Przejdź do treści Przejdź do menu
piątek, 29 marca 2024 napisz DONOS@

Śledztwo IPN w sprawie mordów w Wąsoszu

Pion śledczy oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku umorzył wieloletnie śledztwo dotyczące zbrodni niemieckich w Wąsoszu pod Stawiskami w czasie II wojny światowej, w tym zabójstw 19 mieszkańców tej miejscowości. W dalszym ciągu będzie jednak badany wątek dotyczący mordu wąsowskich Żydów w lipcu 1941 roku.

- Powodów umorzenia tego śledztwa jest kilka: niewykrycie lub śmierć sprawców, a także osądzenie ich już wcześniej - poinformował PAP w środę prowadzący tę sprawę prokurator Radosław Ignatiew z pionu śledczego białostockiego oddziału IPN. Postanowienie jest prawomocne.

Część ustaleń dotyczących sprawców pochodzi z dokumentów z Niemiec. Postępowanie w tej sprawie zostało wszczęte w 1968 przez ówczesną Okręgową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, a dotyczyło zbrodni „przedstawicieli niemieckiego aparatu okupacyjnego", żandarmów i urzędników niemieckich w Wąsoszu w latach 1941-45.

W 1972 roku wysłano materiały do Niemiec, by tam ustalić fakty potrzebne do prowadzenia śledztwa w Polsce. Przez wiele lat (od 1978 roku) było jednak zawieszone, bo dokumenty nie nadchodziły, w 2004 roku zostało wznowione przez IPN i jego ustalenia doprowadziły do umorzenia.

Od połowy marca Instytut prowadzi, jako odrębne, śledztwo dotyczące mordu wąsoskich Żydów w lipcu 1941 roku, czyli jeszcze przed wkroczeniem tam niemieckiej żandarmerii. Chodzi o ustalenie, kto i w jakim charakterze brał udział w tych wydarzeniach.

Ignatiew poinformował, że trwa analiza akt archiwalnych dotyczących osób, które oskarżono po wojnie o udział w zabójstwie. Przesłuchany też został pierwszy świadek. Prokurator zaznaczył, że co prawda w aktach archiwalnych pojawiają się osoby, które powinny być przesłuchane, ale wcześniej należy ustalić, czy jeszcze żyją i gdzie mieszkają.

Podawana przez różne źródła liczba ofiar mordów Żydów w Wąsoszu się zmienia. Niektóre mówią nawet o 250 zamordowanych (taki jest napis na pomniku w Wąsoszu).

Dr Jan Jerzy Milewski, historyk z białostockiego oddziału IPN szacuje liczbę ofiar w Wąsoszu na ponad sto, między 100-150 osób, a jako sprawców wymienia grupę mieszkańców Wąsosza, zainspirowanych przez Niemców. W ocenie Milewskiego, inspiratorami zdarzeń w Wąsoszu mogli być ludzie z komanda gestapo w Ciechanowie, pod dowództwem Hermana Schapera, wymienianego także przy pogromie żydowskim w Radziłowie, który miał miejsce dwa dni po wydarzeniach w Wąsoszu.

Według historyka, w czasie gdy dokonano zabójstw, Niemców nie było jednak w Wąsoszu, bo zbrodnie miały miejsce w nocy, a w tym czasie stałego posterunku niemieckiego tam nie było.


 
 

W celu świadczenia przez nas usług oraz ulepszania i analizy ich, posiłkujemy się usługami i narzędziami innych podmiotów. Realizują one określone przez nas cele, przy czym, w pewnych przypadkach, mogą także przy pomocy danych uzyskanych w naszych Serwisach realizować swoje własne cele i cele ich podmiotów współpracujących.

W szczególności współpracujemy z partnerami w zakresie:
  1. Analityki ruchu na naszych serwisach
  2. Analityki w celach reklamowych i dopasowania treści
  3. Personalizowania reklam
  4. Korzystania z wtyczek społecznościowych

Zgoda oznacza, że n/w podmioty mogą używać Twoich danych osobowych, w postaci udostępnionej przez Ciebie historii przeglądania stron i aplikacji internetowych w celach marketingowych dla dostosowania reklam oraz umieszczenia znaczników internetowych (cookies).

W ustawieniach swojej przeglądarki możesz ograniczyć lub wyłączyć obsługę plików Cookies.

Lista Zaufanych Partnerów

Wyrażam zgodę