W Łomży rozwija się idea Forum Edukacji Prawnej - ::4lomza.pl:: Regionalny Portal

Uczestniczących w Kongresie witali: prezes Sądu Rejonowego Ewa Kłapeć – Kalinowska i doktor Paweł Zając, dziekan Wydziału Prawa i Administracji Akademii Łomżyńskiej. Studentki i studenci z Akademickiego Forum Prawniczego „Sapere Aude” AŁ wystawili inscenizację rozprawy sądowej, w trakcie której pokazano w lekkiej i zabawnej formie, do czego prowadzą nieroztropne czyny. W skrócie, akcja wyglądała mniej więcej tak: dziewczyna ze wsi dostała pieniądze od mamy i taty na zakup prosiaka i królików, co mogło stać się wianem, lecz roztrwoniła gotówkę na kosmetyki, więc posunęła się do kradzieży z włamaniem, w wyniku czego na taczce wywiozła cielaka, a w koszyku wyniosła królika. Autorką scenariusza była Izabela Krowiak z AŁ w roli oskarżonej, która okradła rolnika Stasia, zagranego przez studenta III r. kierunku prawo Tomasza Sikorskiego. Za 2 lata czeka go magisterium, choć nie zamierza podejmować pracy w zawodzie prawniczym, tylko kształcić się dalej, by obronić doktorat z pedagogiki. Natomiast odtwórczyni roli sędziego Olga Szymańska chce spełnić marzenie i być za 2 lata magistrem prawa, acz ukończyła kosmetologię i filologię angielską. Widzowie obserwowali bieg procesu: ustalanie dowodów, przesłuchania świadków, mowy końcowe oskarżyciela i obrońcy. Sąd wydał werdykt za kradzież z włamaniem: warunkowe umorzenie na rok próby i zapłacenie pokrzywdzonemu Stasiowi 2 tysięcy złotych za zwierzynę i podniszczone drzwi. Opiekunem koła naukowego prawników / aktorów „Sapere Aude” jest dr Magdalena Taraszkiewicz.

Społeczeństwo potrzebuje sprawiedliwości

Artykuł 279 kodeksu karnego studenci z Wydziału Prawa i Administracji zastosowali prawidłowo i inscenizacja rozprawy została przez sędzię Ewę Kłapeć – Kalinowską oceniona jako perfekcyjna na 6-tkę. Sędzia zwróciła uwagę, że wydawanie wyroku w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej obecni na sali / auli powinni wysłuchać na stojąco (a publiczność nie powstała). - Sąd to teatr, gdzie każdy ma rolę, wszystko przewidziane jest przez przepisy postępowania, a rozprawa to kwintesencja wymiaru sprawiedliwości – mówiła młodzieży i dorosłym. Każde społeczeństwo potrzebuje sprawiedliwości, żeby mogło bezpiecznie i spokojnie żyć i rozwijać się z pokolenia na pokolenie. Temu celowi służy trójpodział władzy, postulowany przez filozofa epoki oświecenia Karola Monteskiusza (parlament, rząd, sądy). Respektowała to Konstytucja 3 Maja 1791 r. oraz Konstytucja 1997 r. W Polsce działa: 11 sądów apelacyjnych, 49 sądów okręgowych, z obecną na Kongresie prezes SO Łomża Wiesławą Kozikowską, 318 sądów rejonowych z prezes SR Łomża Ewą Kłapeć – Kalinowską. Oprócz sądów powszechnych, działa Sąd Najwyższy, sądy wojskowe i sądy administracyjne. Kwestie działalności sądowniczej uwzględniają artykuły: 8 oraz 178 Konstytucji. Sędziowie, powołani przez prezydenta RP, przewodniczą rozprawom, prowadzą postępowanie dowodowe, określają subsumpcję (przepisy stosownie do zdarzenia), wydają wyroki. Należy odróżniać procesy karne i postępowania cywilne.

Sędzia Owłasiuk radzi młodzieży uczciwość 

Młodzieżowa widownia wysłuchała prelekcji na temat „Nieletni wobec prawa – jakie konsekwencje grożą za złamanie przepisów?”. Sędzia Sylwia Owłasiuk z SR na przykładach wyjaśniała, jak żarty, wybryki, chęć popisania się przed rówieśnikami mogą ściągnąć kłopoty na głowę nastolatka i jego rodziców. Majstrowanie przy znakach drogowych może prowadzić do zarzutu kradzieży, a jeśli do tego dojdzie wypadek drogowy, konsekwencje są poważniejsze. Odpowiedzialność ponosi się jak dorosły od 17. roku życia, a przy najcięższych przestępstwach (zgwałcenia, morderstwa, katastrofy, rozboje) od 15. roku, a nawet od 14. przy zabójstwach ze szczególnym okrucieństwem. Małoletni mogą iść do więzienia, nie tylko do poprawczaka, ale nie za kradzież batonika, chyba że nastolatek miał wyrok w zawieszeniu, to odpowiedzialność za czyny jest surowiej ukarana. Odrębna kategorie stanowią oszustwa, zwane szalbierstwem: ktoś zamawia jedzenie w lokalu, na wynos, albo wyłudza usługę. w komunikacji miejskiej, taksówce, wchodzi na imprezę biletowaną bez biletu – obsługa w tych sytuacjach może zastosować ujęcie obywatelskie (zatrzymanie fizyczne do przyjazdu Policji). Fałszywe alarmy bombowe mogą skutkować więzieniem przez 8 lat, a powtarzane nawet do 15 lat. W razie legitymowania przez Policję, która ma do tego uprawnienia, lepiej podać prawdziwe dane. Z kolei znalezienia cudzego portfela albo karty płatniczej lepiej nie zatajać, bo to przywłaszczenie. 

Sposób na szukanie i znalezienie kompromisu 

Doktor Katarzyna Jurewicz – Bakun, kierownik Centrum Mediacji AŁ, przedstawiła mediację jako  sposób na rozwiązanie konfliktów bez sali sądowej. - Warto korzystać z mediacji, bo to najlepszy sposób na rozwiązanie konfliktów bez kłótni i stresu – tłumaczy wykładowczyni. - Dzięki mediacji można dogadać się z kimś w spokojnej atmosferze, zamiast eskalować problem. Mediacja uczy, jak słuchać drugiej strony i szukać kompromisu, co przydaje się w życiu – nie tylko w szkole, ale też w relacjach z przyjaciółmi oraz rodziną. Mediacja jest lepszym wyborem, niż skierowanie sprawy do sądu, ponieważ pozwala szybko i bez zbędnego stresu rozwiązać konflikt. W sądzie wszystko trwa długo, jest oficjalne i często kończy się tym, że ktoś przegrywa, a ktoś wygrywa. W mediacji chodzi o znalezienie rozwiązania, które będzie dobre dla obu stron, bez konieczności rywalizacji. To tańsza i mniej skomplikowana opcja – nie trzeba angażować prawników ani martwić się formalnościami. Mediacja uczy, jak dojść do porozumienia. To przydatne w życiu, a nie tylko w konkretnej sprawie.

„Prawo pozwala tworzyć Polskę lepszą”

W drugiej części Kongresu przeprowadzono serię pytań do zaproszonych gości, czy w dzisiejszych czasach edukacja prawna jest potrzebna, w której głos zabrali, m.in., prokurator okręgowy Tomasz Wilk (nie ma zbrodni doskonałej, dużo przestępstw jest wykrytych nawet po 20, 30 latach) i radca prawny Maciej Lewandowski (umowy gospodarcze, kredyty, spadki, rękojmie, gwarancje, obrona praw konsumentów). Sędzia Marta M. Sulkowska zachęcała młodzież do poznania, co to rękojmia, i udziału w rozprawach, zamiast chodzenia do galerii handlowych. Zuzanna Rudzińska – Bluszcz, na którą organizatorzy czekali, powiedziała: - Jest mi strasznie głupio, że się spóźniłam, po prostu samochód nie chciał odpalić... Choć wiceminister sprawiedliwości drugiego auta nie podstawiono, to jakoś dotarła. W Łomży zagościła po raz pierwszy, mając nadzieję na następny przyjazd i spacer nad Narwią. Przybliżyła młodzieży wszechobecność prawa, gdy nie jest się go świadomym (zakup napoju to też umowa cywilno-prawna między kupującym a sprzedającym). Budowa drogi, boiska, wycinka drzewa itd. ma umocowanie prawne. - Prawo pozwala tworzyć Polskę lepszą, również dla siebie – zachęcała młodych do zainteresowania się tą dziedziną. Służyć będą temu działania Forum Edukacji Prawnej: spotkania w Sądzie Rejonowym, spotkania z sędziami, prokuratorami, radcami, adwokatami, kuratorami sądowymi, lekcje, warsztaty. Tematy to np.: fonoholizm, przemoc domowa i rówieśnicza, bezpieczna droga, idea mediacji. List intencyjny podpisali: prezes Sądu Rejonowego Ewa Kłapeć – Kalinowska, rektor Akademii dr hab. Dariusz Surowik, starosta łomżyński Lech M. Szabłowski i wiceprezydent Łomży Andrzej Stypułkowski. W załączonymi filmiku opinię o nowej idei wygłasza  Zuzanna Rudzińska – Bluszcz, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. List intencyjny między sygnatariuszami nie rodzi skutków prawnych – to forma oświadczenia woli.

Mirosław R. Derewońko

tel. red.  696 145 146