W Naturze 2000 nie wszystko można
Dolina Dolnej Narwi i Czerwony Bór to kolejne obszary Natura 2000 dla których Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Białymstoku ustanowił plan zadań ochronnych. Określają one jakie cenne zasoby przyrodnicze występują na danym obszarze, oraz kto i w jakim zakresie odpowiada za ich ochronę. Wśród zobowiązanych do przestrzegania zapisów planów są m.in. właściciele lub posiadacze gruntów „na podstawie porozumienia zawartego z organem sprawującym nadzór nad obszarem Natura 2000 albo na podstawie zobowiązania podjętego w związku z korzystaniem z programów wsparcia z tytułu dochodowości”.
Obszar Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi obejmuje fragment doliny Narwi pomiędzy Łomżą a Pułtuskiem o długości około 140 km. Rzeka Narew zatacza na tym odcinku kilka szerokich łuków, a szerokość jej doliny waha się od 1,5 do 7 km. Rzeka ma charakter naturalny: występują tu wypłycenia, łachy i wyspy, liczne są meandry i starorzecza.
- Dolina Dolnej Narwi jest jednym z najważniejszych w Polsce obszarów specjalnej ochrony ptaków związanych z siedliskami szerokiej doliny rzecznej, która zachowała naturalny charakter – podkreśla Małgorzata Wnuk z RDOŚ w Białymstoku. - Jest to jedna z kilku głównych krajowych ostoi lęgowych rybitwy czarnej. To również teren występowania licznej populacji derkacza, dubelta, rybitwy białoczelnej i rybitwy rzecznej. Dolina Dolnej Narwi to także ważny korytarz ekologiczny i szlak przelotów oraz miejsce odpoczynku i żerowania ptaków migrujących.
Jak wynika z opublikowanego w Dzienniku Urzędowym Województwa Podlaskiego zarządzenia dyrektora RDOŚ w Białymstoku w sprawie ustanowienia planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Dolnej Narwi PLB140014 zachowaniu i utrzymaniu siedlisk cennych gatunków ptaków wodno-błotnych w Dolinie Dolnej Narwi sprzyja ekstensywne użytkowanie dominujących tu łąk i suchych pastwisk, w tym przede wszystkim wypas i koszenie. Największe zagrożenie dla awifauny i jej siedlisk na tym obszarze stwarza natomiast zmiana tego użytkowania: zaprzestanie lub zmniejszenie intensywności wypasu i koszenia, a także zalesianie łąk i muraw, eksploatacja piasku i torfu, nadmierny rozwój zabudowy rekreacyjnej oraz wzrastająca presja drapieżnych ssaków, głównie lisa, niszczących lęgi.
Wśród zadań jakie będą wykonane jest poprawa warunków siedliskowych przez ograniczenie płoszenia w sezonie lęgowym tj. od 1 kwietnia do końca lipca. Planuje się m.in. ograniczenie dostępu ludzi do nadrzecznych pastwisk (za wyjątkiem miejscowych rolników, właścicieli i zarządców terenu oraz służb państwowych) poprzez ustawienie przy drogach wjazdowych tablic informacyjnych i znaków informujących o zakazie wjazdu i kontroli ich respektowania przez policję, ale także opracowanie programu zrównoważonego udostępnienia koryta Narwi dla potrzeb żeglarstwa (w tym wskazanie między innymi miejsc biwakowych, terminów i maksymalnej obsady spływów kajakowych, stref ciszy) czy dostosowanie rekreacji i wypoczynku w obszarze do potrzeb ochrony przyrody.
Czerwony Bór w powiecie zambrowskim obejmuje swym zasięgiem pozostałości lasów zwanych pierwotnie Puszczą Czerwoną, o której wzmianki pojawiają się w dokumentach z lat 1503-1505. Nazwa ta związana jest z występowaniem modrzewia o brunatno-czerwonym zabarwieniu kory, który dawniej był tutaj gatunkiem panującym. Do najcenniejszych fragmentów Czerwonego Boru należą zarośla jałowca, występujące w mozaice z wrzosowiskami i różnego typu murawami., wydmy śródlądowe z murawami szczotlichowymi, suche wrzosowiska oraz suche, śródlądowe murawy napiaskowe. Na obszarze Czerwony Bór za konieczne uznano ochronę struktury gatunkowej drzewostanu i przeciwdziałanie sukcesji roślinności dlatego wśród zabiegów ochronnych jest usuwanie drzew i krzewów z powierzchni muraw oraz usuwanie ekspansywnych gatunków roślin. Głównym zobowiązanym do wcielania w życie zapisów tego planu jest Nadleśnictwo Łomża.
