Premiera telewizyjna filmu Marka Lechowicza z Łomży
- Bardzo się cieszę, że TVP Regionalna wyemituje w czwartek, 17. września, o godz. 14.30 i 23.45 mój film dokumentalny „Wygrać z przeznaczeniem”, w którym przedstawiam historię 733 polskich dzieci, które po przeżyciu cudem zsyłki Syberię znalazły dom w Nowej Zelandii – mówi łomżyniak Marek Lechowicz, scenarzysta i reżyser filmu. - Z operatorem Michałem Chojakiem nagraliśmy 32 godziny materiału, z czego do 63 minut na ekranie wybraliśmy wypowiedzi 24 zesłańców, którzy w czasie II wojny światowej byli dziećmi albo nastolatkami. Wśród bohaterów są ocaleni z regionu: Janina Różycka z Wąskiej w Łomży, Piotr Aulich z Kupisk Starych, siostry Bednarskie z Ostrołęki...
Cztery lata temu pisaliśmy w portalu 4lomza.pl o planowanym przez Marka Lechowicza filmie, w którym zamierzał przedstawić losy Polaków na nieludzkiej ziemi: cierpienie, głód, życie w mrozie, choroby i śmierć tysięcy niewinnych, wywiezionych z rodzinnych domów... TVP przypomina w zapowiedzi „Wygrać z przeznaczeniem”, że po sowieckiej napaści na Polskę 17. września 1939 r. dzieci z rodzicami stały się ofiarami zsyłek w 1940. Bohaterowie opowiadają o pacyfikacji domów, o katorżniczej drodze do miejsca zesłania, śmierci bliskich, załamaniach, płaczu sierot, bezsilności i wierze w lepszy los. W tułaczce dzieci dotarły do tworzącej się w ZSRR armii gen. Władysława Andersa. Z wojskiem maszerowały przez Turkmenistan do Iranu. Tam trafiły do domów dziecka - w Teheranie, a następnie w Isfahanie. Losem dzieci zainteresował się ówczesny Konsul II RP w Nowej Zelandii dr Kazimierz Wodzicki. Bohaterowie wspominają codzienną walkę ze śmiercią...
Dokument fabularyzowany w nurcie art-doc
- Byłem i jestem pod wrażeniem tej historii – ocenia Robert Chojnacki, znany muzyk i popularny kompozytor muzyki, również do filmu Marka Lechowicza. - Od razu poczułem scenariusz, a wtedy muzyka sama płynie z Ciebie. Ktoś ją nazwał „wyciskaczem łez”. Może tak i jest, ale jeśli muzyka wywołuje emocje, a nie stanowi tylko tła obrazów, to chyba dobrze... Natomiast z perspektywy poziomu „dokumentu fabularyzowanego” nabiera znaczenia fakt, że opiekę nad filmem sprawował Jerzy Hoffman, wybitny reżyser, mający w dorobku ekranizację „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. Emitowany we wszystkich ośrodkach regionalnych TVP film bliski jest formą art-doc, dokumentu artystycznego. - Dodałem animacje obrazów malarza Zdzisława Beksińskiego i poezję Zbigniewa Herberta – objaśnia twórca. - To daje głębsze spojrzenie nie tylko na wojnę, ale i naturę człowieka.
- „Wygrać z przeznaczeniem” ukazuje mało komu znaną historię zesłańców i pokazuje nieznane w naszym kraju archiwalne zdjęcia z Nowej Zelandii – podkreśla autor scenariusza i reżyser Marek Lechowicz. – Jeśli widzowie Telewizji Polskiej Regionalnej wyniosą nie tylko obraz cierpień, ale coś pozytywnego, wiarę, że los może uśmiechnąć się nawet do „przegranych”, będę szczęśliwy...
Historię małych tułaczy wojennych z Polski, przybyszów z Syberii 1. listopada 1944 roku do portu Wellington w Nowej Zelandii zobaczymy w TVP Regionalna: 17. września, godz. 14.30 – premiera telewizyjna i 17. września, godz. 23.45 – powtórka oraz 18. września, godz. 4.20 – druga powtórka.
Mirosław R. Derewońko
