Ocalić dla przyszłych pokoleń
– Ochrona dziedzictwa kulturowego jest elementem bardzo ważnym i istotnym – podkreślał Dariusz Jankowski, radca ministra w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który w sobotę przyjechał do Łomży na konferencję „Konserwacja i remonty zabytkowych obiektów sakralnych”. – Myślę, że działania nas wszystkich powinny być skierowane na to, by te zabytkowe kościoły, które są świadectwem trwania Kościoła oraz pewnej tradycji kulturowej, nie znikły z naszego krajobrazu!
Konferencja naukowo-techniczna poświęcona ochronie i konserwacji zabytkowych obiektów sakralnych zorganizowana została dzięki inicjatywie kilku instytucji, z Muzeum Diecezjalnym w Łomży na czele, i była skierowana do księży proboszczów diecezji łomżyńskiej oraz diecezji z nią sąsiadujących.
– Zabytki są ważnym elementem naszej kultury, który kształtuje świadomość wieków minionych – mówi ks. Tomasz Grabowski, dyrektor Muzeum Diecezjalnego w Łomży. – Stojąc w świątyni zbudowanej wieki temu dotykamy tajemnicy rzemieślniczej sztuki oraz tajemnicy ludzkiej wiary, która doprowadziła do powstania danego obiektu. Większość zabytków w diecezji łomżyńskiej to obiekty pozostające głównie pod opieką Kościoła. Tym bardziej na nas kapłanach spoczywa obowiązek utrzymania tych obiektów w należytym ładzie i poszanowaniu, by dziedzictwo przeszłości przekazać przyszłym pokoleniom!
Poza duchownymi w konferencji wzięli udział również udział artyści, historycy, muzealnicy oraz miłośnicy kultury i sztuki. Poruszano kwestię prawodawstwa kościelnego w odniesieniu do obiektów sakralnych i problematyki konserwatorskiej zespołów sakralnych, ale również wiele ogólnych problemów związanych z konserwacją zabytków oraz prawnych uwarunkowań pozwoleń na wykonywanie prac remontowych.
– W Polsce jest tak, że to, co mieszkańcy Rzymu mają w genach – poszanowanie substancji zabytkowej – u nas czasami trzeba wymuszać prawem – oceniał Antoni Oleksicki, z-ca Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. – Ale żeby tego uniknąć trzeba ludzi uczyć, dlatego myślę, że takie konferencje są bardzo potrzebne! Chodzi o zmiany w świadomości, by np. nie zastępować liczącej wiele wieków posadzki nową, która jest zupełnie bezduszna. Przecież król Szwecji wydaje przyjęcie z okazji wręczenia Nagrody Nobla w sali, w której jest stara podłoga z desek. A to też są bardzo wartościowe elementy otaczającego nas dziedzictwa, które zmieniamy, a mają duży wpływ na charakter danego zabytku i później nam ich brakuje. Bo nowoczesne, najczęściej nie znaczy - lepsze!
– Konferencja daje możliwość wymiany poglądów, doświadczeń i ukierunkowania tych, którzy często zajmują się zabytkami, czyli księży proboszczów – dodaje Andrzej Nowakowski, Podlaski Wojewódzki Konserwator Zabytków. - Nie kształcą się oni w tym kierunku, dlatego pierwsze kroki powinni skierować do nas, gdzie służymy wszelką możliwą pomocą, od oceny stanu zabytku, do tego, co należy zrobić. Bo często jest wilgoć w kościele i każdy myśli, że trzeba wiercić, wciskać jakieś blachy w mury – a wystarczy odsypać ziemię na zewnątrz i problem znika. Współpracujemy też oczywiście z gminami, samorządami oraz osobami prywatnymi, w których gestii znajdują się również zabytki, takie jak dwory czy dworki, by zachować je dla przyszłych pokoleń!
Uczestnicy konferencji zapoznali się także z zasadami udzielania dotacji na prace konserwatorskie w obiektach sakralnych przez samorządowe władze wojewódzkie oraz ofertą firm specjalizujących się w pracach remontowych i konserwatorskich.
Wojciech Chamryk
Zdjęcia: Marek Maliszewski
