Konfiskaty samochodów i kary za poplecznictwo
Jak wygląda w praktyce egzekwowanie obowiązującego od połowy marca 2024 r. prawa? – surowej kary za jazdę w stanie nietrzeźwości, za co kierowcy grozi konfiskata pojazdu, tzw. przepadek, lub zapłacenie równowartości rynkowej samochodu? W Sądzie Rejonowym w Łomży przez 7 miesięcy do połowy października przeprowadzono około 10 spraw, w których orzeczono przepadek pojazdu, i około 10 spraw z wyrokiem o przepadku równowartości auta, w sytuacji, gdy kierowca prowadził cudzy samochód lub nie był jedynym właścicielem. W praktyce stosowania zaostrzonych przepisów przeciwko pijanym za kółkiem okazało się, że sprawcy przestępstwa z art. 178 a popełniają kolejne.
O szczegóły stosowania przepisów i dane statystyczne, dotyczące zagadnienia przepadku i grożącej za poplecznictwo odpowiedzialności karnej, poprosiliśmy: sędzię Ewę Kłapeć – Kalinowską, prezes Sądu Rejonowego w Łomży, oraz sędzię Sylwię Owłasiuk, przewodniczącą wydziału II karnego.
Auta z przepadku nie wolno zbywać ani niszczyć
Wspomniane zdarzenia, jak kierowcy prowadzą auto w stanie nietrzeźwości, to nie tylko recydywa. Nie chodzi tylko o następne prowadzenie pojazdu, pomimo zatrzymanego prawa jazdy i orzeczenia zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych, w związku ze skazaniem za przestępstwo przez Sąd – o czym piszemy poniżej. Samochód zajęty na rzecz przepadku oznacza, że nikt nie ma prawa nim się poruszać. Jeśli został zajęty, to znak, że pozostaje do dyspozycji Sądu. W tej sytuacji znaczenia nabiera artykuł 300 paragraf 2 kodeksu karnego, w odniesieniu do skazanych za jazdę po pijanemu: „Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sądu lub innego organu państwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, że usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywiście lub pozornie obciąża albo uszkadza składniki swojego majątku zajęte lub zagrożone zajęciem, bądź usuwa znaki zajęcia, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Drugim ważnym przepisem jest art. 239 par. 1 kk, dotyczący pomocników, pomagających sprawcom przestępstwa utrudnianie postępowania karnego – przez tworzenie fałszywych dowodów lub zacieranie śladów przestępstwa - za poplecznictwo grozi kara od 3 miesięcy do lat 5. Zbywanie komuś innemu auta, uszkadzanie, niszczenie to zaniżanie wartości samochodu i nowe przestępstwo. Do chwili zwolnienia pojazdu wyrokiem Sądu, nie można go zbywać, ukrywać, oddawać sprawcy. Nawet jeśli jego żona sprzeda zajęte auto, współwłasność majątkową – to będzie to poplecznictwo, gdyż przepadek pojazdu lub równowartości ma być bardziej dolegliwy, niż zakaz prowadzenia auta. W takich wydarzeniach Sąd stosuje czasem wyjątkowo odstąpienie od przepadku (art. 44 par. 5 kk).
Skazani pijani kierowcy i rowerzyści w 2023 roku
Poruszanie się pojazdami po drogach publicznych regulują przepisy: kodeksu wykroczeń i kodeksu karnego, zależnie od stężenia alkoholu we krwi osoby zatrzymanej przez Policję. W realiach spraw, trafiających do Sądu Rejonowego w Łomży, w 2023 r. wykroczeń było prawie 2 razy mniej, aniżeli przestępstw. Z artykułu 87 paragraf 1 kw – 46 osądzonych (kierowcy aut mieli po użyciu alkoholu do 0, 5 promila), z art. 87 par. 1a kw – 16 osądzonych (rowerzyści w stanie nietrzeźwości powyżej pół promila), z art. 87 par. 2 kw – 2 osądzonych (rowerzyści w stanie po użyciu do pół promila). W dwóch pierwszych typach sytuacji Sąd orzekał grzywnę do 2 500 złotych, natomiast w trzeciej grupie grzywna wynosiła do 1 000 zł. Przestępstw za jazdę po pijanemu Sąd Rejonowy w Łomży w 2023 r. osądził ponad 2 razy więcej. Z artykułu 178a par. 1 kk było to aż 117 osądzonych za jazdę w stanie nietrzeźwości powyżej półtora promila albo powyżej promila, kiedy pijany(a) spowodował(a) wypadek – z tego paragrafu grozi do lat 3 więzienia. Ponadto z art. 178a par. 4 kk było 27 osób osądzonych – przepis reguluje konsekwencje wobec wcześniej prawomocnie skazanych za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości (ponad pół promila) lub pod wpływem środka odurzającego, przez co podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W sumie są to aż 144 wyroki za jazdę z alkoholem we krwi: trudno w tekście informacyjnym deliberować, czy to ich głupota, brak wyobraźni, siła uzależnienia? W każdym razie – przestępstwo.
Osądzeni w Łomży przez 3 kwartały 2024 roku
Przez 9 miesięcy 2024 r., czyli od początku stycznia do końca września, liczba osądzonych zmalała 3-krotnie w grupie wykroczeń: art. 87 par. 1 kw – 21 osądzonych, art. 87 par. 2 – 1 osądzony. Jeżeli przez ostatni kwartał 2024 r. nie zwiększy się znacząco liczba zatrzymanych pijanych za kierownicą do kontroli przez Policję, to tak gwałtowna tendencja spadkowa może mieć związek z zaostrzeniem przepisów. Równie wyrazisty, bo prawie 2-krotny spadek nastąpił w liczbie wyroków karnych z art. 178a par. 1 kk – 60 osądzonych oraz z art. 178a par. 4 kk – 18 osądzonych. Czyżby do świadomości kierowców zaczęło docierać, że sankcje karne za jazdę po pijanemu i za popełnianie przestępstwa w warunkach recydywy drogowej to nie przelewki? Być może, zwiększyła się świadomość otoczenia, ludzi z rodziny, znajomych, sąsiadów, uniemożliwiających kierowcy na rauszu, aby prowadził auto. Na koniec zaznaczymy tu, że odpowiedzialność osoby dorosłej wygląda inaczej niż osób nieletnich.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
-
Pierwszy przypadek w Łomży opłacenia równowartości samochodu za jazdę w stanie nietrzeźwości
-
Pijany kierowca traci samochód, ale pijany rowerzysta roweru nie
-
Pijani zabójcy za kółkiem
-
Dwóch pijanych pobiło się o czerwony samochód, ale to tylko początek łomżyńskiej historii...
-
Pierwszy samochód za alkohol w Łomży konfiskowany