Łomża jest bardziej betonowa niż zielona
Ryzyko wzrostu ekstremalnych zjawisk pogodowych, średniej temperatury dobowej i spadek grubości pokrywy śniegowej zakłada Miejski Plan Adaptacji do Zmian Klimatu dla Łomży. Miasto ma za mało terenów zieleni urządzonej i powinno rozwijać obszary zielone. Chcemy rewitalizować parki, remontować ulice i pogłębić Narew.
Miejski Plan Adaptacji do Zmian Klimatu, który za 55 tys. + VAT przygotowała firma Atmoterm SA. Z Warszawy, a przyjęła Rada Miejska w Łomży, jest „strategicznym planem adaptacji dla obszarów wrażliwych na zmiany klimatu”.
„Miejski Plan Adaptacji do zmian klimatu dla miasta Łomża do 2030 roku jest narzędziem, które służy do kształtowania miejskiej polityki skierowanej na podniesienie odporności miasta na zachodzące procesy spowodowane zmianami klimatu” - czytamy w uzasadnieniu.
Raport mówi o zauważalnych zmianach klimatycznych, które obejmują wzrost temperatury, zwiększające się spływy powierzchniowe będącymi wynikiem ekstremalnych opadów, a co za tym idzie podtopienia i powodzie. Autorzy piszą także o utrudnionym przewietrzaniu miasta, co skutkuje wzrostem zanieczyszczenia powietrza. Zmiany klimatyczne wywierają presję na infrastrukturę miejską, budynki, drogim,systemy kanalizacyjne i wpływają na komfort i życie mieszkańców.
Za mało zielona Łomża
Miasto Łomża jest niedostatecznie wyposażone w tereny zieleni urządzonej, a Zieleń urządzona stanowi w Łomży 3% całkowitej powierzchni – zauważają autorzy opracowania. Z danych wynika, że terenów zielonych mamy w mieście 82 hektary. Na jednego mieszkańca przypada więc ponad 13,5 metra kwadratowego. Warszawa, która ma ponad 34% zieleni, wg. portalu turystycznego TravelBird ma na jednego mieszkańca 110 metrów kwadratowych. Aby korzystać z zieleni, mieszkańcy powinni więc jeździć w okoliczne lasy i parki.
Na terenie Łomży zieleń miejską tworzą parki (3 szt.), zieleńce (52 szt.) i tereny ogródków działkowych, cmentarzy, a także wzdłuż chodników i dróg.
Warto przypomnieć, że także program ochrony powietrza w strefie podlaskiej zakłada zwiększanie powierzchni zieleni w Łomży. W naszym mieście mamy, szczególnie w okresie grzewczym, częste przekroczenia norm zanieczyszczeniami pyłami PM10 i PM2,5 oraz średnioroczny poziom benzo(a)pirenu w pyle PM10. Wody powierzchniowe, tj. rzeki w okolicach Łomży też powinny budzić nasz niepokój, bo – jak wynika z danych prezentowanych w dokumencie – mają zły stan.
Miejskie Wyspy Ciepła
„Materiały powszechnie stosowane w infrastrukturze miejskiej jak beton, asfalt czy ciemne pokrycia dachów pochłaniają więcej promieni społecznych niż odbijają. Oddają energię skutkując podwyższaniem temperatury otoczenia, co, szczególnie w upalne dni, nie jest korzystne w odniesieniu do zdrowia mieszkańców”. Beton i asfalt nagrzewają się szybciej i mocniej niż np. tereny zielone. Tak powstają wyspy ciepła, co powoduje, że temperatura jest tam o kilka stopni wyższa niż na peryferiach. Jednak z uwagi na brak danych autorzy nie mogli przeprowadzić dokładnej analizy zagrożenia zjawiskiem Miejskiej Wyspy Ciepła w Łomży. Podkreślają jednak, że zieleń miejska, szczególnie wysoka, ma istotny wpływ na łagodzenie warunków termicznych, podwyższenie wilgotności czy oczyszczanie z zanieczyszczeń.
„Utrzymanie oraz zakładanie nowych terenów zieleni stanowi podstawowy rodzaj zadań mających na celu zmniejszenie zjawiska Miejskiej Wyspy Ciepła” - postulują autorzy dokumentu. Zachęcają do budowy zielono-niebieskiej architektury tzn. zielone dachy (z roślinnością), parki kieszonkowe, ogrody wertykalne, zielone przystanki, ogrody deszczowe. Zwracają uwagę na to, że w Łomży istotnym problemem istniejących parków jest brak obiektów małej retencji. Nawet w nowo wybudowanym Parku Jana Pawła II jest tylko mała fontanna, a brak jest oczka wodnego.
„Brak działań związanych z ograniczeniem powierzchni nieprzepuszczalnych i utwardzonych oraz niewielki udział powierzchni terenów zieleni sprzyjają występowaniu zjawiska MWC, które w połączeniu z prognozowanymi zmianami klimatu dla miasta Łomża (wzrost temperatury) będzie wywierać negatywny wpływ na życie i zdrowie mieszkańców”.
Na podstawie m.in. danych historycznych IMGW autorzy dokumentu prognozują w Łomży wzrost średniej temperatury dobowej i spadek dni przymrozkowych. Spaść ma także udział wiatrów słabych i wzrost ciszy (bez wiatru). Zwiększa się natomiast ryzyko wystąpienia ekstremalnych opadów, fal suszy i upałów. Wystąpienie silnego i bardzo silnego wiatru, czy fal zimna – zdefiniowano na poziomie średnim.
Co dokument postuluje, aby było lepiej?
Zakup auto busów niskoemisyjnych, rewitalizację parków, nawet nowego Jana Pawła II i budowę infrastruktury rowerowej w postaci obsługi roweru publicznego i rozbudowę ścieżek rowerowych ma pomóc przygotować się na zmiany klimatyczne. Najwięcej miejsca zajmuje jednak lista dróg do remontu. Są także zapisy o inwestycjach w OZE, poprawie efektywności oświetlenia miejskiego i obiektów MOSiR-u czy budowie węzłów cieplnych budynkach komunalnych. MPA zakłada także pogłębienie Narwi na wysokości portu, budowę zbiornika przeciwpożarowego w Miastkowie, przebudowę kanalizacji i zagospodarowanie terenów przy Grobli Jednaczewskiej. W wieży ciśnień miałoby się znaleźć Centrum Edukacji Ekologicznej z konkursami i zajęciami proekologicznymi. To oczywiście niektóre z pomysłów, które mają zapobiegać skutkom zmian klimatycznych.
Wiceprezydent Andrzej Garlicki tłumacząc sens dokumentu zwrócił uwagę, że przy ubieganiu się o różne dofinansowania, konieczne dla miast powyżej 20 tys. jest posiadanie MPA.
