Modlitwa, post i jałmużna
Środa Popielcowa rozpoczyna okres czterdziestodniowego przygotowania do największej chrześcijańskiej uroczystości - Świąt Paschalnych. Wielki Post, bo tak nazywa się ten okres, trwa do początku liturgii Mszy Wieczerzy Pańskiej sprawowanej w Wielki Czwartek. Nazwa tego okresu może być dziś nico myląca. W dawnej Polsce post był bardziej surowy, a dziś ten obowiązkowy dotyczy tylko dwóch dni w roku - Środy Popielcowej i Wielkiego Piątku.
Okres Wielkiego Postu jest dla wiernych wezwaniem do odnowienia życia i wewnętrznego nawrócenia. Zgodnie ze nazwą, nawiązuje do 40-dniowego pobytu Chrystusa na pustyni, gdzie pościł i był kuszony przez szatana. W liturgii obowiązuje kolor fioletowy, a w kościołach rzadziej odzywają się dzwony i grają organy, w każdy piątek w odprawia się nabożeństwo Drogi Krzyżowej, a w niedzielę Gorzkich Żali.
Środa Popielcowa, zwana też Popielcem nazwę zawdzięcza obrzędowi posypywania głów popiołem na znak nawrócenia i pokuty. Tego dnia obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych i post ścisły czyli trzy posiłki w ciągu dnia, w tym tylko jeden - do syta. Prawem o wstrzemięźliwości są związani wszyscy powyżej 14. roku życia, a prawem o poście - osoby pełnoletnie do rozpoczęcia 60. roku życia.
Prawo kanoniczne nie nakłada na wiernych natomiast obowiązku uczestniczenia w tym dniu w Eucharystii chociaż jest to powszechną praktyką, z której nie powinno się rezygnować bez ważnej przyczyny. W wielu kościołach tego dnia porządek Mszy św. jest taki sam jak w niedzielę.
