100-lecie 18. Dywizji Piechoty
- Czujemy się spadkobiercami 18. Dywizji Piechoty, która powstała 23 stycznia 1920 roku. Przed wojną stacjonowała w Łomży i miała przydomek „łomżyńska”. Chcemy wrócić do tej chlubnej tradycji, aby 18. Dywizja była obecna w mieście – mówił generał dywizji dr Jarosław Gromadziński, dowódca 18. Dywizji Zmechanizowanej im. gen. broni Tadeusza Buka. Ta nowa w Polsce jednostka wojskowa powołana została dwa lata temu i na pamiątkę historycznej 18. Dywizji Piechoty, nazywana jest „żelazną dywizją”. Jej żołnierze 100-lecie powołania 18. Dywizji Piechoty świętowali w Łomży, a generał Gromadziński osoby i instytucje ją wspierające, wyróżnił medalami „Tradycja & Współczesność”.
Uroczysta gala 18. Dywizji Zmechanizowanej odbyła się w czwartkowy wieczór w Państwowej Wyższej Szkole Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży. Na parkingu przed gmachem uczelni przy ul. Akademickiej ustawiono kilka nowoczesnych wozów będących na wyposażeniu współczesnej „żelaznej dywizji”. Aulę uczelni niemal wypełnili sami jej żołnierze. Wśród zaproszonych gości było kilku generałów Wojska Polskiego, kilku samorządowców (z Łomży byli tylko Maciej Borysewicz wiceprzewodniczący Rady Miasta i Lech Szabłowski Starosta Łomżyński), kilku przedstawicieli służb mundurowych i kilka osób zawodowo lub rodzinnie związanych z wojskiem i 18. Dywizją.
- Chcemy wrócić do tradycji. Chcemy, aby Łomża miała wielkie znaczenie w naszej historii. A to, że dziś 18. Dywizja Zmechanizowana stacjonuje w Siedlcach nie znaczy, że na co dzień nie możemy być sercem związani z tak pięknym miastem, jakim jest Łomża – mówił, witając gości, generał Jarosław Gromadziński.
Podkreślał, że w Łomży dziś jest 18. Pułk Logistyczny, którego formowanie rozpoczęło się we wrześniu zeszłego roku, a który wchodzi w skład 18. Dywizji Zmechanizowanej.
„Żelazna Dywizja” i jej dowódcy
O historii powstania 18. Dywizji Piechoty, w działaniach wojennych w wojnie polsko-bolszewickiej z 1920 roku i kampanii wrześniowej z czasów II wojny światowej, oraz jej znaczeniu w międzywojennej Łomży opowiadał historyk profesor Krzysztof Sychowicz.
- Wojsko cieszyło się sympatią i poparciem mieszkańców Łomży – podkreślał historyk przypominając, że w skład tej dywizji wchodził 33. Pułk Piechoty, który tworzony był z mieszkańców Ziemi Łomżyńskiej, stacjonował w koszarach przy al. Legionów i walczył w jej obronie. Wspominał bohaterskich żołnierzy i ich dowódców m.in. Stanisława Raganowicza, który zorganizował obronę Łomży na fortach w Piątnicy w lipcu 1920 roku, a w latach 1930 – 1938 był dowódcą 33. Pułku Piechoty. Uwypuklał postać generała Czesława Młot-Fijałkowskiego, który przez 10 lat, od 1929 roku do 1939 roku, dowodził 18. Dywizją Piechoty, której sztab znajdował się w budynku przy ul. Polowej 53. Podkreślał, że jego rola w przedwojennej Łomży była ogromna. Samorząd miasta nadał mu tytuł honorowego obywatela, a tuż przed wybuchem II wojny ul. Polowa przyjęła imię gen. Czesława Młot-Fijałkowskiego.
Twórcą i pierwszym dowódcą 18. Dywizji Piechoty był generał dywizji Franciszek Krajowski. O nim, jego doświadczeniach wojennych i strategicznych ofensywnych działaniach w wojnie 1920 roku, w której żołnierze tej dywizji zdobyli przydomek „żelaznej dywizji”, opowiadał dr Bartosz Zakrzewski. To autor książki pt. „18 Dywizja Piechoty Wojska Polskiego w wojnie polsko-sowieckiej 1919-1921”. Podkreślał, że gen. Krajowski, choć był z pochodzenia Czechem, był najlepszym polskim dowódcą z okresu wojny 1920 roku i jednym z najwybitniejszych polskich generałów w XX wieku. W jego ocenie dorównywali mu tylko generałowie Władysław Anders i Stanisław Maczek w czasach II wojny światowej. Niestety generał Franciszek Krajowski (1861-1932) przez powojenne władz komunistyczne został skazany na zapomnienie i dopiero teraz przywracana jest pamięć o tym wybitnym dowódcy.
„Tradycja & Współczesność”
Z okazji 100-lecia powstania 18. Pułku Piechoty, którego tradycje dziedziczy 18. Dywizja Zmechanizowana, jej dowódca, gen. Jarosław Gromadziński, ustanowił medal „Tradycja & Współczesność”, którymi na gali wyróżnił kilkadziesiąt osób wspierających dywizję. Wśród tak uhonorowanych znaleźli się m.in. ks. bp Tadeusz Bronakowski, starosta Lech Szabłowski, rektor PWSIiP Dariusz Surowik, senator Marek Komorowski, komendanci miejscy: Policji mł. insp. Krzysztof Woźniewski i Państwowej Straży Pożarnej brygadier Dionizy Krzyna, czy pułkownik Paweł Gałązka, dowódca 18. Pułku Logistycznego w Łomży. Wśród wyróżnionych medalem byli także prezentujący historię 18. Dywizji Krzysztof Sychowicz i Bartosz Zakrzewski, oraz Wojciech Zalewski twórca planszowej gry strategicznej o 18. Dywizji Piechoty.
- Dzisiaj jest inauguracja tej gry, gry 18. Dywizja Piechoty. Mamy na dziś trzy bitwy. Ja liczę, że ta gra będzie się rozwijała, że będziemy mogli dokładać kolejne plansze, aby móc prorogować historię 18. Dywizji Piechoty – mówił gen. Gromadziński.
Przekazując kilka kompletów gier pułkownikowi Pawłowi Gałązce, dowódcy 18. Pułku Logistycznego w Łomży, stawiał przed nim zadanie i wyzwanie: - Aby za rok, w 101. rocznicę powołania „Żelaznej Dywizji”, odbył się pierwszy turniej gier planszowych w Łomży, bo 18. Dywizja Piechoty pochodzi z Łomży – podkreślał generał.
Galę jubileuszową zakończył koncert Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.
