Powiat Łomżyński i Nowogród wysoko w rankingach inwestycji - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

„Istnieją trzy rodzaje kłamstw: kłamstwa, okropne kłamstwa, statystyki” - mawiał Benjamin Disraeli, choć autorstwo przypisywane jest także Markowi Twainowi. Z kolei Aaron Levenstein stwierdził, że „statystyka jest jak kostium bikini: pokazuje wiele, ale nie pokazuje najważniejszego”. 

Pismo Samorządu Terytorialnego „Wspólnota” i  eksperci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, niezależnie od siebie podjęli się trudu przebrnięcia przez liczby i wskaźniki, by nam coś o naszych samorządach w kwesti inwestycji powiedzieć.

„Wspólnota” dostrzega przełom i wzrost wydatków inwestycyjnych. „Nie ulega wątpliwości, że ten wzrost inwestycji wiązał się z bardzo hojnymi dotacjami z różnych funduszy rządowych (RFIL, Program Inwestycji Strategicznych). Odrębną sprawą (szeroko dyskutowaną przy innych okazjach) jest kwestia sposobu rozdziału tych środków, a także zagadnienie czy jest to najlepsze dla umacniania samorządności źródło finansowania inwestycji” - czytamy w Rankingu wydatków inwestycyjnych samorządów 2020-2022. Autorzy chcąc uniknąć „jednorocznych strzałów”, czyli chwilowych wahań, rozciągnęli zbieranie danych na 3 lata, a pochodzą one z ankiet wysyłanych przez samorządy. Opierają się więc na pewnym zaufaniu w prawdziwość i dokładność przekazywanych informacji. 

Autorzy widzą rosnącą dominację wydatków transportowych w inwestycjach. „W budżetach wojewódzkich przekraczają one 50 proc., a w powiatach nawet 60 proc. wszystkich wydatków inwestycyjnych”. Głównie są to wydatki na drogi, a w miastach na prawach powiatu także na zakupy taboru transportu zbiorowego. Pominięta została struktura wydatków spółek komunalnych.

Co do spółek komunalnych zaobserwowano gwałtowny wzrost zadłużenia. Nowo zaciągany dług wzrósł w porównaniu z sytuacją sprzed 5–6 lat ponad trzykrotnie. Wskazują, że „to niepokojąca tendencja, bo dług spółek wprawdzie nie jest wliczany do formalnych limitów zadłużenia samorządów, ale to władze miasta są jego faktycznym gwarantem”.

Z kolei na VIII Europejski Kongres Samorządów eksperci Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu przygotowali „Ranking finansowy samorządu terytorialnego w Polsce 2022”, który jak piszą, obiektywnie przedstawia sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w Polsce. Dane pochodziły z Regionalnej Izby Obrachunkowej wg stanu na koniec IV kwartału 2022. 

„Kondycja finansowa jednostek samorządu terytorialnego w roku 2022 była znacznie mniej korzysta niż w roku 2021 i zdecydowanie bardziej zróżnicowana – piszą. - Przede wszystkim jednostki samorządu terytorialnego zamknęły budżet deficytem budżetowym, tym samym wracając do sytuacji finansowej z przed pandemii. Rosnące koszty wykonywania zadań publicznych, szczególnie tych powiązanych z cenami energii oraz surowców energetycznych istotnie wpłynęły na szybszy wzrost wydatków niż dochodów. Jednocześnie na słabszą dynamikę dochodów względem rosnących wydatków wpływ miały także zmiany zaordynowane przez administrację rządową, zwłaszcza w systemie podatkowym”.

„Spadek dochodów samorządu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych połączony z wyrównaniem ze strony rządowej w formie transferów budżetowych,a nie dochodów własnych stanowi także istotne zagrożenie dla samodzielności finansowej jednostek samorządu terytorialnego”. 

Odnotowany wzrost wydatków majątkowych  nie musi wiązać się ze znacznym przyrostem liczby inwestycji. Zwiększone kwoty wydatków majątkowych mogą być bowiem wynikiem mocno oddziałujących na finanse samorządu wzrostu kosztów m.in. energii, paliw czy wynagrodzeń. Naukowcy do oceny kondycji finansowej wybrali siedem wskaźników: udział dochodów własnych w dochodach ogółem, relacja nadwyżki operacyjnej do dochodów ogółem, udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem, obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodne od wynagrodzeń, udział środków europejskich w wydatkach ogółem – bez poręczeń, relacja zobowiązań do dochodów ogółem, udział podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach bieżących.

W ich ocenie sytuacja finansowa jednostek samorządu terytorialnego na koniec IV kwartału 2022 roku jest znacznie mniej korzystna niż w 2021 roku i bardziej zróżnicowana względem poszczególnych grup i typów jednostek. 

W Rankingu Wspólnoty Łomża z średnimi wydatkami majątkowymi per capita (na głowę) 1720,57 zł  znalazła się wysoko bo na 13 miejscu wśród 66 miast na prawach powiatu. Zestawienie uwzględnia wydatki spółek komunalnych chociażby inwestycję w MPEC-u czy MPWiK-u. Bez nich Łomża byłaby na 21 miejscu. 

Z kolei w zestawieniu za 2022 rok przygotowanym przez ekspertów z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu Łomża znalazła się pod koniec stawki, bo na 52 miejscu. Od 2019 roku Łomża zajmowała miejsca między 48 (2020) do 60 (2021). Rozstrzał duży, przyznacie Państwo. 

Bardzo dobrze wypadł powiat łomżyński. W Rankingu Wspólnoty wśród 314 podobnych samorządów z wydatkami per capita 421,05 zajął wysokie 30 miejsce. Specjaliści z Uniwersytetu Ekonomicznego w zestawieniu za 2022 roku nasz ziemski powiat umieścili aż na 7 miejscu, najlepiej w województwie. Rok wcześniej powiat łomżyński był 15, a w 2020 - 23. Mimo niskich dochodów własnych, relatywnie dobry wynik zasługuje na uznanie.

Wśród polskich miasteczek dobrze wypadł Nowogród. Wspólnota z dochodem per capita 1900,66 sklasyfikowała samorząd na 42 miejscu wśród 630 miast. Według kryteriów UEWroc Nowogród wśród gmin miejsko-wiejskich (662) znalazł się na 8 miejscu. Jedwabne w tych samych kategoriach w Rankingu Wspólnoty zajęło 115 miejsce (1367,63 dochód) i 192 wg Uniwersytetu Ekonomicznego. 

Poniżej tabela prezentująca miejsca gmin wiejskich, których w zestawieniu było 1513

https://www.forum-ekonomiczne.pl/wp-content/uploads/2023/06/Ranking-finansowy-2022_light.pdf

https://wspolnota.org.pl/fileadmin/user_upload/Ranking_Wspolnota_nr_20-2023_inwestycje_2020-2022.pdf