Rola morfologii krwi w monitorowaniu leczenia i ocenie stanu zdrowia
Morfologia to podstawowe badanie krwi, które powinno być przeprowadzane raz do roku. Czasem jednak zaleca się, aby było ono wykonywane częściej – zazwyczaj u osób szczególnie narażonych na pewne choroby, a także będących w trakcie określonych kuracji. Dowiedz się, jaką rolę może odgrywać morfologia w śledzeniu efektów leczenia oraz ocenie stanu zdrowia.
Co bada morfologia?
Morfologia krwi pozwala zbadać rozmaite parametry tego płynu ustrojowego. Do najważniejszych z nich należą:
-
HGB/HB – stężenie hemoglobiny, która nadające krwi czerwony kolor;
-
HCT/HT – hematokryt, objętość erytrocytów w odniesieniu do objętości pełnej krwi;
-
RBC – liczba krwinek czerwonych;
-
MCV – średnia objętość krwinki czerwonej;
-
MCH – średnia masy hemoglobiny w erytrocycie.
Dodatkowo morfologia krwi może podawać wskaźniki takie, jak:
-
MCHC – średnie stężenie hemoglobiny w erytrocycie;
-
RDW-CV – zawartość erytrocytów we krwi z uwzględnieniem objętości ich poszczególnych grup;
-
WBC – liczba leukocytów, czyli białych krwinek;
-
EOS – eozynofile, rodzaj białych krwinek;
-
BASO – bazofile, czyli granulocyty zasadochłonne, rodzaj białych krwinek;
-
LYMPH – określenie liczby limfocytów, typu białych krwinek;
-
MONO – monocyty, rodzaj białych krwinek;
-
PLT – poziom trombocytów, płytek krwi;
-
MPV – średnia objętość płytki krwi;
-
PDW – wskaźnik rozpiętości rozkładu objętości płytek, czyli zróżnicowania objętości płytek krwi;
-
P-LCR – odsetek dużych lub olbrzymich płytek we krwi.
Nie każdy z wymienionych parametrów może samodzielnie wskazać na potrzebę dalszej diagnostyki. Przykładowo, obniżony poziom P-LCR lub PDW sam w sobie o niczym nie stanowi. Jednak już w połączeniu z innymi nieprawidłowościami może oznaczać rozwijającą się chorobę.
Jakie choroby może wykryć morfologia?
Poddając się badaniu takiemu jak morfologia krwi, należy pamiętać, że jego nieprawidłowe wyniki zazwyczaj będą jedynie wskazaniem do dalszej, pogłębionej diagnostyki. Parametry związane z czerwonymi krwinkami i hemoglobiną mogą wskazywać np. na niedobory żelaza. Z kolei zaburzenia w poziomie krwinek białych bywają wskaźnikiem toczącego się w organizmie stanu zapalnego oraz schorzeń o podłożu wirusowym czy bakteryjnym.
W niektórych przypadkach morfologia może wykryć także choroby nowotworowe, alergie, różne rodzaje anemii, cukrzycę, choroby autoimmunologiczne, a także liczne schorzenia krwi i nerek.
Jakie kuracje wymagają częstszego wykonywania morfologii?
Częstsze wykonywanie morfologii u osób przewlekle chorych ma na celu zarówno badanie postępów leczenia czy ewentualnego rozwoju choroby, jak i sprawdzenie ewentualnych skutków ubocznych stałego przyjmowania leków. Zazwyczaj konieczne jest to w przypadku:
-
nowotworów;
-
chorób krwi;
-
różnego rodzaju niedoborów;
-
chorób serca;
-
cukrzycy;
-
chorób autoimmunologicznych.
Częstsze przeprowadzanie tego podstawowego badania krwi konieczne może być również u pacjentów często zażywających leki przeciwbólowe (również te bez recepty) czy przyjmujących doustnie retinoidy. W przypadku pacjentów cierpiących na choroby przewlekłe istotne są konsultacje lekarskie. Specjalista nie tylko poinformuje o częstotliwości wykonywania morfologii, lecz także przekaże ewentualne zalecenia dotyczące stosowania leków przed pobraniem krwi. Niektóre medykamenty mogą bowiem zaburzać wyniki morfologii.
Dodatkowe wskazania do morfologii krwi
Jednym ze wskazań do częstszego przeprowadzania morfologii będzie również okres ciąży. W okresie tych 9 miesięcy zaleca się wykonanie tego badania przynajmniej 5 razy. Ważne jest również, aby zbadać krew w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, takich jak nadmierna potliwość, przewlekłe zmęczenie, gorączka i stan podgorączkowy czy nagła utrata wagi bez wyraźnej przyczyny. Wskazaniem może być również zwiększona skłonność do powstawania siniaków, szczególnie jeśli wcześniej taki problem nie występował.
tekst płatny