Wielkopostny popiół na głowę i refleksja do głowy
Czas Wielkiego Postu to czas naprawiania relacji ze światem, z drugim człowiekiem i Chrystusem. 40 dni postu: od jadła, używek i pustych przyjemności jest to czas miłosiernej jałmużny i modlitwy, aby wyrzeczenia umacniały do walki ze „złym duchem”. „Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” - mówili kapłani w łomżyńskiej Katedrze, posypując głowy setek wiernych popiołem ze spalonych, ubiegłorocznych palm wielkanocnych. Biskup Janusz Stepnowski, któremu głowę posypał pierwszy szarym prochem biskup senior Stanisław Stefanek (lat 82), przewodniczył mszy św. w koncelebrze i głosił klarowne kazanie o wielkopostnej pielgrzymce, służącej namysłowi do nawrócenia i wiary...
Środa Popielcowa w Katedrze wypełniona była powtarzającymi się w kolejnych częściach mszy św. wezwaniami do wewnętrznej przemiany, do refleksji nad sobą i własnym postępowaniem, do życia w zgodzie z zasadami. W czytaniu z pisma proroka Joela: „Rozdzierajcie serca wasze, a nie szaty”; w śpiewanym psalmie: „Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni”; w liście św. Pawła do Koryntian - „W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem”; w Ewangelii św. Mateusza ostrzeżenia od Chrystusa dla apostołów, aby uczynków pobożnych nie wykonywali na pokaz przed ludźmi. Mistrz bowiem daje rady: nie iść w ślady obłudników, nie mieć min posępnych i ponurych, nie chwalić się datkami na rzecz ubogich czy potrzebujących pomocy. Jak mantra w przekazie ewangelicznym św. Mateusza powtarza się zalecenie Mistrza, by pamiętać, że Ojciec – Pan Bóg jest i widzi w ukryciu.
Pielgrzymka wielkopostna człowieka wolnego
Biskup Janusz Stepnowski święcił popiół w metalowych miseczkach i talerzykach, który następnie kapłani kładli symboliczną, małą szczyptą na głowy wiernych. Był to widzialny znak świadomości ludzkiego przemijania, jak w powiedzeniu, że „z prochu powstałeś i w proch się obrócisz”. Kazanie biskupa łomżyńskiego nawiązywało do biblijnej sceny stworzenia Adama, ulepienia z prochu ziemi. Biskup uświadamiał, że „nawracanie się” to w pewnym sensie powrót do miejsca, z którego ludzie wyszli na pielgrzymkę życia. - Wielki Post to krótka, 40-dniowa pielgrzymka – nauczał bp Janusz, podkreślając, że „pielgrzymka wielkopostna to pielgrzymka człowieka wolnego”, uwalniającego się od swych przywiązań. Wskazał 3 ścieżki wolności. Pierwsza to uwolnienie się od rzeczy, mogących zdominować codzienność. Ponieważ wśród słuchaczy byli uczniowie Szkół Katolickich, podał, np., że młodzi na okres Wielkiego Postu mogą uwolnić się od playstation, komórki i komputera. Druga ścieżka prowadzi do uwolnienia się od ziemskich przyzwyczajeń, powszechnie znanych: obżarstwa i pijaństwa, chciwości i złości, pomówień i plotek oraz chęci panowania nad drugim człowiekiem.
W homilii biskupa Stepnowskiego popiół pojawiał się jako znak przemijania – znak, że z marnego popiołu, z gliny ziemi został przez Boga Stwórcę ulepiony praojciec Adam. - Tak jak my, z nicości do życia – porównał biskup. Zachęcał do pokory i naśladowania pod tym względem Chrystusa. W greckim zapisie ewangelii słowo apodidomai ma znaczenie obdarowywania w sposób szczególny, nie przez prozaiczną zapłatę w sensie ludzkim, jaką metaforycznie dostają obłudnicy za jałmużnę, post i modlitwę na pokaz. Jeżeli wierni będą miłosiernie wspierać potrzebujących, pościć każdy na własną miarę i modlić się autentycznie, to u Boga dostaną nagrodę, o ile nie szukali jej u ludzi. - W pielgrzymce człowiekowi towarzyszy Ojciec każdego z nas – nauczał biskup. - Ojciec Mój i Twój...
Mirosław R. Derewońko
