Przejdź do treści Przejdź do menu
czwartek, 28 marca 2024 napisz DONOS@

Zagadka z grodziska

Unikat - zaledwie jedna z 6 żelaznych mis znalezionych na Mazowszu. Odkryto ją w 1984 r. na grodzisku w Starej Łomży w trakcie wykopalisk mgr Ewy Twarowskiej pod kierunkiem prof. Jerzego Gąssowskiego - pierwsze tego typu znalezisko w regionie. Bardzo dobry stan zachowania, użyteczny do celów porównawczych - z pierwotną formą, linią krawędzi, czytelną głębokością i średnicą: 20 cm. Tajemnicze misy przez archeologów zwane „typu śląskiego”, znajdywano już w Polsce jako zestawy tzw. skarbów jednorodnych (włożone jedna w drugą), ale pojedyncze okazy tylko w kilku przypadkach. Tropem zagadkowych mis jeździ po muzeach dr Paweł Rzeźnik (Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego), próbując określić ich funkcję (rytualną? kuchenną?),  dodatkowe przeznaczenie (płacidło?-hipoteza coraz słabiej broniona) oraz kontekst znalezionych razem zabytków. Odwiedził także Muzeum łomżyńskie, gdzie dokonał specjalistycznych oględzin i pomiarów misy znad Narwi. Naukowe ustalenia zawarte w publikacji niskonakładowej, warto udostępnić miłośnikom Łomży. Otóż wg dr Rzeźnika to przedmiot elitarny, używany tylko w środowiskach militarnych społeczeństwa wczesnośredniowiecznego. Do państwa Piastów misy docierały z Wielkich Moraw. Między VIII a XI w. były w miarę powszechnie używane ale od święta: raczej podczas uroczystych uczt, może w celach obrzędowych. Misy znajdywane są - co charakterystyczne - jedynie w obrębie dawnych zespołów grodowych: niegdyś  miejscach zróżnicowanych społecznie z ambicjami politycznymi. Użycie żelaza do wyrobu mis, miało specjalne znaczenie dla ludzi władzy - otaczających się żelazem, czyli symbolem siły i męskości. Zależnie od środowiska i regionu misy się nieco różnią: okaz ze Starej Łomży należy wiązać raczej z Rusią Wikingów. Datowanie wstępne: X-XI wiek. (W załączeniu fotografia lotnicza grodziska w Starej Łomży, którą wykonała Pani Stanisława Chyl - dziękujemy za użyczenie.) Zagadkowa misa została umieszczona na stałej ekspozycji archeologicznej w Muzeum Północno-Mazowieckim w Łomży.

Bolesław Deptuła
so, 03 sierpnia 2013 17:48
Data ostatniej edycji: pt, 09 sierpnia 2013 09:48:54

 
 

W celu świadczenia przez nas usług oraz ulepszania i analizy ich, posiłkujemy się usługami i narzędziami innych podmiotów. Realizują one określone przez nas cele, przy czym, w pewnych przypadkach, mogą także przy pomocy danych uzyskanych w naszych Serwisach realizować swoje własne cele i cele ich podmiotów współpracujących.

W szczególności współpracujemy z partnerami w zakresie:
  1. Analityki ruchu na naszych serwisach
  2. Analityki w celach reklamowych i dopasowania treści
  3. Personalizowania reklam
  4. Korzystania z wtyczek społecznościowych

Zgoda oznacza, że n/w podmioty mogą używać Twoich danych osobowych, w postaci udostępnionej przez Ciebie historii przeglądania stron i aplikacji internetowych w celach marketingowych dla dostosowania reklam oraz umieszczenia znaczników internetowych (cookies).

W ustawieniach swojej przeglądarki możesz ograniczyć lub wyłączyć obsługę plików Cookies.

Lista Zaufanych Partnerów

Wyrażam zgodę