Ale kaszel! To grypa, krztusiec, rsv, astma, alergia...? - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Spróbowaliśmy przyjrzeć się skali zjawiska w Łomży i powiecie łomżyńskim, jakim jest kaszel, bo świadczy przecież nie tylko o grypie. Różnica danych NFZ i Sanepidu bierze się z kilku powodów. Sanepid w tabelach kwalifikuje jako grypę przypadki chorób, potwierdzone testem własnym, z POZ i Szpitala Wojewódzkiego. W gabinetach lekarzy rodzinnych, czasami przyjmujących 90 pacjentów dziennie, oprócz testów (dających 100% rozpoznania grypy), medycy obserwują objawy absolutnie  sugerujące, że pacjent ma grypę (w systemie raportowania symbol ICD) lub chorobę grypopodobną. Podobny rozziew liczb widać na przestrzeni roku 2024: Sanepid ma potwierdzone 505 przypadków grypy w Łomży i powiecie, zaś NFZ w Białymstoku – 1 150 ambulatoryjnie i 86 stacjonarnie oraz w powiecie zaledwie 19. Zważywszy, że liczba mieszkańców miasta i powiatu jest dosyć podobna – ok. 60 tys. - to znak, że albo w gminach grypa nikogo się nie ima, albo w Łomży atakuje na potęgę. Hipoteza może być i taka, że ludzie w małych miejscowościach nie idą z byle kaszlem do lekarza... 

W styczniu 2025 w województwie podlaskim lekarze stwierdzili grypę u prawie 12 tysięcy ludzi, a w 2024 r. u ponad 16 tysięcy. Jeśli zestawić dane NFZ na temat astmy, to chorych jest 2 razy więcej niż na grypę i w ubiegłym roku, i w styczniu 2025. Szczegółowe liczby podajemy niżej w tabelach, dziękując za przygotowanie Paniom z zespołu analitycznego i rzecznik NFZ Izabelli Przewłockiej. Przy temacie grypy, polecamy rozmowę Renaty Redo z prof. Marcinem Moniuszko, kierownikiem Kliniki Alergologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku (p. poniżej).

Kaszel i gorączka to stan alarmowy w ciele
- Temat kaszlu jest bardzo złożony. Kaszel zależy od różnych przyczyn, okoliczności, stanu i wieku pacjentów – w poglądowej formie do kwestii odnosi się dr Kamińska – Nizik. - Duża część chorób, związanych z kaszlem, nie jest diagnozowana, bo nie wykonujemy badań w POZ. Pacjenci próbują wyleczyć się z kaszlu na własną rękę domowymi sposobami: wygrzać się pod kocem, pić herbatę z miodem, cytryną, imbirem. Kupują w aptece syropy na kaszel suchy, mokry, mieszany. Ale jeśli po 2-3 dniach nie przynosi to ulgi, zmniejszenia siły i częstotliwości kaszlu, powinni szukać pomocy u lekarza rodzinnego. Jakikolwiek kaszel u dziecka do roku życia powinien natychmiast skutkować wizytą u lekarza. Podobnie u dzieci 2 – 3-letnich, rodzice powinni być czujni. Kaszel to naturalna forma oczyszczania wnętrza ciała z substancji niebezpiecznych dla organizmu. Infekcja wirusowa uszkadza nabłonek, wyścielający drogi oddechowe. Proces jego regeneracji trwa kilka, kilkanaście tygodni, czemu towarzyszy uporczywy, napadowy kaszel. Pod zniszczonym nabłonkiem znajdują się receptory kaszlu, tj. zakończenia nerwowe, wystawione na działanie powietrza. Chorzy czasami nie są w stanie pozbyć się wydzieliny z krtani, oskrzeli, płuc przez kilkanaście minut. Kaszel może mieć przyczynę w infekcji: wirusowej i bakteryjnej albo podłoże alergiczne. Znakiem do działania powinna stać się wysoka gorączka powyżej 38 stopni Celsiusa, oznaczająca stan alarmowy w ciele.

Prawie tysiąc osób w Łomży chorych na covid
Najczęściej mamy do czynienia z grypą typu A, której objawy pojawiają się szybko od zakażenia: wysoka gorączka i ból mięśni, a wraz z rozwojem choroby dodatkowe symptomy, jak kaszel i katar, ból gardła, głowy, oczu. - Pacjenci są bardzo osłabieni – wyjaśnia Julia Olszewska, starszy asystent do spraw higieny dzieci i młodzieży Państwowej Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Łomży. - Grypa to poważna choroba, która może prowadzić do groźnych powikłań, zapalenia płuc, zapalenia mięśnia sercowego. Na zakażenie szczególnie narażone są dzieci, kobiety w ciąży i osoby starsze, chorujące na choroby przewlekłe, o obniżonej odporności. Wirusy grypy wykazują szybkie tempo mutacji, tj. dużą zmienność genetyczną, która odpowiada za sezonowe wzrosty zachorowań. Powodem jest znikoma wyszczepialność przeciw grypie w Polsce, tak że chorują nawet szczepieni.

Ubiegły rok w Łomży był nieprzyjemny dla prawie tysiąca osób: aż 899 pacjentów zachorowało na covid-19 i leczono ich ambulatoryjnie oraz 90 z covidem, leczonych stacjonarnie; w powiecie covid miało 20 osób. Pamiętajmy: to dane oficjalne NFZ, więc jeśli ktoś kaszlał, gorączkował i leczył się domowym sposobem, przez system nie był niezauważony. W styczniu 2025 r. zanotowano zaledwie 8 przypadków covid w Łomży i 1 w powiecie, to może skutkują szczepienia i nabywanie zbiorowej odporności...? Chorych na krztusiec w Łomży w 2024 r. system NFZ odnotował 179 (157 a. i 22 s.), w powiecie – 26, czyli w sumie bardzo dużo, gdyż w województwie podlaskim było w sumie 1 227.       

Zasłaniajmy usta przy kaszlu
Powszechnym wirusem jest RSV, powodujący sezonowe zakażenia dróg oddechowych, groźne dla niemowląt i dzieci poniżej 2. roku życia. W 2024 r. w Łomży i powiecie łomżyńskim w Sanepidzie odnotowano 81 przypadków, w tym 44 osoby wymagały hospitalizacji, a w 2023 r. zarejestrowano 20 przypadków. W 2025 r. od początku stycznia do 10. lutego potwierdzono 66 przypadków RSV, z czego 18 osób było hospitalizowanych. Jeśli chodzi o krztusiec, to raczej poprzedni rok, był tym, w którym zanotowano rekordowo dużo przypadków krztuśca. W 2024 r. potwierdzono 123 przypadki krztuśca wśród dzieci, ale i wśród dorosłych, zaś 11 przypadków w 2023 r. W bieżącym roku 9 osób zachorowało w styczniu, 1 do 10. lutego. Do zakażenia dochodzi drogą powietrzno-kropelkową lub przez kontakt z osobą chorą. Profilaktyka polega na szczepieniach ochronnych oraz na zwiększeniu higieny w sezonie zachorowań.

- Unikajmy dużych skupisk ludzi, zachowajmy dystans, zakładajmy maseczki – radzi specjalistka z PSSE. Unikajmy kontaktów z osobami, które mają objawy infekcji. Zasłaniajmy usta przy kaszlu. Korzystajmy z jednorazowych chusteczek i wyrzucajmy natychmiast po użyciu. Często myjmy ręce wodą z mydłem. Dbajmy o zbilansowaną dietę, bogatą w warzywa, owoce i witaminę D. Jeśli czujemy się źle, zostańmy w domu i ograniczmy kontakty z otoczeniem. 

W bieżącym roku zdecydowanie szaleje grypa
Czytelnicy bardziej zainteresowani skalą „chorób kaszlących” w Łomży, powiecie i województwie sięgną do danych statystycznych, o które poprosiliśmy Sanepid i NFZ. Nie porównywano danych z PSSE z okresu styczeń / luty z zeszłego roku, ponieważ te choroby charakteryzują się sezonowym występowaniem i trudno z nich wyciągnąć wnioski. Np.: w tamtym roku sezon grypowy zaczął się w grudniu, w tym roku bardziej styczeń / luty. Ale i po tych mniejszych danych Sanepidu, opartych na testach widać, że w bieżącym roku zdecydowanie szaleje grypa, sporo jest też przypadków RSV.

Z kolei w tabelach NFZ należy odróżniać liczbę pacjentów od udzielonych świadczeń, gdyż jednej osobie można było kilka razy udzielać porady lekarskiej. Najtrudniej jest ustalić, ile hospitalizacji w Szpitalu Wojewódzkim w Łomży wynikało z ciężkiej grypy, ponieważ faktycznie w liczbie chorych mogą znaleźć się osoby, które były hospitalizowane z innego powodu, a dopiero w trakcie pobytu w szpitalu wykryto grypę lub coś innego. Aby sprawdzić, ilu było pacjentów „grypowych”, trzeba by sprawdzić po kolei każde zgłoszenie, a takich uprawnień i możliwości osobowych nie ma Redakcja.

Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146 

https://www.radio.bialystok.pl/szdrowie/index/id/246842