Radnego nie można upominać...
Wojewoda podlaski stwierdził nieważność trzech punktów w nowym Statucie Gminy Zbójna. Pierwszy z nich dotyczy przyznania inicjatywy uchwałodawczej sekretarzowi i skarbnikowi gminy, drugi możliwości wnioskowania przez Przewodniczącego Rady o udzielenie radnemu upomnienia w przypadku notorycznego uchylania się przez niego od wykonywania obowiązków, a trzeci ograniczeń praw obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy poprzez zapisanie, że „w posiedzeniach Komisji Rewizyjnej mogą brać udział tylko jej członkowie oraz zaproszone osoby”.
Rada Gminy Zbójna uchwałę w sprawie Statutu Gminy przyjęła 30 czerwca 2009 r. Tydzień później była ona już u Wojewody Podlaskiego, który zgodnie z prawem sprawuje nadzór na tym wszystkim co uchwalają samorządowcy. Przeprowadzona w Urzędzie Wojewódzkim analiza wykazała, iż niektóre zapisy badanej uchwały podjęte zostały z istotnym naruszeniem prawa. Prawnicy wojewody zastrzeżenia mieli do § 55 załącznika do uchwały w którym uregulowano kwestię dotyczącą określenia organów lub osób, które mogą wystąpić z inicjatywą uchwałodawczą. Zapisano m.in., że inicjatywa uchwałodawcza przysługuje Sekretarzowi i Skarbnikowi. Zdaniem organu nadzorczego jest to niezgodne z prawem, bo określenie zakresu zadań skarbnika i sekretarza w procesie przygotowywania projektów uchwał rady gminy określa wójt w regulaminie organizacyjnym urzędu a nie rada gminy w statucie gminy.
Postępowanie nadzorcze wykazało także iż zapis § 78 Statutu normujący kwestię możliwości wnioskowania przez Przewodniczącego Rady o udzielenie radnemu upomnienia w przypadku notorycznego uchylania się przez niego od wykonywania obowiązków nie znajduje umocowania w obowiązujących przepisach prawa. Zdaniem organu nadzoru radny odpowiada przed swoimi wyborcami, a nie przed przewodniczącym rady. Brak jest zatem jakichkolwiek podstaw ustawowych do stanowienia przepisów dyscyplinujących radnych w obrębie samej rady.
Nieprawnego działania prawnicy wojewody doszukali się także w § 103 ust. 5 Statutu. Zapisano w nim że „w posiedzeniach Komisji Rewizyjnej mogą brać udział tylko jej członkowie oraz zaproszone osoby”. Przyjęte przez Radę Gminy Zbójna uregulowanie ogranicza, w sposób prawnie niedopuszczalny, zagwarantowane konstytucyjnie prawo obywateli do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy i administracji państwowej, upoważniające m.in. do wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej (art. 61 Konstytucji RP), podobnie jak posiedzenia ich kolegialnych organów pomocniczych (art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej / Dz. U. Nr 112, poz. 1198 ze zm./).
