Zakazu i ograniczeń chowu zwierząt w Łomży nie będzie. Wojewoda unieważnił uchwałę Rady Miasta
Wojewoda podlaski stwierdził nieważność lipcowej uchwały Rady Miasta Łomża wprowadzającej zmiany w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Łomża dotyczących chowu zwierząt. Przeprowadzona w Urzędzie Wojewódzkim analiza uchwały wykazała, iż podjęta ona została z istotnym naruszeniem prawa.
Przypomnijmy w połowie lipca radni miejscy, na wniosek prezydenta, wprowadzili całkowity zakaz chowu i utrzymania zwierząt gospodarskich, na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej oraz ograniczenia w ich hodowli na terenach nie wyłączonych z produkcji rolniczej. W jednym, gospodarstwie rolnym – z godnie z zapisami tej uchwały - nie mogłoby żyć więcej niż 60 DJP bydła, 20 DJP trzody chlewnej. (DJP to Duża Jednostka Przeliczeniowa odpowiadająca krowie o masie ciała 500 kg. Jeden tucznik według tego przeliczenia to 0,25 DJP.) Przyjmując uchwałę zmiany argumentowano licznymi skargami mieszkańców Łomży na uciążliwości „zapachowe” wynikające z hodowli zwierząt gospodarskich przez ich sąsiadów. Nowe unormowania miały wejść w życie od 1 stycznia. Za ich przyjęciem głosowali niemal wszyscy radni Łomży – tylko jeden z nich wstrzymał się. Teraz uchwała został przez wojewodę unieważniona, ale na jego decyzję radnym przysługuje jeszcze prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku. Mają na to 30 dni od daty jego doręczenia.
Oto uzasadnienie decyzji o unieważnieniu uchwały:
W dniu 15 lipca 2009 r. Rada Miejska Łomży podjęła uchwałę Nr 339/XLVII/09 zmieniającą uchwałę w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Łomża.
W dniu 17 lipca 2009 roku uchwała wpłynęła do organu nadzoru. Przeprowadzona analiza wykazała, iż podjęta ona została z naruszeniem prawa, w związku z czym w dniu 28 lipca 2009 roku wszczęte zostało postępowanie nadzorcze w sprawie stwierdzenia jej nieważności.
Rada Miejska mocą powyższej uchwały nadała nowy tytuł rozdziałowi X Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Łomża, przyjętego uchwałą Nr 413/LXIV/09 Rady Miejskiej Łomży z dnia 15 lipca 2006 r. w sprawie uchwalenia regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie miasta Łomża (Dz. Urz. Woj. Podl. Nr 159, poz. 1472 ) w brzmieniu „Wymagania dotyczące utrzymania zwierząt domowych i zwierząt gospodarskich”, jak również ustaliła nowe brzmienie § 22 Regulaminu.
Z tytułu Rozdziału X nadanego niniejszą uchwałą, jak również z § 22 ust. 3 zmienionego Regulaminu wynika, że regulacje obejmują wymagania dotyczące zarówno utrzymania zwierząt domowych jak i zwierząt gospodarskich. Zauważyć należy, że ustawodawca w art. 4 ust. 2 pkt 6 i 7 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 z późn. zm.). odróżnia zwierzęta domowe od zwierząt gospodarskich wskazując, że Regulamin powinien określać szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku m. in. dotyczące:
„6) obowiązków osób utrzymujących zwierzęta domowe, mających na celu ochronę przed zagrożeniem lub uciążliwością dla ludzi oraz przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku;
7) wymagań utrzymywania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych
z produkcji rolniczej, w tym także zakazu ich utrzymywania na określonych obszarach lub poszczególnych nieruchomościach”.
Rada natomiast, w § 22 ust. 3 zmienionego Regulaminu wbrew w/wym. przepisom art. 4 ust. 2 pkt 6 i 7 określiła m.in. obowiązki właścicieli nieruchomości utrzymujących zwierzęta domowe, w tym zobowiązując ich np. do „składowania i magazynowania obornika w warunkach eliminujących uciążliwość i zagrożenie dla ludzi i środowiska”(ust. 3 pkt 4 w § 22 zmienionego Regulaminu).
Nałożony obowiązek dotyczy właścicieli nieruchomości, a nie osób utrzymujących zwierzęta domowe i wykracza poza zakres regulacji określony w cyt. art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy.
W tym miejscu należy nadmienić, że Rada w Rozdz. IX Regulaminu uchwalonego w dniu 26 kwietnia 2006 r. już uregulowała tę problematykę i nadal ona obowiązuje. Rada określiła wymagania dot. utrzymywania zwierząt gospodarskich (bez wskazania jakich terenów dotyczą, zaś zgodnie z art. 4 ust. 2 pkt 7 cyt. ustawy wymagania mogą dotyczyć tylko terenów wyłączonych z produkcji rolniczej) i jednocześnie wprowadziła całkowity zakaz chowu i utrzymania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej (§ 22 ust. 1 zmienionego Regulaminu).
Przytoczona wyżej konstrukcja uregulowań przyjętych przez Radę jest podwójnie wadliwa,:
- po pierwsze, jeżeli przyjąć, że obowiązki właścicieli nieruchomości utrzymujących zwierzęta gospodarskie dotyczą – zgodnie z ustawą – terenów wyłączonych z produkcji rolniczej, to przy całkowitym zakazie chowu i utrzymywania zwierząt gospodarskich na tych terenach, brak byłoby adresata tych wymagań,
- po drugie: jeżeli obowiązki właścicieli nieruchomości dotyczą również innych terenów, niż wyłączone z produkcji rolniczej, jest to niezgodne z art. 4 ust. 2 pkt 7 cyt. ustawy.
Podobnie Rada wprowadzając w § 22 ust. 2 zmienionego Regulaminu zapis dot. ograniczenia hodowli zwierząt gospodarskich na terenach nie wyłączonych z produkcji rolniczej do wielkości 60 DJP bydła i 20 DJP trzody chlewnej działała bez podstawy prawnej. Jak już wyżej wspomniano, wymagania w zakresie utrzymywania zwierząt gospodarskich mogą dotyczyć wyłącznie terenów wyłączonych z produkcji rolniczej, natomiast w odniesieniu również do innych terenów ( w tym nie wyłączonych z produkcji rolniczej) Rada mogła na określonych obszarach lub w poszczególnych nieruchomościach wprowadzić zakaz utrzymywania zwierząt gospodarskich (vide: wyrok WSA w Lublinie z dnia 2 października 2008 r. IISA/Lu 342/08).
Rada taką regulację przyjęła uchwałą zmieniającą wprowadzając w § 22 ust. 1 Regulaminu całkowity zakaz chowu i utrzymania zwierząt gospodarskich na terenach wyłączonych z produkcji rolniczej.
Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, realizując przysługującą mu kompetencję powinien ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu ustawowym. Odstąpienie od tej zasady narusza związek formalny i materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co stanowi istotne naruszenie prawa.
W doktrynie, jak i w orzecznictwie ugruntował się pogląd, iż wykładnia norm o charakterze kompetencyjnym powinna być interpretowana w sposób ścisły i literalny. Jednocześnie zakazuje się dokonywania wykładni rozszerzającej przepisów kompetencyjnych oraz wyprowadzania kompetencji w drodze analogii (vide: wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2000r., K25/99, OTK 2000/5/141).
W związku z powyższym, organ stanowiący gminy nie może w sposób niczym nieograniczony określać obowiązków związanych z utrzymaniem czystości i porządku na terenie gminy. Zauważyć ponadto należy, iż treść Regulaminu utrzymania czystości i porządku powinna ograniczać się do ustalonego przez prawodawcę katalogu spraw objętych regulacjami art. 4 ust. 2 przywołanej wyżej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Stwierdzone przez organ nadzoru uchybienia należało zakwalifikować jako istotne naruszenia prawa, skutkujące stwierdzeniem nieważności uchwały Nr 339/XLVII/09.
