Pięciu chętnych na dyrektora MPK, a tam...
Pięciu kandydatów nadesłało swoje zgłoszenia w ogłoszonym przez ratusz konkursie na nowego dyrektora Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji w Łomży. Na razie nie wiadomo kto się zgłosił. Otwarcie kopert ma być w poniedziałek. Wiadomo natomiast, że będzie musiał przeprowadzić radykalne zmiany w zarządzaniu i funkcjonowaniu miejskiego zakładu budżetowego, bo MPK stanęła na skraju upadku. Na konieczność przeprowadzenia radykalnych zmian wskazuje także Audytor Wewnętrzny Urzędu Miejskiego, która przeanalizowała działalność ekonomiczną łomżyńskiego MPK w latach 2009 – 2011. Jadwiga Pylińska porównała m.in. łomżyńska komunikację miejską z kilkunastoma innymi i wyszło, że nasza jest w ścisłej czołówce najgorszych.
Dotychczasowy dyrektor Bogusław Szczech w listopadzie, po przepracowaniu 40 lat w tej firmie, ma przejść na emeryturę. Mimo że dzisiejszy MPK wizualnie prezentują się okazale – zmodernizowana baza i nowoczesne autobusy – miejski przewoźnik jest w fatalnej sytuacji ekonomicznej i jak się wydaje w przededniu wielkich i bolesnych dla załogi zmian strukturalnych.
Oto fragment z analizy danych ekonomicznych MPK za lata 2009-2011 opracowanej przez Jadwigę Grażynę Pylińską, audytora wewnętrznego ratusza.
(...)Analizując dynamikę (rok do roku) przychodów i kosztów należy zauważyć, że przychody z usług spadają, a pomimo to koszty bardzo rosną. Pomiędzy tymi dwoma elementami powinna zachodzić odwrotna korelacja. (...)
Przychody to przede wszystkim sprzedaż biletów, która w 2011 r. stanowiła - 97,64%, a jednocześnie w trzech analizowanych latach wolumen przychodów z tego tytułu systematycznie spadał. (...)
Największy udział w kosztach mają wynagrodzenia oraz zużycie materiałów i energii. W 2011 r. wynagrodzenia łącznie z narzutami stanowiły 58,83%, a zużycie materiałów i energii 30,26%. (...)
Koszty zużycia materiałów i energii to przede wszystkim koszty paliw. One też wykazują największą dynamikę w analizowanym okresie. W 2011 r. ich wartość w porównaniu z 2010 r. wzrosła o 27,52%. W tym samym okresie ilość zużytych paliw w litrach wzrosła tylko o 6,26%, a ilość przejechanych kilometrów spadła o 3,1%. Z tego zestawienia widać, że decydujący czynnik wzrostu kosztu paliw to ich cena, ale także wzrost zużycia paliwa w litrach. (…)
Audytor zwraca uwagę także na wynagrodzenia na podstawie Zakładowego układu zbiorowego pracy. Pracownicy MPK mają np. o wiele bardziej rozbudowany system nagród jubileuszowych niż w ratuszu. Po 10 latach pracy nagroda wynosi 50% pensji, po 15 latach 100%, a po 20 – 150%. W ratuszu pierwsza jubileuszówka – 75% pensji jest po 20 latach, a po 35 latach, gdy w MPK nagroda wynosi 400% w ratuszu tylko 200%.
Z jej analizy wynika, że wynagrodzenia pracownicze w systemie czasowo-premiowym w MPK składa się z kilkunastu składników. „Tak rozbudowany system wynagradzania stwarza warunki do dużych dysproporcji w płacach, daje możliwość wynagradzania „swoich ludzi”, generalnie jest nieczytelny i mało motywacyjny – pisze audytor.
(...)Znaczącym kosztem jest dodatek za codzienną obsługę autobusów. Powstaje pytanie: za co jest ten dodatek, czy może jest to tylko forma zwiększenia wynagrodzenia? Autobusy są nowe, sprzątają je sprzątaczki, jeśli jest awaria usuwa ją warsztat naprawczy lub serwis, za co więc kierowca dostaje dodatek.(...)
MPK ZB w Łomży na tle innych przewoźników (autor: Jadwiga Grażyna Pylińska audytor wewnętrzny)
Do porównań przyjęłam dane z 2011 r. kilku miast o podobnej liczbie mieszkańców: Tomaszów Maź., Stalowa Wola, Leszno, Mielec, Nysa i Świdnica oraz miasta położone najbliżej Łomży: Suwałki, Ełk, Ostrołęka, Siedlce, Ciechanów.
Analizując układ komunikacyjny i stan taboru u wybranych przewoźników należy zauważyć, ze Łomża ma jedną z najkrótszych linii komunikacyjnych, a jednocześnie prawie najwięcej autobusów, co przy bardzo niskim wskaźniku wykorzystania taboru generuje koszty. Powstaje wątpliwość, czy nie posiadamy zbyt dużego taboru w stosunku do potrzeb, a może trzeba wydłużać linie, np. rozszerzając współpracę z sąsiednimi gminami.
Niezbyt korzystnie kształtuje się liczba wozokilometrów na 1 kierowcę. Na 12 przewoźników Łomża jest na 11 miejscu, czyli właściwie wykazuje się najniższym wykorzystaniem taboru.
W porównaniu do innych Zakładów, w Łomży zatrudnionych jest stosunkowo dużo pracowników nieprodukcyjnych - 20,19% ogółu zatrudnionych, a stosunek pracowników nieprodukcyjnych do produkcyjnych (kierowcy, obsługa warsztatów) wynosi 0,29, co także jest wysokim wskaźnikiem. Można jeszcze się zastanowić nad obsługą warsztatu, czy w przypadku serwisowania autobusów przez producenta, celowym jest utrzymywanie takiego stanu zatrudnienia.
Wśród analizowanej grupy przewoźników, tylko czterech zamknęło 2011 r. wynikiem dodatnim. Wśród nich są dwa sąsiednie miasta: Siedlce i Ostrołęka. Są to jednocześnie miasta, które mają wskaźnik wykorzystania taboru znacznie wyższy od Łomży, większą liczbę linii i ich długość, a także obsługują więcej sąsiednich gmin. Ceny biletów są u nich porównywalne, czyli można wysnuć wniosek, że drogą poprawy sytuacji jest zwiększenie ilości wozokilometrów, a nie podnoszenie cen biletów. (...)
