Jak wygląda Światowy Dzień Ziemi w Dolinie Narwi
- Dlaczego ludzie dorośli powinni pamiętać o Światowym Dniu Ziemi? - odpowiada Anna Jadczak, ceniony edukator i autorka książek o życiu roślin i zwierząt w Łomżyńskim Parku Krajobrazowym Doliny Narwi w Drozdowie. - Rodzice i nauczyciele powinni nauczyć dzieci i młodzież, że natura to wspólne dobro i że powinniśmy o nią dbać tak , aby przyroda przetrwała dla następnych pokoleń. Gdy idziemy do lasu, chcemy podziwiać piękno zieleni drzew i krzewów - nie sterty śmieci. Kiedy wybieramy się nad rzekę, chcemy odpocząć na czystej plaży - nie pośród śmieci. A gdy jedziemy na wieś, nie chcemy czuć smogu smrodu palonych opon z kominów. Ekologii trzeba uczyć od dziecka.
Światowy Dzień Ziemi wymyślili 50 lat temu Amerykanie, aby zaalarmować polityków i obywateli o zniszczeniu środowiska naturalnego. W tym roku akcja międzynarodowa za temat przewodni ma ocieplenie klimatu globalnego. Za jego anomalie i ciągnący się od kilku lat kryzys wini się głównie tzw. efekt cieplarniany, wywołany nadprodukcją dwutlenku węgla, wyprowadzanego do atmosfery przez kominy przemysłowe i domowe, gdzie spala się węgiel i – niestety – czasami też co popadnie. Tlenu do oddychania na planecie Ziemia nie przybywa od spalin samochodowych i samolotowych, a do tego powiększanie gruntów pod uprawy zagraża nawet legendarnym obszarom - jak Amazonia. Płonące obszary dżungli na terenach Amazonki z dopływami w Ameryce Południowej, nazywanych w XX w. płucami świata, ze względu na ilość wytworzonego przez drzewa tlenu - świat w ubiegłym roku oglądał z przerażeniem. Płonęły lasy Australii i Syberii, topniały lodowce. Amerykanie w 1970 r. zaprotestowali przeciw inwazji plastiku – dziś pływają wyspy z plastikowych śmieci po oceanach.
„Cztery pory roku” i wiosna w gnieździe
- Światowy Dzień Ziemi zawsze był u nas na wiosnę wesoły, bo przychodziły dzieci z przedszkoli i szkół podstawowych, organizowaliśmy akcję ekologiczną śmieciobranie, wyjeżdżaliśmy na festyny do GOK Goworkowo, który organizował olimpiady wiedzy ekologicznej... - opowiada specjalistka ochrony przyrody w Parku Doliny Narwi. Na pociechę przypomina, że w Internecie dostępny jest piękny film przyrodniczy Zdzisława Folgi, opowiadający o życiu roślin i zwierząt w Dolinie Narwi.
Jak wygląda życie ptaków na żywo, można oglądać 24 godziny na dobę. Dzięki uruchomionej w marcu 2017 r. kamerze w Rakowie Czachach, tj. na terenie Łomżyńskiego Parku Krajobrazowego Doliny Narwi, widzowie internetowi z ponad 90 krajów ponad 750 tysięcy razy odwiedzili gniazdo rodziny bocianów. W Wielki Czwartek, 9. kwietnia, pojawiły się pierwsze jaja – wprawdzie ich nie widać, lecz przyrodnicy widzą po zachowaniu bocianich rodziców, że zaczęło się wysiadywanie na zmianę przez mamę i tatę, odwracanie jaj, opiekowanie przyszłym potomstwem. Dogodne warunki do życia i przeżycia oraz rozmnażania się mają bociany w Dolinie Narwi, dzięki bogactwu natury.
Nie palcie śmieciami, nie wypalajcie traw
Anna Jadczak apeluje do dorosłych urzędników odpowiedzialnych w gminach za likwidację dzikich wysypisk śmieci oraz do dorosłych rolników i właścicieli posesji, by nie wywozili odpadów i gruzu na tereny zielone, pola, łąki, do lasu. Do odwiedzających lasy, spacerujących i przyjeżdżających ma inny apel: ażeby nie zostawiali śmieci po sobie i nie niszczyli przyjemności pobytu na łonie natury bliźnim. Przyrodniczka solidaryzuje się także z apelem Earth Day, by zebrać śmieci po kimś, komu nie przyszło do głowy, że może zrobić to sam, w trosce o przyrodę dla siebie i przyszłych pokoleń.
- Apelujemy o niepalenie śmieciami w piecach domowych, bo to zatruje powietrze, którym wszyscy oddychamy, i o niewypalanie traw, niszczących życie na wielkich obszarach, jak od niedzieli dzieje się w Biebrzańskim Parku Narodowym. To dramat: płonie 3 tysiące ha łąk, lasów, siedlisk zwierząt.
Nie pogłębiajcie rowów melioracyjnych
Przyrodnik Mariusz Sachmaciński, dyrektor Parku Doliny Narwi, jest przejęty katastrofalną suszą. To kryzys klimatyczny: nie było śnieżnej zimy, nie było rozlewisk rzeki, ciągle nie spadają deszcze. - Do tego źle jest prowadzona melioracja rozległych terenów podmokłych, prowadząca do jeszcze większego wysuszenia gleby – krytykuje działalność gmin i rolników, producentów trawy. Właśnie nadrzeczne tereny Doliny Narwi mogłyby stać się rezerwuarem wód, ostatnią nadzieją. - Pod presją rolników walczy się z bobrami, budującymi kaskadowe zejście wód, aby móc bezpiecznie poruszać się pod powierzchnią. Głębokość dołów melioracyjnych dochodzi do 2 metrów, ziemia jest od góry i w przekroju całkiem wysuszona. Zarastające rowy powodowały, że woda tak szybko nie spływała. Rolnicy wjeżdżają kilka razy w roku ciężkim sprzętem, ubijają łąki jak walcem drogowym – przez co ziemia nie działa jak wodonośny materac, bo przestaje być jak gąbka z gliny, torfu, iłów. Kiedyś ciągniki i osprzęt były lżejsze. Nie wycinano wszystkiego przy polu w pień z lasów i zarośli olszyn.
Światowy Dzień Ziemi to apel od pół wieku do każdego, kto może sadzić drzewa dla tlenu i kwiaty dla pszczół, bez których nie będzie rozwijać się życie na planecie ludzi. Każdy może pomóc Ziemi.
Mirosław R. Derewońko
