Mediacja w PWSIiP jako instytucja rozstrzygania sporów
1. kwietnia nie dla każdego oznacza prima aprilis, czego dowodem było spotkanie prawników Sądu Rejonowego w Łomży i naukowców Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości. Pod mieczem Temidy zainaugurowali projekt Centrum Mediacji: w uczelni na parterze jest pokój, gdzie strony sporów poszukają sprawiedliwości. - Strony kładą na mediacyjnym stole rozwiązania, mieszczące się w granicach prawa, egzekwowalne, wykonalne, polubownie, przy asyście mediatora – opisała zalety mediacji, zamiast tradycyjnej rozprawy przed sądem, dr Marta Skrodzka z PWSiIP, stały mediator Sądu Rejonowego w Łomży, gdzie w 2018 r. spraw było ok. 32 000, zaś mediacji 97.
Inicjatorką i koordynatorką projektu Centrum Mediacji w PWSIiP została dr nauk prawnych Marta Skrodzka (ur. 1981 r.), absolwentka Wydziału Prawa UwB i stały mediator w sądach okręgowych w Łomży i Białymstoku. Autorka i współautorka ponad 80 publikacji naukowych zajmuje się analizą amerykańskiego i polskiego prawa spółek oraz alternatywnymi metodami rozwiązywania sporów. - Strony w mediacjach odnoszą sukces, bez względu na to, czy kończy się zawarciem ugody – ocenia dr Skrodzka po ponad 10 latach zajmowania się praktycznie mediacjami. W ciągu minionej dekady miała ich 85 – początkowo jedną, dwie czy trzy rocznie, natomiast obecnie nawet 23. Jej zdaniem, mediacje są szybszym, tańszym, efektywniejszym i także poufnym sposobem dochodzenia swoich praw. Potwierdza to dużym doświadczeniem w sprawach cywilnych, majątkowych, rodzinnych, z zakresu władzy rodzicielskiej, opieki nad dzieckiem i roszczeń alimentacyjnych. Mediacje okazują się korzystne w sporach pracowników z pracodawcami, zwłaszcza o niewypłacone nadgodziny, ale sięgają po nie również przedsiębiorcy, niezadowoleni ze współpracy z niesolidnymi kontrahentami.
Rzeczniczka uczelni Jolanta Święszkowska przedstawia ambitne plany: PWSIiP, we współpracy z wymiarem sprawiedliwości, będzie kształcić mediatorów sądowych, prowadzić badania naukowe, poszerzy ofertę o kursy i szkolenia z zakresu mediacji, stworzy listę własnych mediatorów, będzie popularyzować i prowadzić mediacje rówieśnicze w szkołach, a w październiku 2019 zorganizuje Międzynarodowy Tydzień Mediacji. Dr hab. Dariusz Surowik, rektor Państwowej Wyższej Szkoły Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, podziękował prezes Sądu Rejonowego i koordynatorce.
- Przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują możliwość utworzenia ośrodków mediacji na uczelniach wyższych – potwierdziła prezes SR sędzia Ewa Kłapeć – Kalinowska gotowość do postępowań mediacyjnych z udziałem stałych mediatorów i pomocy w kształceniu przez uczelnię studentów. W opinii prezes Sądu Rejonowego w Łomży, „świadomość społeczna i prawników jest niska”, dlatego należy „upowszechniać mediację jako instytucję rozstrzygania sporów”, ponieważ „każdorazowo za tym stoi decyzja sędziego”. Słuchało prezes dziesięcioro sędziów przy stole w sali konferencyjnej, nad którą króluje duży obraz z postacią Temidy w niszy: grecka bogini w lewej ręce trzyma wagę z dwoma szalkami, na których kładzie się argumenty za lub przeciw, w prawej dzierży ciężki miecz z ostrzem w kierunku ziemi, a oczy ma przewiązane opaską - dla bezstronności osądu. Dookoła łaciński napis, z gr. paremia: „Honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere” - uczciwie żyć, nie szkodzić drugiemu, oddawać każdemu to, co mu się należy. Prezes Kalinowska podała, że w Polsce co roku jest 15 mln spraw, „co drugi dorosły Polak był w sądzie”. A nie musiał.
Od marca studenci prawa, administracji i zarządzania PWSIiP biorą udział w 30 godzinach treningu z mediacji, m.in., przygotowują scenariusze zajęć z elementami street law (ang. prawo na co dzień), które będą wykorzystywane w interaktywnej nauce prawa w szkołach średnich – informuje Jolanta Święszkowska z PWSIiP. - Studenci pełnią dyżury z mediatorami w Sądzie Rejonowym w Łomży.
Mirosław R. Derewońko