poniedziałek, 25 listopada 2024 napisz DONOS@
Forum ogólne

 Nowy temat  |  Spis tematów  |  Przejdź do wątku  |  Szukaj  |  Zaloguj   Nowszy wątek  |  Starszy wątek 
PRL cz.II - 1956

Od 1954 w Polsce, pod naciskiem wielu środowisk społecznych (inteligencji), części kierownictwa i działaczy PZPR niższego szczebla, następowało stopniowe łagodzenie reżimu politycznego (tzw. odwilż) przy jednoczesnym pogarszaniu się sytuacji gospodarczej.

Ograniczono cenzurę i zezwalano na publiczną krytykę działalności organów władzy w czasopismach (tygodniki: Po prostu, Nowa Kultura, Przegląd Kulturalny). W grudniu 1954 zlikwidowano Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP), stopniowo zwalniano więźniów politycznych, zmniejszono tempo inwestycji w przemyśle ciężkim, nakłady na zbrojenia i wstrzymano kolektywizację rolnictwa. W całym kraju powstawały kluby dyskusyjne (kluby młodej inteligencji), m.in. Klub Krzywego Koła i Klub im. Karola Marksa w Warszawie, Zielony Semafor w Poznaniu, Czerwony Pomidor w Krakowie.

W lutym 1956 na XX Zjeździe KPZR w Moskwie przeprowadzono krytykę systemu stalinowskiego (tajny referat sekretarza generalnego KC KPZR Nikity Chruszczowa "O kulcie jednostki i jego następstwach").

W marcu 1956 po śmierci Bolesława Bieruta, I sekretarzem KC PZPR został Edward Ochab. Narastał kryzys społeczny i polityczny (konflikty w najwyższych władzach PZPR). W krytyce formułowanej przez wiele środowisk społecznych domagano się: jawności w działaniach władz, zwolnienia więźniów politycznych i rehabilitacji fałszywie oskarżonych, ukarania winnych stosowania przestępczych metod śledczych, zmiany oceny AK i zaprzestania dyskryminacji jej byłych żołnierzy, odrzucenia doktryny realizmu socjalistycznego w kulturze, zniesienia przywilejów władzy, m.in. specjalnych sklepów i zakładów usługowych (za żółtymi firankami), zmian w zarządzaniu gospodarką.

W kwietniu i maju 1956 na mocy amnestii z więzień zwolniono ok. 35 tys. osób, w tym 7 tys. więźniów politycznych, zrehabilitowano m.in. skazanych w procesie generałów; w następnych miesiącach kryzys zaostrzał się, 28 czerwca w Poznaniu strajk i demonstracja uliczna przekształciły się w rewoltę zbrojną, stłumioną przez oddziały WP, KBW i MO.

poznański czerwiec
Inwestycyjny skok naprzód z lat Planu Sześcioletniego wpłynął na obniżenie i tak bardzo niskiej stopy życiowej Polaków. Nie mogąc zbilansować gospodarki, władze PZPR stosowały różne środki drenażu społeczeństwa, na przykład śrubując normy pracy. Doprowadziło to pod koniec czerwca 1956 r. do masowej demonstracji w Poznaniu.

Strajk rozpoczęli robotnicy zakładów im. Hipolita Cegielskiego (wówczas Zakładów im. Józefa Stalina, ZISPO) po wycofaniu się (27 czerwca) władz państwowych z przyjętych wcześniej porozumień (dotyczyły zwrotu bezprawnie pobieranego podatku od wynagrodzeń najlepiej zarabiających robotników, zmiany systemu płac akordowych i organizacji pracy); pracę przerwały również załogi innych przedsiębiorstw, m.in. Zakładów Naprawczych Taboru Kolejowego (ZNTK), Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego.

Początkowo kilkutysięczny, później prawie stutysięczny tłum dotarł na plac Mickiewicza (wówczas plac J. Stalina) w centrum miasta; występował pod hasłami ekonomicznymi i politycznymi (chleba i wolności). Przedstawiciele lokalnych władz nie zdołali opanować sytuacji; komitet strajkowy utracił kontrolę nad zachowaniem demonstrantów, którzy zajęli gmachy publiczne. Pod wpływem plotki o aresztowaniu delegacji robotniczej rozbili więzienie przy ul. Młyńskiej, później zaatakowali budynek Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego (obie strony użyły broni palnej), zdobywali broń na posterunkach i w komisariatach MO (również poza Poznaniem) oraz w studiach wojskowych wyższych uczelni (ok. 250 sztuk).

Interweniujące siły porządkowe mające początkowo zakaz użycia broni palnej (jednostki MO, pułk KBW, patrole Oficerskiej Szkoły Wojsk Pancernych i Zmechanizowanych oraz Centrum Służby Tyłów WP) były rozbrajane, opanowano lub spalono kilka czołgów.

Biuro Polityczne KC PZPR podjęło decyzję o stłumieniu wystąpień siłą i wysłało do Poznania swoich przedstawicieli (Cyrankiewicza, Gierka, Kłosiewicza, Morawskiego). Cyrankiewicz w przemówieniu radiowym zapowiedział represje wobec uczestników demonstracji, zagroził, że wszystkim, którzy podniosą rękę na władzę ludową, władza ta rękę tę odrąbie.

Z przemówienia Józefa Cyrankiewicza.
..."Każdy prowokator, czy szaleniec który odważy się podnieść rękę przeciw władzy ludowej, niech będzie pewny, że mu tę rękę władza ludowa odrąbie. W interesie klasy robotniczej, w interesie chłopstwa pracującego i inteligencji, w interesie walki o podwyższenie stopy życiowej ludności, w interesie dalszej demokratyzacji naszego życia, w interesie nas samych"...


Po południu i w nocy do miasta wkroczyły wezwane z poligonów jednostki 2 korpusu pancernego (10 i 19 dywizja pancerna) i 2 korpusu armijnego (4 i 5 dywizja piechoty). Łącznie w pacyfikacji miasta uczestniczyło ponad 10 tys. żołnierzy, dysponujących m.in. 420 czołgami, działami pancernymi i transporterami opancerzonymi. 30 czerwca oddziały wojskowe zostały wycofane.

28 - 29 czerwca zginęło w Poznaniu ponad 70 osób, kilkaset zostało rannych, prawie 700 aresztowano (kilkadziesiąt skazano na kilkuletnie więzienie i po zmianie politycznej oceny wydarzeń przez kierownictwo PZPR amnestionowano). Poznańskie wystąpienia spowodowały wstrząs w społeczeństwie (mimo blokady miasta i cenzurowania informacji o ich przebiegu), zaostrzenie walk wewnętrznych w PZPR (dogmatyczni Natolińczycy utrzymywali, że wypadki te wywołali agenci imperializmu, zaś względnie liberalna frakcja Puławian wskazywała na społeczne podłoże zajść, wobec braku zdecydowania we władzach, bariera strachu w społeczeństwie opadała), protesty za granicą (rewoltę obserwowali uczestnicy międzynarodowych targów).

Od lipca 1956 narastały żądania spłaty zaległości i podwyżek płac, w przedsiębiorstwach przemysłowych tworzono samorządy robotnicze, likwidowano spółdzielnie produkcyjne na wsi.

19-21 października 1956 nastąpił zwrot polityczny, VIII Plenum KC PZPR obradowało pod naciskiem społeczeństwa (wiece w fabrykach i na uczelniach, Politechnice Warszawskiej, w FSO, kierowane m.in. przez Lechosława Goździka), istniała groźba sowieckiej interwencji wojskowej (19-20 października przedstawiciele Biura Politycznego KC PZPR i Władysław Gomułka prowadzili rozmowy z delegacją KC KPZR, która niespodziewanie przyjechała do Polski, niektóre stacjonujące w Polsce jednostki wojsk sowieckich maszerowały w kierunku Warszawy).

Gomułka I sekretarzem
I sekretarzem KC PZPR został wybrany Gomułka, uzyskał poparcie wielu środowisk, m.in. na kilkusettysięcznym wiecu 24 października w stolicy; zapowiedziano zmiany we wszystkich dziedzinach życia społecznego; jednocześnie na Węgrzech od 23 października trwały walki zbrojne, zakończone 11 listopada w wyniku interwencji wojsk sowieckich.

Gomułka na placu defilad.
..."Towarzysze! Obywatele! Ludu pracujący stolicy! Witam was, w imieniu Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, który na swoim ostatnim plenarnym posiedzeniu oddał ster partii w ręce nowego kierownictwa. Kierownictwo partii nie chce i nie będzie rzucać narodowi pustych obietnic. Pomóżcie partii i rządowi w wielkim dziele ulepszania socjalistycznej ekonomiki Polski Ludowej. Niech żyje nierozerwalna więź partii z klasą robotniczą i całym ludem pracującym! Niech żyje socjalizm!"...


29 października uwolniono z przymusowego pobytu w klasztorze w Komańczy prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego, następnie w grudniu 1956 władze państwowe i Kościół katolicki zawarły porozumienie dotyczące m.in. obsady stanowisk kościelnych, nauki religii w szkołach.

15-18 listopada podczas rozmów delegacji polskiej w Moskwie ustalono zasady stacjonowania wojsk sowieckich w Polsce, umorzenie części polskiego zadłużenia, wznowienie przesiedlania Polaków z ZSRR do kraju.

Do końca 1956 zrehabilitowano wielu skazanych w procesach politycznych. Zmieniono dowództwo Wojska Polskiego, marszałek Konstanty Rokossowski i generałowie sowieccy wyjechali do ZSRR. Dokonano zmian w składzie władz i programach: ZSL, SD, Zrzeszenia Związków Zawodowych i organizacji społecznych, m.in. SDP i ZLP. Nastąpił rozłam w Stowarzyrzeniu Pax, inne środowiska katolickie organizowały Kluby Inteligencji Katolickiej. W grudniu 1956 odtworzono ZHP, a w styczniu i lutym 1957 powstały ZMS i ZMW, rozwiązał się ZMP.

W listopadzie 1956 zezwolono na tworzenie w przedsiębiorstwach państwowych rad robotniczych i częściowo usprawniono zarządzanie gospodarką. Zreorganizowano część instytucji państwowych i zmniejszono liczbę ich pracowników.
C.D.N.



Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

Troche jest do poczytania poczytam se po.źniej zamiast bajki na dobranoc <hahaha> a ile bedzie jeszcze tego części ?



Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

oj troche bedzie :P:P:P bende musiał chyba w mniejszych cześciach to pisać np. jak czesław bo mi sie po miesiącu skączy to jak w takim tempie bende pisać P



Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

no wlasnie i tak co tydzień pisz taki post a ja se jakos to złoze i przeczytam.



Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

Ale ptysiu, to zbyt poważne i trudne jak na ptasi móżdżek. Z tego tematu naprawdę nie przystoi drwinek robić.

Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

Jak będziesz sączył tą wiedzę powoli to się lepiej utrwali. Istnieje wielka potrzeba szerzenia wiedzy historycznej, która w społeczeństwie jest jednak znikoma a jest jednym z elementów składowych tożsamości narodowej.

czesław

Odpowiedz na tę wiadomość
 
Re: PRL cz.II - 1956

Nom własnie zauważyłem że to trzeba w małych ilościach pisać bo nie przeczytają tego do Maja .



Odpowiedz na tę wiadomość
 Wyświetlaj drzewo   Nowszy wątek  |  Starszy wątek 


 Logowanie użytkownika
 Imię (nazwa) użytkownika:
 Hasło:
 Pamiętaj mnie:
   
Nie masz konta? - Zarejestruj się
 Nie pamiętasz hasła?
Podaj Twój e-mail albo nazwę użytkownika poniżej a nowe hasło zostanie wysłane na e-mail skojarzony z Twoim profilem.


Posty, których jedynym celem jest kopiowanie artykułów prasowych lub reklama - będą kasowane

Ogłoszenia płatne


Formatowanie tekstu
Za treść wpisów odpowiedzialność ponoszą ich autorzy.
phorum.org