Piękny ogród na balkonie
Dni coraz krótsze, słońca coraz mniej i zimniej robi się na dworze - bo nadchodzą szarości jesieni... W ogródkach i na działkach widać smętne pozostałości po soczystej zieleni wiosny i ożywczych dla psychiki kolorach lata. Jest sposób, żeby przeciwstawić się odwiecznej tendencji przyrody, krążącej sokami życia w rocznym rytmie odradzania się i zamierania roślin. Trzeba samemu wziąć odważnie rozwój natury w swoje ręce i zagospodarować na jesień najbliższe otoczenie drzewami i krzewami, bylinami i kwiatami. Dla jednych będzie to działka lub przydomowy ogródek, a dla innych balkon.
Każdy, kto ma w domu na stole, komodzie czy parapecie kwiaty i rośliny doniczkowe, na co dzień cieszy się zielenią listków i łodyg, kształtów i form, zmieniających się w miarę wzrostu. Człowiek może na co dzień towarzyszyć życiu flory, o którą dba dla poprawy nastroju, a która odwdzięcza się naturalną estetyką wnętrza mieszkania. Mini ogródki w niektórych domach w Łomży i okolicy do dzisiaj królują na parapetach i pysznią się gęstością liści i gałązek w kwietnikach na ścianie zieleni.
Jak w Raju
Przybywamy do królestwa Katarzyny i Andrzeja Łukaszewskich w Konarzycach koło Łomży. Od strony ulicy Łomżyńskiej posesja nie wyróżnia się czymś szczególnym, zadbana jak większość domostw i obejść we wsi. Ale pierwsze kroki po minięciu bramy wprowadzają nas niespodziewanie do czarownej przestrzeni, a wyczarowanej przez człowieka, jakby w rajskim ogrodzie. Przebywamy w niecodziennej scenerii takiego mnóstwa roślin, że aż trudno uwierzyć, że to nie ogród botaniczny. Dorodne drzewa, zadbane krzewy, ukwiecone byliny są wszędzie, tuż pod nogami, na wyciągnięcie ręki, dookoła i ponad głową. Setki gatunków i tysiące okazów to radość dla oczu i uczta dla ducha, gdyż na co dzień ludzie z zewnątrz nie znają takiego królestwa naturalnych i różnorodnych roślin.
Wspólne dzieło małżonków, którzy w 1999 r. otworzyli sklep ogrodniczy, powiększało się z roku na rok o coraz to nowe rabaty i grządki na rodzinnej, prawie półtorahektarowej działce. Po 24 latach ich rajski ogród widać z przeciwległej strony, kiedy wybudowano obwodnicę Konarzyc. Pióropusze jasnobeżowych traw, wyższych od człowieka, i ciemnozielonych, gęstych jak palmy w amazońskiej dżungli zachwycają z daleka. Imponujące miskanty wcale nie są prastare, jak Puszcza Białowieska. Mają zaledwie 3 – 4 lata, lecz w gęstwinie wyglądają jakby czekały na podziw co najmniej dekadę.
Zimozielone
- Uprawiamy rośliny wieloletnie, żeby na ich widok oko od razu się cieszyło – mówi z satysfakcją Andrzej Łukaszewski, kiedy klientki i klienci Szkółki „Działka i ogród” chwalą dorodne drzewka, krzewy i byliny, czasami kwitnące przez pół roku od maja do listopada, jak barwinek niebieskawy. Z białą trzmieliną i bluszczem zimozielonym nadadzą się jako rośliny okrywowe na groby ziemne, by nie zarastały ich chaotycznie wszędobylskie chwasty. Stworzą razem ładny pokrowiec naturalny. Pan Łukaszewski jest absolwentem Technikum Rolniczego w Marianowie. Najwięcej wiadomości o uprawie i wymaganiach roślin zdobył poprzez doświadczenie. - Na przykład, ludzie sądzą, że zimą roślin się nie podlewa, a to błąd – przestrzega specjalista Szkółki, gdzie rośliny się sadzi, rozmnaża i ukorzenia. Nie chodzi o podlewanie na mrozie, tylko przy dodatniej temperaturze raz na miesiąc, dwa. Pomimo że roślina jest w stanie spoczynku, potrzebuje wody. W jednym rzędzie widzimy 20-letnie bonsai, ok. 3- metrowe, z licznymi głowami zieleni na fantazyjnie skręconych konarach, obok młodszych i starszych drzewek.
Klienci szczególnie zainteresowani są drzewkami iglastymi, choć i osławione tuje nie wyszły z mody. Teraz na czasie są odmiany karłowe, szczepione: sosna, świerk, cis, jałowiec, sośnica. Mają różną wysokość: 40 cm, metr, półtora, lecz przez lata rozwoju nie będą rosnąć wzwyż. Pnie pogrubieją, zaś korony się rozrosną od wielkości piłki nożnej do kuli o ponad metrowej czaszy. Właśnie te drzewa szczepione poleca Pan Andrzej na balkony i tarasy. Potrzebują dużych donic, 50 – 60 litrów i ziemi z torfem gruntowym, żeby mieć przewiewny i przepuszczalny podkład mineralny. Popularne są także drzewka liściaste w postaci typowej, ogrodowej i na balkon: dąb, grab, buk, klon, wiśnia japońska ozdobna. Ludzie lubią dzikie róże i krzewy róż udomowione: okrywowe, wielokwiatowe, pnące. Katarzyna Łukaszewska lubi gatunki kwitnące i zmieniające się w trakcie roku, jak sosna winter gold, nabierająca żółtej i złotej barwy, im bliżej grudnia i stycznia. Wygląda przecudnie na śniegu pośród zieleni innych iglaków. - Dużo osób mówi nam, że nie mają czasu i nie chcą czekać 5 czy 10 lat, aż roślina zacznie wyglądać – opowiada Pani Kasia. - Klienci wolą więcej zapłacić, żeby od razu mieć efekt w ogrodzie i radość w sercu. Podobają mi się kwiaty i byliny jak w ogródku babci: astry, rozchodniki, dzielżany, pysznogłówki, rododendrony, liliowce, azalie i floksy. Efektowne są odporne trawy: rozplenica z kłosami, imperata red baron. Pamiętajmy o nawozie jesiennym: rozpuszcza się w wodzie, w odróżnieniu od sypkich, stosowanych na wiosnę.
Dobra pora
Znawczyni flory Teresa Grużewska z Muzeum Przyrody przypomina, żeby do ogródka i na balkon wybrać odmiany mrozoodporne, które posadzone jesienią poradzą sobie zimą. Opinia specjalistki jest jednoznaczna: teraz jest wymarzona pogoda na nasadzenia jesienne. Nie ma przymrozków, na dworze jest dość ciepło, a deszcze obficie podlały ziemię, która ma w sobie wreszcie dużo wilgoci. Niezależnie od wieku sadzonek, rośliny przechodzą w stan spoczynku, kończą normalną aktywność wegetatywną, jednak w części podziemnej ich ukorzenienie przyzwyczaja się do nowych warunków glebowych, a w nadziemnej do nowego miejsca, rodzaju i siły światła, zmieniającej się temperatury. W bylinach osłonięte są pączki, z których na wiosnę wykiełkują przyszłe gałązki, rozrastające się z czasem, toteż Pani Grużewska przypomina o odstępach 20 – 30 cm między malutkimi sadzonkami. Po nasadzeniu roślin warto je podlać, aby ziemia – lekko ugnieciona – ściślej przywarła do korzeni.
Korzenie
Ogrodnik Ewa Szczepańska z Muzeum Przyrody lubi wrzośce na balkonie. Wieloletnie rośliny są w szkółkach i supermarketach dość tanie oraz dają przyjemny efekt wizualny delikatnością kwiatków i mnogością kolorów, m.in., różowe, kremowe, lawendowe, białe i bordowe. Dobrze poradzą sobie przy każdej pogodzie, byle nie było mrozów. Wówczas trzeba ochronić zwłaszcza korzenie: donicę postawić na styropianie, żeby nie miała kontaktu z betonem, owinąć szczelnie materiałem, kocem i folią albo agrowłókniną, posypać z wierzchu ok. 10 cm warstwy ochronnej z kory mielonej. Troski o ciepło korzeni wymagają również: wielobarwna, np. pomarańczowa żurawka oraz gauteria, której zieleń jest w szarzyźnie za oknami wprost zniewalająca, przypominająca najpiękniejsze chwile lata. W sklepie ogrodniczym warto zwrócić uwagę na typy gleby, żeby dobrać rośliny do odpowiedniego rodzaju podłoża, ponieważ niektóre są kwaśnolubne – z torfem, obojętne – z kompostem, zasadowe – z wapnem. Dla wzbogacenia, urozmaicenia kompozycji można do dużej donicy wstawić mniejsze doniczki z roślinami o różnych wymaganiach glebowych, aby nie kolidowały ze sobą miłe sąsiadki.
Mirosław R. Derewońko
tel. red. 696 145 146
