Premiera nowej wersji filmu „Ty jesteś Skała”
30 rocznicę wizyty apostolskiej Jana Pawła II w Łomży twórcy filmu „Ty jesteś Skała” z roku 2006 uczcili premierą jego nowej, bardzo wzbogaconej i odnowionej wersji. – Nagranie tego filmu było fantastyczną przygodą – podkreślał ks. Andrzej Godlewski, proboszcz parafii Krzyża Świętego, dodając, że rzeczy niemożliwe są możliwe dzięki takim ludziom jak Zbigniew Zalewski, odpowiedzialny za pomysł, realizację i montaż całości. Zawierający wiele unikalnych materiałów film nie tylko dokumentuje dwudniowy pobyt św. Jana Pawła II w Łomży oraz jest świadectwem niezwykłej jedności tamtych dni: przypomina również, że obecnie słowa, odwołującej się do dekalogu homilii Papieża Polaka, są jeszcze bardziej aktualne niż wtedy.
Papież Jan Paweł II gościł w Łomży 4 i 5 czerwca 1991 roku. Jego czwarta pielgrzymka do Polski, pierwsza po upadku komunizmu, odbywała się pod hasłem „Bogu dziękujcie, ducha nie gaście”, a przygotowania do wizyty w Łomży zaczęły się wiele miesięcy wcześniej. Ten trudny, ale jednocześnie wspaniały czas, naznaczony ogromnym entuzjazmem i zaangażowaniem wielu osób, wspominają w filmie ks. Radzisław Ambroziak, ówczesny prezydent Łomży Marek Przeździecki, Marek Olbryś, Józef i Tadeusz Babielowie oraz inni świadkowie tamtych wydarzeń.
– Być może, gdyby nie było kardynała Wyszyńskiego, nie byłoby wizyty papieża w Łomży – mówił Marek Przeździecki, nawiązując do tego, że premiera filmu odbyła się w przededniu beatyfikacji Prymasa Tysiąclecia. – Było wiele miast, które ubiegały się o tę wizytę, myślę jednak, że ta wielka przyjaźń obu kardynałów, związki kardynała Wyszyńskiego z Łomżą, bo przecież mieszkał tu przez trzy lata i uczył się w gimnazjum łomżyńskim, mówił, że właśnie tu narodziło się jego powołanie, z pewnością wywarły także wpływ na kardynała Wojtyłę. I myślę, że był to jeden z elementów, które zdecydowały o tym, że do tej wizyty w Łomży doszło. Był jeszcze drugi element tej wizyty, który jest znany, ale troszkę pomijany: mianowicie diecezja łomżyńska była wówczas jedyną diecezją, która graniczyła z Republiką Litewską, będącą wówczas w składzie związku sowieckiego, bo był to przecież rok 1991. To też było takim przyczynkiem do tego, żeby w Łomży mogło odbyć się spotkanie z Litwinami – to nie był przypadek.
Przygotowania do tej najważniejszej w historii Łomży wizyty i jej przebieg ilustrują liczne dokumentalne ujęcia, pokazujące choćby osadzenie, dzięki wykorzystaniu śmigłowca, na wieży budowanego wówczas Santuarium Miłosierdzia Bożego, krzyża o rozmiarach 9 na 6 metrów, powstawania papieskiego ołtarza, o którym ks. Ambroziak nie bez podstaw mówi, że na świecie nie ma drugiego takiego oraz wszystkie etapy pobytu papieża w grodzie nad Narwią: od lądowania papieskiego śmigłowca na ul. Zawadzkiej we wtorek 4 czerwca, przyjazdu do kościoła Miłosierdzia Bożego, uroczystej mszy świętej z udziałem około 200 tysięcy pielgrzymów, a następnego dnia poświęcenie powstającej siedzby księży emerytów, spotkanie z pielgrzymami z Litwy w katedrze oraz ze wspólnotą Wyższego Seminarium Duchownego aż do odlotu papieża do Białegostoku.
– Te materiały, nagrane w tamtych latach w sposób w zasadzie amatorski, to jest obecnie jedyny materiał filmowy – zauważa Zbigniew Zalewski. – Pokazują się teraz strzępki materiałów na serwerach Telewizji Polskiej, ale kiedy przed 15 laty, robiąc pierwszą odsłonę tego filmu, zwróciliśmy się do każdej stacji telewizyjnej, którą udało się nam zidentyfikować po logach na kamerach, to z każdej z tych stacji, a były też zagraniczne, w tym nawet jedna japońska, nadeszła informacja, że owszem, było to nagrywane, ale nie ma tych materiałów filmowych w archiwach.
W roku 2006 poza ujęciami dokumentalnymi do filmu trafiły też rozmowy, między innymi z papieskim fotografem Arturo Marim, co było swego rodzaju ewenementem. W nowej wersji mamy wielu kolejnych rozmówców, w tym ks. Wojciecha Nowackiego oraz ks. Stanisława Dziekońskiego, skupiających się na duchowym aspekcie wizyty Jana Pawła II w Łomży, podkreślających, że był to moment szczególny, bo wielu Polaków zachłysnęło się wtedy wolnością i możliwościami jakie dawała, odchodząc od dekalogu i zawartych w nim prawd, a papież nie zawahał się im o nim przypomnieć. W roku 2021 jest to widoczne jeszcze bardziej, dlatego ks. Andrzej Godlewski i Zbigniew Zalewski postanowili wrócić do tego tematu, przypominając nie tylko samo historyczne wydarzenie sprzed 30 lat, ale przede wszystkim zawsze aktualne słowa Papieża Polaka.
– W rozmowach z księdzem proboszczem doszliśmy do wniosku, że oto w dorosłe życie wkracza młode pokolenie, dla którego tamten czas jest równie odległy jak nadanie Łomży praw miejskich czy bitwa pod Grunwaldem i to był chyba taki główny motor, że może przypomnimy tamte dni – podkreślał Zbigniew Zalewski.
Równie ważne są padające w filmie pytania, co pozostało z tej wizyty po tylu latach, nie tylko w sensie materialnym, ale przede wszystkim duchowym, co stało się z tą jednością, co mieszkańcy Łomży i regionu wynieśli i zapamiętali z papieskich nauk, czy są one wciąż aktualne, a może to już tylko historyczne wydarzenie z odległej przeszłości? Film „Ty jesteś Skała” może więc stać się pretekstem do przypomnienia papieskich słów i przekazywania ich kolejnym pokoleniom, będąc przy tym wspaniałą lekcją lokalnej historii. – W Łomży i na ziemi łomżyńskiej chodzimy po śladach świętych, ale powinniśmy ich również naśladować! – podkreślał biskup Tadeusz Bronakowski, co jest najlepszą puentą sobotniej premiery.
Autorzy planują kolejne pokazy filmu „Ty jesteś Skała”, jest on również dostępny w formie DVD, wydanego przez parafię Krzyża Świętego w Łomży.
Wojciech Chamryk
Fot. Adam Babiel
