 3 przykładowych miesiącach 2020 roku w porównaniu z odpowiednimi miesiącami 2021 roku. Co wyszło? Opłaty za styczeń 2021 mogą być wyższe o 41%, za luty 2021 wzrost o 47%, a listopad o 63%. - W tym modelu – wyjaśnia Palka – przyjęto, ze względu na brak jasnych kryteriów, że plastik czy papier będą zanieczyszczone. To ogromna podwyżka, która zmusi samorządy do podwyżek cen dla mieszkańców. Znowu.
Lepszy pieniądz...
Wprowadzając do cennika rozróżnienie cen dla IK Miasta Łomża i wyższe ceny dla pozostałych rodzi pewne ryzyko. Prawo Kopernika-Greshama mówi, że „lepszy pieniądz wypiera gorszy”. Czy któregoś dnia nie okaże się, że odpady z Warszawy są lepsze (bo droższe) niż odpady z np. Piątnicy? Czas pokaże, na ile realne są takie obawy.
Zamiast komentarza
Powinniśmy coraz dokładniej segregować odpady, nie mamy innego wyjścia. Niemniej zmiana nawyków ludzkich powinna być poprzedzona długą, jasną i merytoryczną kampanią informacyjną. Wiele autorytetów mówi, że nie powinno się myć szkła czy plastiku, ponieważ mamy ogromny deficyt wody i nie możemy marnować tego zasobu, bo przecież i tak w ciągu technologicznym jest to myte. Przywołany przez burmistrza Palkę szklany znicz... sugeruje szkło, a jak sygnalizuje samorządowiec, szkłem nie jest. Nie można karać ludzi za brak działań w zakresie edukacji. Miasto Łomża, spółki miejskie, także śmieciowa -ZGO Sp z o.o., wydały krocie chociażby na walki bokserskie, zamiast np. na edukację śmieciową mieszkańców.
