Skarga Rady Powiatu do NSA na postanowienie Komisarza
Pół godziny wystarczyło Radzie Powiatu Łomżyńskiego, aby na nadzwyczajnej sesji jednomyślnie uchwalić wniesienie skargi do Naczelnego Sądu Administracyjnego na postanowienie Komisarza Wyborczego w Łomży w sprawie podziału powiatu łomżyńskiego na okręgi wyborcze, ustalenia ich granic, numerów oraz liczby radnych, wybieranych w każdym okręgu. Radni powiatu są przeciwni połączeniu okręgu wyborczego Gminy Piątnica i okręgu z 3-ech Gmin: Jedwabne, Przytuły, Wizna.
W skardze do NSA, opublikowanej w całości w załączniku poniżej, Rada Powiatu Łomżyńskiego argumentuje z użyciem głównie dwóch paragrafów artykułu 454 Kodeksu Wyborczego. Komisarz Wyborczy ustalił 4. stycznia 2024 r. okręg wyborczy obejmujący gminy: Jedwabne, Piątnica, Przytuły i Wizna oraz ustalił liczbę radnych, wybieranych w nowo stworzonym okręgu na liczbę 7. Przypomnijmy, że wcześniej samodzielny okręg Gmina Piątnica miał 3 mandaty radnych, zaś okręg trzech Gmin: Jedwabne, Przytuły, Wizna miał mandatów 4. W sumie cztery gminy nadal miałyby 7 mandatów, ale utworzenie przez Komisarza scalonego okręgu wywołuje skutek, że wyborcy z 4-ech gmin będą mogli wybrać radnego innej gminy niż dotąd, np. z Piątnicy na kandydata z Jedwabnego i na odwrót. Gmina Piątnica ma tyle mieszkańców, co Jedwabne, Przytuły i Wizna razem wzięte, a kandydaci na radnych z powiatu musieliby w kampanii wyborczej trafić do „dwukrotnej” populacji.
W gminie Piątnica liczba radnych nie spadła
Radni argumentują, że istotną dysproporcją oraz naruszeniem zasady proporcjonalności jest podział powiatu łomżyńskiego na 4 okręgi wyborcze, gdzie nowo utworzony okręg posiadałby 21 tysięcy mieszkańców, natomiast pozostali mieszkańcy powiatu w liczbie prawie 30 tysięcy rozdzieleni są w 3 okręgach. „Podstawową zasadą przy podziale powiatu na okręgi wyborcze jest norma wyrażona w art. 454 § 2 KW - okręgiem wyborczym jest jedna gmina” - piszą w skardze. Ustawa dopuszcza odstępstwo od zasady jedynie w sytuacji jak z art. 454 § 3: w celu tworzenia okręgów możliwe jest łączenie gmin w przypadku, gdy liczba radnych przypadająca na którąkolwiek z gmin, wynikająca z normy przedstawicielstwa dla okręgów, wynosiłaby mniej niż 3. „Wyżej wymieniona przesłanka nie ma zastosowania w przypadku dokonanego połączenia okręgów wyborczych, ponieważ w gminie Piątnica, której dotyczy zmiana liczby mieszkańców, liczba radnych nie spadła poniżej 3” - napisali radni.
Norma przedstawicielska na koniec 3. kwartału 2023 r. to 3, 51, przy liczbie mieszkańców Gminy Piątnica 10 428. Na koniec 4. kwartału 2023 r. liczba mieszkańców wynosiła 10 404, co w przeliczeniu na normę przedstawicielstwa stanowi 3, 50. Przepis art. 454 § 2 i § 3 KW wskazuje na normy, które w ramach jednego okręgu pozwalają łączyć okręgi tylko w przypadku spadku norm przedstawicielstwa dla okręgu poniżej 3 radnych, co w przypadku gmin powiatu łomżyńskiego, względem których zastosowano nowy podział – nie zachodzi. Ustawa nie przewiduje sytuacji, że przekroczenie normy przedstawicielstwa w okręgu powyżej 3 radnych – skutkuje połączeniem okręgów. Natomiast taką wykładnię zastosował Komisarz Wyborczy – czytamy w uzasadnieniu.
Orzeczenie NSA będzie ostateczne
Komisarz Wyborczy w Łomży zwrócił się do Starosty Łomżyńskiego pismem z 28.listopada 2023 r. o „przeanalizowanie podziału powiatu na okręgi wyborcze tam, gdzie została przekroczona norma przedstawicielstwa”. Z upoważnienia starosty Lecha Szabłowskiego, wicestarosta łomżyński Maria Dziekońska, po analizie i omówieniu zagadnienia z przedstawicielami samorządów, zwróciła się o w odpowiedzi z 12. grudnia o pozostawienie okręgów w wyborach do Rady Powiatu Łomżyńskiego w dotychczasowych granicach. Komisarz Wyborczy nie podzielił stanowiska, a Powiat Łomżyński wystąpił do Naczelnego Sądu Administracyjnego o uchylenie postanowienia nr 1/2024 Komisarza Wyborczego. Można się spodziewać, że w ciągu tygodnia, dwóch NSA wyda ostateczne orzeczenie.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
