Łączenie okręgów: Piątnica z Jedwabnem, Przytułami i Wizną
Rada Powiatu Łomżyńskiego ma 17 radnych, wybieranych w 9 gminach. Dotychczas teren powiatu podzielony był na 5 okręgów i tylko największe pod względem liczby mieszkańców gminy: Łomża i Piątnica stanowiły samodzielne okręgi wyborcze. Ponieważ w Gminie Piątnica powiększyła się na koniec września 2023 r. liczba mieszkańców, Komisarz Wyborczy Jan Leszczewski postanowił, że w wyborach samorządowych do Rady Powiatu połączy 2 okręgi: Gminy Piątnica oraz trzech gmin: Jedwabne, Przytuły, Wizna, należących do jednego okręgu. Po zmianach w powiecie będą 4 okręgi.
O wyjaśnienie okoliczności, towarzyszących postanowieniu Komisarza Wyborczego o zmniejszeniu liczby okręgów z 5 do 4 w wyborach do Rady Powiatu, poprosiliśmy dyrektora Jerzego Antoniego Dołęgowskiego z Delegatury Krajowego Biura Wyborczego w Łomży. Komisarz Wyborczy sędzia Jan Leszczewski wydał postanowienie 4. stycznia 2023 r. Dotychczas w wyborach funkcjonowało 5 okręgów, zaś 17 mandatów radnych, których wybrano w wyniku głosowania wyborców, przydzielano następująco: 4 mandaty dla gmin: Jedwabne, Przytuły i Wizna; 4 mandaty – gmina Łomża, 3 mandaty – gminy: Miastkowo i Śniadowo; 3 mandaty – gminy: Nowogród i Zbójna; 3 mandaty – gmina Piątnica. Komisarz musiał zlikwidować samodzielny okręg wyborczy Piątnica, bo nie było możliwości przydziału 4 mandatu.
Na czym oparta jest decyzja Komisarza Wyborczego?
Najkrócej mówiąc: decyzja Komisarza Leszczewskiego oparta została na matematyce, demografii i przepisach prawnych. Okręgi wyborcze mogą mieć od 3 do aż 10 radnych. Spośród ilu kandydatów wyborcy będą faktycznie wybierać, zależy od tak zwanej normy przedstawicielstwa. Jest to liczba, którą uzyskuje się przez podzielenie liczby mieszkańców powiatu (stan na koniec września 2023 r.) przez liczbę mandatów w Radzie Powiatu. W tym przypadku: 50 424 podzielić przez 17 dało iloraz 2 966, 12. Mając jednolitą normę przedstawicielstwa, dzielimy liczbę mieszkańców gminy Piątnica 10 428 przez normę 2 966, 12, co w efekcie daje 3, 51, tj. liczbę mandatów radnych powiatowych, których można przydzielić gminie. Dwa szkopuły polegają na tym, że: nie ma trzech i pół radnego ani Komisarz nie może zwiększyć liczby mandatów w Piątnicy z 3 do 4, bo wówczas Rada Powiatu musiałaby mieć o 1 mandat więcej, czyli 18. Porównajmy: 3 mandaty razy norma 2, 966, 12 daje w iloczynie 8 898, 36 mieszkańców, zaś 4 razy 2 966, 12 to 11 864, 48 osób (oczywiście, bez części).
Jedyną możliwością wybrnięcia z pata liczbowego było połączenie 2 okręgów, w taki sposób, ażeby w sumie miały 3 plus 4 mandaty oraz jednocześnie sąsiadowały na jednym brzegu Narwi. Komisarz dlatego zlikwidował samodzielny okręg Piątnica, bo nie było możliwości przydzielenia 4. mandatu.
Na to postanowienie Komisarza Wyborczego w Łomży przysługuje prawo skargi w ciągu 3 dni, do poniedziałku, 8. stycznia: Radzie Powiatu Łomżyńskiego, Radom 9 Gmin i grupom co najmniej 15 wyborców. Skargę wnosi się do Naczelnego Sądu Administracyjnego, ale za pośrednictwem Komisarza Wyborczego w Łomży.
Jeżeli wybory samorządowe zostaną ogłoszone na 7. kwietnia 2024 r., wyborca otrzyma 4 karty do głosowania, dzięki czemu może oddać 4 głosy: na wójta ze swojej gminy; na radnego gminnego ze swojej gminy; na radnego powiatowego ze swojego powiększonego okręgu (wyborca z Piątnicy może zagłosować na kandydata z Jedwabnego, Przytuł, Wizny i vice versa), na radnego sejmiku województwa podlaskiego z okręgu, obejmującego powiat łomżyński, ew. z kilkoma powiatami.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
