Stara Hala Targowa przebudowana w 88 %
Hala targowa na Starym Rynku w Łomży ma 90 lat, ale za pół roku – jak planuje prezydent Mariusz Chrzanowski – zostanie na nowo otwarta pod nową nazwą jako Hala Kultury i z innymi wnętrzami. Na razie z zewnątrz wygląda mało efektownie: przysadzista skorupa budynku z czarnym dachem i z szarymi, grafitowymi elewacjami. Gdyby nie fakt, że dominujący i obdarowany sentymentem przez pokolenia łomżyniaków gmach ma początek w 1929 r., przed wojną, trudno byłoby się domyślić, że to obiekt zabytkowy. Niewiele zostało z jego „starówkowego” charakteru. Szarawa bryła w centrum starówki zyska w ocenie po wejściu do środka. Przebudowa i wyposażenie to około 17 milionów zł.
O potrzebie remontu generalnego hali targowej w Łomży mówiło się ponad 20 lat. Dopiero decyzja prezydenta Chrzanowskiego ruszyła sprawę z miejsca, pewnie za sprawą dofinansowania w kwocie blisko 9 milionów 877 tysięcy złotych z Ministerstwa Kultury. Koszt realizacji projektu wyniesie co najmniej 16, 6 mln zł, z czego 3 miliony zł ma kosztować wyposażenie, sprzęt i meble Hali Kultury w Łomży. 300 tys. zł miasto wyda na montaż systemu oświetlenia technologicznego sceny, systemu elektroakustycznego i projekcji audiowizualnej, urządzenia mechaniki sceny i informatyczne, sprzęt fotograficzny. 2 miliony 700 tys. zł pochłoną meble i montaż zabudowy meblowej, a przygotowuje się zamówienia, m.in., na urządzenia sanitarne w toaletach i rolety ręczne i sterowane elektrycznie.
Po jatkach pozostały szklane wspomnienia
Kierownik robót Marcin Drozdowski, pracujący od 13 lat w MK – Bud, firmie remontującej halę w Łomży od podstaw, a właściwie od podziemi, opowiada, że liczba pracowników zależała od etapu prac: czasami było to kilkunastu ludzi, a czasami 50. Najbardziej stresujące sytuacje przeżywali na początku w ubiegłym roku, gdy tony ziemi wywozili ze środka, a w międzyczasie okazywało się, że rosną problemy z posadowieniem budynku, z fundamentami. Planowane terminy zakończenia prac zmieniano najpierw z sierpnia na grudzień 2019, lecz teraz prezydent zapowiedział, że uroczyste, 3-dniowe otwarcie odbędzie się w kwietniu 2020. Po zakończonej przebudowie z zabytkowej materii budynku zostanie: kształt bryły i zewnętrzne ściany ceglane, kilka słupów wewnętrznych i... na tym koniec. Wszystko inne to nowoczesne technologie i materiały budowlane. Na przykład, przylepione do ścian hali od strony Starego Rynku i ul. Rządowej wąskie sklepiki miały okienka z parapetem na wysokości pasa dorosłego człowieka, natomiast teraz to okazałe, wysokie witryny szklane od ziemi po daszek tzw. jatek, czyli dawniejszych sklepów z mięsem. To właśnie sześć par witryn po lewej i prawej stronie głównego wejścia dodaje lekkości przysadzistej bryle, jednak kosztem zabytkowości.
Dla 200 na siedząco, dla 400 na stojąco
Nad wejściem głównym zachował się skromny gzyms, oszczędnie zdobiony rzadkimi wypustkami nad licem muru. Po wejściu do środka wyniosłymi, brązowymi drzwiami przeżywamy zdumienie, ponieważ wnętrze w ogóle nie wygląda tak, jak przed remontem. Całkowicie zniknęły boksy i lady sklepowe. Od razu rzuca się w oczy po prawej stronie wysoka, przestrzenna, dość jasna sala, dzięki rzędom małych okienek od strony rynku i o wiele większych od ulicy. Ma w niej zmieścić się scena modułowa o rozmiarach od 12 do 20 m, w zależności od potrzeb twórców, zestawiana z modułów 1 m na 2 m od poziomu parkietu do wysokości 80 cm – co opisał szczegółowo wiceprezydent Łomży Andrzej Garlicki. Naprzeciwko, czyli plecami do rynku, powstanie widownia, składana schodkowo, na około 90 miejsc, by nie zajmowała parkietu podczas tańca, koncertów, wydarzeń wymagających więcej swobody. Według wiceprezydenta, miejsc siedzących – z donoszonymi krzesłami, będzie ok. 200, a może nawet 250, ponieważ na piętrze biegnie z trzech stron jak litera U antresola, otwarta w kierunku sceny. Pamiętający halę targową zauważą, że części środkowej brak 4 masywnych słupów.
Od harmonijki do sadzawki
Stropy są ciekawym rozwiązaniem projektanta. „Przesunął” on potężne słupy, ale nowe, po dwa na ścianę północną i południową, tak że widać około metrowej szerokości wypustki muru, zaś na nich położył 2 ogromne belki stropowe, podtrzymujące dach. Salę koncertową z hallem połączą ściany harmonijkowe, pozwalając jeszcze powiększać przestrzeń. Po lewej stronie wejścia wydzielono salę klubokawiarni z zapleczem, a za nim w narożnik od strony Rządowej – toaletę publiczną. Sąsiaduje ona z drugimi schodami na piętro, oprócz tych zaraz przy wejściu. Można nimi wejść na galerię i do przynajmniej trzech obszernych pomieszczeń nad kawiarnią, gdzie powstaną pracownie, np. tańca i innych sztuk i prezentacji twórczości z magazynami. Dzięki ścianom przesuwnym, sale te dadzą się dowolnie łączyć. Hala Kultury posłuży placówkom kultury i edukacji z Łomży oraz instytucjom lub organizacjom, chcącym wykorzystać wnętrza. Prezydent Chrzanowski widzi ją jako miejsce, gdzie spotykaliby się twórcy i widzowie z miasta, regionu, kraju, Białorusi i państw nadbałtyckich ph. Via Baltica. Punkt informacji turystycznej dostanie obszerny lokal po lewej stronie wejścia w szczycie hali. W jatkach od ulicy można eksponować dzieła, rękodzieła bądź eksponaty. Pod schodami przy ścianie od ulicy znajduje się zejście do podziemi. I znowu zaskoczenie – wielka na ponad 200 mkw. i wysoka na ok. 3 i pół metra podziemna sala z dwoma gigantycznymi filarami pośrodku. Ze ściany spływa woda, robi mokrą plamę i sadzawkę na podłodze, acz nie podziemne jezioro. Może tu będą organizowane wydarzenia integracyjne i działania artystyczne – interdyscyplinarne. Ani prezydent, ani wiceprezydent nie podali, ile może kosztować budżet utrzymanie kolosa na glinianych nogach: kierownik Hali Kultury, asystent kierownika, asystent techniczny albo i menedżer kultury i światło, prąd, woda, ogrzewanie, sprzątanie, środki czystości, naprawy sprzętu i budynku w sercu starówki?
Mirosław R. Derewońko
