"Ty jesteś Skała" - na nowo po 30 latach
Ślad odciśnięty na Łomżyńskiej Ziemi przez świętego Jana Pawła II zyskał nowe świadectwo. Autorzy filmu „Ty jesteś Skała”, który powstał w 2006 roku, a opowiada o wizycie Jana Pawła II w diecezji łomżyńskiej w 1991 roku, na nowo opowiadają i odczytują tamten „święty” czas.
W 2006 roku,15 lat po wizycie papieża, z inicjatywy parafii Krzyża św. w Łomży, przygotowano film o pobycie Ojca Świętego Jana Pawła II w Łomży. Autorzy, tj: ks. kan. Andrzej Godlewski, Zbigniew Zalewski, Tadeusz Babiel i Mariusz Rytel, w poszukiwaniu materiałów i informacji pojechali wówczas m.in. do Włoch. Zarejestrowali wiele rozmów z ludźmi, którzy towarzyszyli Janowi Pawłowi II w Jego pielgrzymce do Polski w 1991 roku. W tym gronie znaleźli się m.in. papieski fotograf Arturo Mari czy kapelan Gwardii Szwajcarskiej ks. Aloise Jehl.
- Pierwsza wersja w 2006 roku powstała, po to, żeby w ogóle powstała, żeby zebrać to do kupy – wspomina Zbigniew Zalewski. - Wtedy udało się przeprowadzić Mariuszowi długą rozmowę z Arturo Mari w siedzibie L’Osservatore Romano. On był ciągle czynnym fotografikiem Benedykta XVI. Wtedy zaplanował dla nas, pamiętam, maksymalnie 15 min. Wyszliśmy po 50 minutach i Arturo Mari wcale nie spoglądał przez ten czas na zegarek.
- Po kolejnych 15 latach, a 30-stu od wydarzeń, autorzy na nowo postanowili opowiedzieć o wizycie. W tym czasie dorosło nowe pokolenie mieszkańców, dla którego tamten czas jest podobnie odległy jak nadanie praw miejskich Łomży – zauważa Zalewski. - Za bardzo wpisujemy się w niszczenie autorytetów. Ktoś powinien temu zaradzić i pochylić się nad słowami wówczas wypowiedzianymi – dodaje.
- Jak 30 lat temu Papież mówił o trudnych sprawach, to nikt nie pisnął, tylko głowy trzeba było skulić i go posłuchać. Dzisiaj, gdy mówi się o miłości, o wolności to dyskutantów jest bardzo wiele – zauważa proboszcz parafii Krzyża Świętego z Łomży ks. Andrzej Godlewski, który z pieczołowitością dba o pamięć tych wydarzeń.
To wszystko sprawiło, że autorzy na nowo postanowili przypomnieć słowa wielkiego Polaka i niezwykłą jedność jaka wtedy panowała. W nowej formie opowiadają o niezwykłym braterstwie, nowi rozmówcy rzucają światło na słowa, które w kontekście upływu lat nabierają nowego znaczenia.
- Gdy narodziła się refleksja, że może wrócimy do tych materiałów, do tamtych dni, wróciłem znowu do tamtej homilii papieskiej. Gdy zaczynamy słuchać tych słów Jana Pawła II okazuje się, że problemy, które wówczas poruszał, 30 lat temu, są kluczowe teraz, w tym momencie – tłumaczy Zalewski. - Głównym motywem w filmie stało się, to co mówił ks. Ambroziak, czyli niezwykła jedność, niezwykłe braterstwo. Każdy rozmówca tak naprawdę nawiązuje do tego, że niezwykły czas to był – opowiada współautor dzieła. - Jak już Papież dociera na ołtarz, to mówi: Przyjechałem tutaj, aby mówić o dekalogu. W kontrze w filmie staje ks. Nowacki i mówi, że w 1991 roku Polacy nie chcieli tego rachunku sumienia robionego przez Papieża. Później ks. profesor Dziekoński mówi, może trochę za bardzo się zachłysnęliśmy tą wolnością – zdradza reżyser.
Wśród nowych osób wspominających wizytę sprzed 30 lat znalazł się były rektor UKSW ks. prof. Stanisław Dziekoński, wówczas diakon diecezji łomżyńskiej oraz ks. dr Wojciech Nowacki, zaczynający wówczas pracę w seminarium. Przypominają, że pielgrzymka odbyła się niespełna dwa lata po uzyskaniu wolności.
- Ks. Nowacki w filmie mówi: owszem wolność, tylko wtedy była to wolność rozumiana jako pewnego rodzaju swawola, czyli robimy wszystko na co mamy ochotę. Papież, tymi słowami stara się to porządkować i wydaje mi się, że to jest ta ogromna wartość tamtej wizyty i te słowa, które padły, a są wyjaśniane przez ks. Nowackiego czy ks. Dziekońskiego – zauważa Zalewski. - Straciliśmy czujność do której wtedy wzywał Ojciec Święty. Te rozmowy absolutnie kazały mi spojrzeć zupełnie inaczej na to wszystko. Ojciec Święty mówił wtedy, w 1991 roku, co wtedy wydawało mi się, że ja tę homilię dobrze znam, ale nagle ja w niej odkrywam że tak, że Ojciec Święty mówi o płciowości, żeby nie majstrować przy tej płciowości, żeby strzec tego jako Bożego Daru. Dziś mamy z tym sporo zawieruch - podsumowuje Zbigniew Zalewski. - To te rozmowy z ks. Nowackim, z ks. profesorem Dziekońskim kazały mi spojrzeć na to zupełnie inaczej.
Zbigniew Zalewski nie krył zadowolenia, że udało się zmobilizować, niemal „przyszpilić” ks. Ambroziaka, ówczesnego proboszcza parafii Miłosierdzia Bożego, który jest kluczową postacią. „Teraz niekoniecznie, ale za 5 lat to już na 100%” - odpowiadał na prośby o nagranie proboszcz, ale dzięki, być może nieprzypadkowemu spotkaniu przy parkowaniu w „krzaczorach” udało się umówić termin – dodawał w formie anegdoty Zalewski.
Film wzbogacony został o materiały Jarosława Stypułkowskiego, który całkowicie amatorsko objeżdżał wówczas Łomżę i nagrywał co się dało. Uchwycił wiele ludzkiego entuzjazmu, wiele miejsc, które dziś, po 30 latach wyglądają zupełnie inaczej.
- Gdy zadzwoniłem do Jarka z prośbą o zgodę na udostępnienie tych zdjęć, nawet sekundy zawahania nie było. Oczywiście, mówi, to przecież nasza historia – opowiada Zalewski.
Lektorem w filmie jest Mariusz Rytel, osoba znana w świecie mediów.
- Od momentu robienia tego filmu przeczytałem wiele filmów fabularnych, trochę zwiastunów i materiałów. Natomiast kiedy czytałem drugi raz ten tekst, kiedy coś tam próbowałem dopisać do tego tekstu, to proszę mi wierzyć, że mimo wcześniejszych doświadczeń, to jest jedyny film kiedy go czytam, to mi się głos łamie. Jest zawsze moment, jest jakieś zdanie, odwołanie do tego co mówił Papież, odwołanie do Pisma Świętego, do dekalogu, takie przy którym absolutnie nie jestem w stanie przejść obojętnie – wyznał Rytel.
Film dokumentalny "Ty jesteś Skała. XXX rocznica pielgrzymki Jana Pawła II do Łomży" liczy 74 minuty. Obraz został na nowo przemontowany, a sztuczna inteligencja pozwoliła podnieść jakość obrazu. Premiera filmu odbędzie się w wigilię beatyfikacji kardynała Stefana Wyszyńskiego czyli 11. września 2021 roku o godz. 18 w Sali Widowiskowej Szkół Katolickich przy ul. Sadowej w Łomży. Wstęp wolny.
Ponad to wyświetlany będzie w 4 miejscach, czyli w kościele pw. Jana Pawła II w Grajewie, w parafii Trójcy Świętej w Zambrowie, w Puńsku w parafii litewskiej i w parafii Krzyża Świętego w Łomży.
- Sprawa jest absolutnie otwarta. Wystarczy, aby ktoś chciał, aby tam pokazać, przyjeżdżamy z filmem i wyświetlamy – deklaruje Zalewski.
Szczególnie ciepło organizatorzy zapraszają ludzi młodych, aby mogli skonfrontować swój pogląd na świat z tym, co wydarzyło się na Ziemi Łomżyńskiej 30 lat temu.
