Lampy UV bakteriobójcze - jak działają i jak z nich korzystać?
Promieniowanie UV - wróg czy przyjaciel człowieka? Promieniowanie nadfioletowe czy ultrafioletowe to rodzaj promieniowania elektromagnetycznego o promieniach krótszych, niż światło widzialne. Słońce również je wydziela, jednak jest ono pochłaniane przez warstwę ozonową atmosfery otaczającej kulę ziemską. Najczęstszym skojarzeniem z tą tematyką jest konieczność ochrony przed tymi promieniami poprzez stosowanie kremów z filtrem. Warto jednak uświadomić sobie, że wpływ promieniowania UV na organizmy żywe zależy od jego rodzaju i natężenia.
Nadmierna ekspozycja na docierające promieniowanie UV-A będzie powodować rozpad cząstek kolagenu i przyspieszać lub nasilać objawy starzenia się skóry. Z kolei minimalna dawka UV-B jest niezbędna do wytworzenia przez skórę witaminy D. Promieniowanie UV-C powoduje rozpad kwasu DNA (informacja fenetyczna) w komórkach, co może prowadzić do mutacji, powodujących choroby lub śmierć organizmu. Jednakże tę ostatnią właściwość można wykorzystać do walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Sterylizacja promieniami UV
Promieniowanie UV od wielu tak wykorzystywane jest m. in. w branży kosmetycznej jako jedna z metod sterylizacji powierzchni i narzędzi. W powszechnym użyciu znajdują się sterylizatory UV - urządzenia przypominające kształtem kuchenki mikrofalowe, do których wkłada się przedmioty wymagające sterylizacji. Jak działa lampa bakteriobójcza? Promienie UVC padające na ich powierzchnie przedmiotów niszczą łańcuch DNA bakterii, wirusów czy grzybów. Standardowo czas sterylizacji to około 40 minut, jednak pojawiły się już na rynku urządzenia, pozwalające na skrócenie tego procesu do kilku minut. Równie powszechne jest użycie lampy bakteriobójczej UV w podologii - bywa ona zainstalowana w wysuwanej szufladzie mebla zwanego pomocnikiem podologicznym. Mechanizm działania jest taki sam, jak w przypadku sterylizatorów kosmetycznych. Warto wspomnieć, że w obu przypadkach przebywanie w pobliżu takiego urządzenia jest bezpieczne, bowiem jest ono na czas pracy zamknięte. Taki sposób jest jednak niedoskonały, bowiem skuteczność osiągamy jedynie wtedy, gdy promieniowanie trafi na każdy element powierzchni narzędzia. W przypadku konieczności sterylizacji powierzchni porowatych, kapilar czy sprzętu wielorazowego użytku przerywającego skórę (np. cążki) konieczna jest sterylizacja w autoklawie.
Pandemia i upowszechnienie lamp biobójczych
Co prawda obowiązujące przepisy nie od dziś nakładają obowiązek dezynfekcji czy sterylizacji urządzeń stosowanych w medycynie, czy kosmetyce, pandemia koronawirusa wymusiła stosowanie dodatkowych zabezpieczeń przeciwdziałających rozprzestrzenianiu się wirusów. Wymogi bezpieczeństwa, określane w rozporządzeniach, nakładały obowiązek dezynfekcji pomieszczeń po każdorazowej wizycie klienta, zaczęto poszukiwać więc coraz bardziej skutecznych i ekonomicznych sposobów na oczyszczenie powierzchni i powietrza z patogenów. W ten sposób upowszechniły się lampy UV bakteriobójcze i wirusobójcze. Ich sposób działania jest taki sam, jak w przypadku sterylizatorów z tą różnicą, ze ekspozycji poddaje się całe pomieszczenie.
Jak stosować lampę bakteriobójczą?
Włączanie i wyłączanie takiego urządzenia odbywa się przy użyciu pilota i następuje z bezpiecznej odległości. Przebywanie w trakcie pracy lampy jest surowo zabronione, a informacja o działaniu lampy musi być jasna i zrozumiała. Lampa może posiadać dodatkową funkcjonalność w postaci ozonowania powietrza.
Jeżeli priorytetem jest oczyszczanie jedynie powietrza, a nie powierzchni, dobrym rozwiązaniem będzie tunelowy sterylizator powietrza. W tym przypadku lampa bakteriobójcza UV jest zabudowana i oczyszcza powietrze zasysane do urządzenia i przepływające przez tunel naświetlony promieniami. Z uwagi na brak ryzyka bezpośredniego zetknięcia się ze szkodliwym promieniowaniem, można bez ryzyka przebywać w pomieszczeniu, w którym włączone jest to urządzenie.
Mimo, że powszechne wprowadzenie do użycia lamp UV nastąpiło w związku z pojawieniem się nowej odmiany wirusa, nie jest to jedyny patogen wpływający niekorzystnie na zdrowie człowieka. Znajdujące się w powietrzu bakterie, grzyby czy roztocza mogą również prowadzić do zaburzeń zdrowia i samopoczucia. Warto o tym pamiętać w kontekście przewidywanego końca pandemii.
tekst płatny
