Czy w Wigilię obowiązuje post?
Według przepisów kościelnych w Wigilię Bożego Narodzenia nie obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Jednakże w polskiej tradycji ten dzień od zawsze był postny. Także biskupi polscy zachęcają do zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w Wigilię Bożego Narodzenia, ze względu na wyjątkowy charakter tego dnia w Polsce”.
Wigilia jest szczególnym dniem i momentem świąt Bożego Narodzenia. Wigilijny wieczór jest wyjątkowo uroczysty i wzruszający. Powszechnie uważanym za najbardziej rodzinny w roku. To czas zbliżenia się, darowania win i urazów, czas zadumy i refleksji.
Wraz z „pierwszą gwiazdką na niebie” rozpoczyna się wieczerza wigilijna. Jej termin nawiązuje do Gwiazdy Betlejemskiej zwiastującej narodziny Jezusa. Po podzieleniu się opłatkiem, zasiadamy do wieczerzy wigilijnej, na którą tradycyjnie składa się 12 dań.
IV przykazanie kościelne nakłada na wiernych Kościoła katolickiego obowiązek zachowywania postu i wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w określone prawem dni. Przez setki lat Wigilii w Polsce była dniem postu. Prymas Polski Stefan kard. Wyszyński 15 listopada 1966 r., zwrócił się z prośbą do papieża Pawła VI o zatwierdzenie wniosku Episkopatu Polski w sprawie utrzymania w Polsce obowiązku wstrzemięźliwości w Wigilię Bożego Narodzenia. Ojciec Święty Paweł VI zatwierdził to prawo dla Polski, „[...] ponieważ zgadza się z niepamiętnymi zwyczajami Polaków i odpowiada duchowi konstytucji apostolskiej ‘Poenitemini’” (Pismo Sekretariatu Stanu z dnia 3 grudnia 1966 r.).
Złagodzenie przepisów postnych nastąpiło z chwilą wprowadzenia w 1983 roku nowego Kodeksu Prawa Kanonicznego. Zmiany te potwierdził II Synod Plenarny w Polsce, dokładną zaś ich wykładnię przedstawili polscy biskupi w 2003 r. w specjalnym liście pasterskim nt. przykazań kościelnych. Hierarchowie przypominają w nim, że „wstrzemięźliwość od spożywania mięsa lub innych pokarmów, zgodnie z zarządzeniem Konferencji Episkopatu, należy zachowywać we wszystkie piątki całego roku, chyba że w danym dniu przypada jakaś uroczystość. Natomiast wstrzemięźliwość i post obowiązują w Środę Popielcową oraz w piątek Męki i Śmierci Pana naszego Jezusa Chrystusa”.
W liście czytamy także: „Zachęcamy też, zgodnie z postanowieniami II Polskiego Synodu Plenarnego, do zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych w Wigilię Bożego Narodzenia, ze względu na wyjątkowy charakter tego dnia w Polsce”.
Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14. rok życia.
Ważnym zwyczajem Wigilii jest również śpiewanie kolęd i pastorałek, a jej dopełnieniem jest uczestnictwo w Mszy Świętej o północy, czyli pasterce.
