„Gemboye” i „facepłoty” czyli zbliża się kampania plakatowa
15 października odbędzie się głosowanie w wyborach parlamentarnych. Za niecałe trzy tygodnie (najpóźniej) poznamy nazwiska tych, którzy będą zabiegać o nasze, czyli obywateli głosy. Na płotach, ogrodzeniach, w każdej wolnej przestrzeni zacznie się plakatoza, a „facepłoty” opanują miasta i wioski.
Głosowanie to jeden z tych momentów, kiedy zwykły człowiek, może nawet niezorientowany z otaczającym go światem, ma taką samą siłę głosu jak przysłowiowy profesor. Głos żyjącego z zasiłku tyle samo waży co przedsiębiorcy zatrudniającego pracowników. Wybory są równe, to jedno z podstawowych zasad demokracji. Niestety, zdaniem politologów na kogo oddajemy głos to częściej poryw emocji niż kalkulacja rozumu. Dlatego często zamiast ważnych i ważkich kwestii, uwagę obywateli kieruje się na, powiedzmy sobie, mniej istotne kwestie lub istotne sprowadzane są do zbyt upraszającego skrótu. To jednak dotyczy ugrupowań, ale głosujemy przecież na osoby. I tu otwiera się nam kolejna odsłona procesu wyborczego, czyli plakat wyborczy i prezentowanie się na zdjęciach kandydatów. Jak się uśmiechać, czy pokazać ząbki, jak mądrą minę zrobić i w co się ubrać. Te i inne rozterki towarzyszą kandydatom, którzy mają nadzieję na dobrą pozycję (biorącą) na liście.
Zgodnie z prawem wszystkie wydatki na kampanię wyborczą powinny pochodzić ze specjalnie utworzonego w tym celu funduszu wyborczego, na który składają się wpłaty i darowizny partii i sympatyków. Limit wydatków ogólnopolskiego komitetu w wyborach do sejmu wynosi około 32 mln zł, a do senatu ok. 7. Z tych pieniędzy powinny zostać opłacone ogólnopolskie reklamy komitetu jak i, z tego co zostanie, plakaty poszczególnych kandydatów Środki nie są oczywiście dzielone po równo na poszczególnych kandydatów. Ci z czoła mają z reguły więcej do wydania, niż ci z dołu listy. Obserwując od lat intensywność banerów i plakatów w niektórych przypadkach można odnieść wrażenie dużej elastyczności limitu. Przypominamy każdy taki materiał powinien zawierać oznaczenie komitetu wyborczego.
W wyborach 2023 zdaniem opozycji pojawia się legalna forma ominięcia limitów wydatków i to jeszcze z funduszy państwowych. Obok wyborów w tym roku odbędzie się referendum. Władze mają prawo i obowiązek przeprowadzić kampanię informacyjną i, co oczywiste, będzie ona prowadzona z funduszy państwowych. Zdaniem komentatorów pytania referendalne oscylują jednak wokół hasła wyborczego partii rządzącej, co może potwierdzać obawy opozycji.
Facepłoty
„Miasto nie prowadzi wynajmu przestrzeni publicznej na przystankach komunikacji miejskiej, wykorzystując ją jedynie do promocji wydarzeń miejskich. Ponadto ze względu na warunki umowy o dofinansowanie projektu „Zrównoważona mobilność miejska”, część przystanków nie może być wynajmowana na cele komercyjne” - informuje ratusz pytany o możliwość wywieszania plakatów wyborczych.
Jak przekazują miejscy urzędnicy „Wnioskodawca przed umieszczeniem reklam w pasie drogowym jest zobowiązany wystąpić z wnioskiem, który powinien zawierać: imię i nazwisko oraz adres lub nazwę i siedzibę podmiotu występującego o zajęcie pasa drogowego, cel zajęcia pasa drogowego, wymiary i powierzchnię reklamy, planowany okres zajęcia pasa drogowego, plan sytuacyjny w skali 1:500 lub 1:1000 z zaznaczeniem lokalizacji umieszczenia reklamy. W przypadku materiałów wyborczych Wnioskodawcą jest Komitet Wyborczy, reprezentowany przez pełnomocnika finansowego. Wniosek o zezwolenie na umieszczenie materiałów wyborczych składa się w Urzędzie Miejskim w Łomży, Stary Rynek 14.
„Za umieszczenie reklam w pasie drogowym pobiera się opłatę. Ustala się ją jako iloczyn liczby metrów kwadratowych powierzchni reklamy, liczby dni zajmowania pasa drogowego i stawki opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. W uchwale Nr 560/LXII/22 Rady Miejskiej Łomży z dnia 23 listopada 2022 r. ustalono za 1m2 powierzchni reklamy następujące stawki: dla dróg krajowych - 1,70 zł, dróg wojewódzkich - 1,50 zł, dróg powiatowych - 1,00 zł i dla dróg gminnych – 1,00 zł. Opłatę nalicza się w decyzji administracyjnej przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego, po rozpatrzeniu stosownego wniosku złożonego przez Komitet Wyborczy”.
Ratusz przypomina, że z uwagi na bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego „materiały wyborcze nie mogą być umieszczane w obrębie skrzyżowań i na rondach, nad drogami, przy przejściach dla pieszych, na drzewach, na sygnalizatorach świetlnych, słupach oświetlenia ulicznego, na znakach drogowych i urządzeniach bezpieczeństwa ruchu drogowego – ogrodzenia łańcuchowe U12b.”.
Już niedługo okazję do oceny jak to wygląda w realnym życiu będą mieli mieszkańcy spacerując pomiędzy „gębojami” i „facepłotami”.
Zgodnie z kodeksem wyborczym agitacja wyborcza zabroniona jest na terenie urzędów administracji samorządu terytorialnego i szkół. Na pozostałych obiektach może odbywać się za zgodą właściciela lub zarządcy nieruchomości, obiektu albo urządzenia.
Warto pamiętać, że w myśl art. 110 § 5 kodeksu wyborczego „Policja lub straż gminna jest obowiązana usuwać na koszt komitetów wyborczych plakaty i hasła wyborcze, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź bezpieczeństwu w ruchu drogowym”.
Pamiętajmy, materiały wyborcze podlegają ochronie i za ich zrywanie czy niszczenie grozi odpowiedzialność karna.
